Χρειάστηκαν μήνες σχεδιασμών, αποφάσεων και τριβών στις σχέσεις με τη Βρετανία μέχρι οι γαλλικές Αρχές να προχωρήσουν στη διάλυση του καταυλισμού χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στο Καλαί.
Τουλάχιστον 7.000 άνθρωποι από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική πρέπει να μετακινηθούν προς οργανωμένα κέντρα και -ακόμα περισσότερο- να πειστούν εγκαταλείψουν την προοπτική να μεταβούν στη Βρετανία με κάθε τρόπο, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής τους, μέσα από τις σήραγγες.
Πάνω από 1.200 αστυνομικοί και άλλοι αξιωματούχοι έχουν μεταβεί στο Καλαί για την εκκένωση του καταυλισμού, που ήταν κοντά στο λιμάνι και στην είσοδο των σηράγγων της Μάγχης.
Αν και υπήρχαν ανησυχίες ότι μπορεί να υπάρξει ένταση (μέσα στο Σαββατοκύριακο είχαν γίνει σοβαρά επεισόδια), οι πρώτες αναφορές μιλούν για μια μάλλον ήρεμη αποχώρηση. Ο γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπερνάρ Καζνέβ επισήμαινε εξάλλου ότι η αστυνομία θα επέμβει μόνο αν χρειαστεί.
Πάνω από 60 λεωφορεία είχαν φτάσει από τα ξημερώματα της Δευτέρας για να παραλάβουν τους μετανάστες..
Σε ένα πρώτο στάδιο και αφού στέκονταν για ώρα στην ουρά, διαχωρίζονταν σε οικογένειες, σε όσους ταξιδεύουν μόνοι και σε όσους ανήκουν σε ευάλωτες κατηγορίες. Στα κέντρα θα κάνουν αιτήσεις για άσυλο. Οι αρχές τους δίνουν δύο επιλογές για τις περιφέρειες μέσα στη Γαλλία στις οποίες θα ήθελαν να μεταφερθούν, όπως δείχνει και η φωτογραφία.
Την Τρίτη θα αρχίσει το ξήλωμα των παραγκών στον καταυλισμό που είχε ονομαστεί, καθόλου κολακευτικά, «ζούγκλα».
Μαρτυρίες προσφύγων και μεταναστών που ζούσαν στη «ζούγκλα» και συνέλεξε ο Guardian και ο Monde περιγράφουν από τη μια πλευρά την διάψευση των προσδοκιών αυτών των ανθρώπων και από την άλλη την χαρά τους που ξέφυγαν από τις άθλιες συνθήκες και τη βία του καταυλισμού.
Ενώ κάποιοι εξακολουθούν να θέλουν να φτάσουν στη Βρετανία, όπου ζουν και δικοί τους άνθρωποι, άλλοι μάλλον θα προτιμούσαν να ζητήσουν άσυλο από τις γαλλικές αρχές. Κάποιοι σκοπεύουν να γυρίσουν και στην πατρίδα τους: «Ρίσκαρα πολλά για να ανέβω στα φορτηγά, καλύτερα να πεθάνω στη χώρα μου παρά κάτω από τις ρόδες τους».
Για άλλους, το Καλαί είναι ο αναγκαστικός προορισμός σε ένα ταξίδι μέσα στην Ευρώπη από τη μία χώρα στην άλλη και από τη μια αποτυχημένη απόπειρα για άσυλο στην άλλη. Και σίγουρα δεν θα είναι ο τελευταίος σταθμός του ταξιδιού.
Η Βρετανία, που παρακολουθούσε την κατάσταση ένα βήμα έξω από τα σύνορά της με ανησυχία, πρόκειται να δεχτεί γύρω στα 500 από τα 1.300 ασυνόδευτα παιδιά που ζούσαν στον καταυλισμό.
Το Λονδίνο φροντίζει όμως -και πληρώνει μάλλον αδρά- για την αποτροπή του φαινομένου στο μέλλον. Ενας φράχτης μήκους τουλάχιστον ενός χιλιομέτρου κατασκευάζεται στην οδό προς το λιμάνι του Καλαί για να αποτρέψει την πιθανότητα να μπουν κρυφά σε φορτηγά όσοι θέλουν να ταξιδέψουν στη Βρετανία. Το εκτιμώμενο κόστος του μεταλλικού φράχτη ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια ευρώ.
Τι θα γίνει με τους πρόσφυγες;
Η μεταφορά των προσφύγων και μεταναστών σε κέντρα σε όλη τη Γαλλία ανοίγει μια καινούργια φάση στην περιπέτεια αυτών των ανθρώπων.
Κάποιοι είχαν ήδη μετακινηθεί στα κέντρα εθελοντικά, αλλά για όσους είχαν μείνει στη «ζούγκλα» δεν υπήρχαν άλλες επιλογές. Αντιλαμβάνονται και αυτοί ότι τα κέντρα είναι μπορεί να είναι το πρώτο βήμα προς την απέλαση.
Το τελευταίο διάστημα έχουν δημιουργηθεί στη Γαλλία γύρω στα 400 προσωρινά κέντρα (CAO) σε πρώην στρατόπεδα, παλιά νοσοκομεία ακόμα και ξενοδοχειακά συγκροτήματα που μένουν κλειστά. Από εκεί θα μεταφερθούν σε περισσότερο οργανωμένες δομές (CADA) για όσους έχουν ζητήσει άσυλο.
Και πάλι όμως υπάρχουν δυσκολίες και μάλιστα δυσκολίες που θυμίζουν Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Κοινότητες κοντά στα σημεία όπου οργανώθηκαν τα CAO έχουν εκφράσει τη δυσφορία ή την έντονη διαφωνία τους για την φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών στη περιοχή τους. Κάτοικος ενός χωριού 800 κατοίκων που θα φιλοξενήσει περί τα 100 άτομα από το Καλαί δηλώνει στον Monde ότι «από τη μία πρέπει να δείξουμε ανθρωπισμό, αλλά θα μπορέσουμε στ’ αλήθεια να τους φιλοξενήσουμε;». Προσθέτει: «πολλοί κάτοικοι είναι ηλικιωμένο και φοβούνται».
Υπήρξαν και χειρότερα περιστατικά. Ενα κέντρο φιλοξενίας πυρπολήθηκε ενώ σε ένα κέντρο στα νότια της χώρας ο δήμαρχος που εκλέγεται με το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν έβγαλε αφίσες: «Αυτό είναι, έρχονται!»
Για τις γαλλικές Αρχές το άδειασμα και το καθάρισμα του Καλαί καθόλου δεν εξασφαλίζει ότι φαινόμενα όπως αυτό της «ζούγκλας» δεν θα επαναληφθούν και πάλι.
Oπως θυμίζει το BBC, η «ζούγκλα» δεν ήταν η πρώτη στο Καλαί. Από το 1999 ως το 2002 ένας άλλος καταυλισμός στο Καλαί μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα συγκέντρωνε μετανάστες από το Αφγανιστάν και το Κόσοβο, όπως και Κούρδους με το όνειρο να περάσουν στη Βρετανία. Πολλοί το κατάφερναν μέσα σε φορτηγά. Ο καταυλισμός του Σανγκάτ έκλεισε το 2002, όταν η Βρετανία συμφώνησε να απορροφήσει γύρω στους 1.300 Κούρδους και Αφγανούς και η Γαλλία γύρω στα 200 άτομα.