Η τουρκική εισβολή στη Συρία και η στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των κούρδων πολιτοφυλάκων (Μονάδες Προστασίας του Λαού – YPG, στενού συμμάχου της Ουάσινγκτον στη μάχη κατά του Ισλαμικούλ Κράτους – ISIS) έχει φέρει τις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ ένα βήμα πριν από την οριστική ρήξη.
Ενδεικτική της κρισιμότητας των στιγμών ήταν η απροθυμία -ή τουλάχιστον επιφυλακτικότητα- του αμερικανού υ πουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον να προβεί σε οιαδήποτε δήλωση μετά τη συνάντηση που είχε την Πέμππτη στην Αγκυρα με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η συνάντηση διήρκεσε πάνω από τρεις ώρες και παρών ήταν και ο τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο οποίος μάλιστα ανέλαβε χρέη διερμηνέα.
Κληθείς να κάνει δηλώσεις για το περιεχόμενο ή τα συμπεράσματα της συνάντησης, ο Ρεξ Τίλερσον αρκέστηκε να πει: «Όχι σήμερα, έχουμε ακόμη πολλή δουλειά». Την Τρίτη, είχε εκφράσει ανοικτά τη δυσαρέσκειά του για την τουρκική επιχείρηση «εκκαθάρισης των Κούρδων» στην Αφρίν, τονίζοντας ότι πρόκειται για επίθεση σε συμμαχικές δ υνάμεις που μάχονται κατά των τζιχαντιστών.
Από την πλευρά τους, τούρκοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι ο πρόεδρος Ερντογάν «μετέφερε ξεκάθαρα» στον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ «τις προσδοκίες της Τουρκίας» στη Συρία, το Ιράκ, καθώς επίσης όλα τα ζητήματα που «δηλητηριάζουν» τις διμερείς σχέσεις.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιορίστηκε να πει ότι διεξήχθη «μια παραγωγική και ανοικτή συνομιλία ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε με επωφελή τρόπο και για τις δύο χώρες». Παράλληλα εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες κατά τη συνάντηση του Ρεξ Τίλερσον με τον τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την Παρασκευή (φωτογραφίες κάτω).
Τον τόνο πάντως έδωσε ο κ. Τσαβούσογλου πριν από την άφιξη Τίλερσον στην τουρκική πρωτεύουσα, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Οι σχέσεις μας βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Είτε θα τις βελτιώσουμε, είτε θα καταρρεύσουν οριστικά».
Την ίδια ώρα η Ουάσινγκτον αναγνωρίζει ότι η συζήτηση με τους Τούρκους είναι δύσκολη», καθώς όπως επισημαίνεται, «η τουρκική ρητορική είναι πολύ έντονη» αναφορικά τόσο με την κρίση στη Συρία όσο και με άλλα ζητήματα που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις των δύο χωρών. «Η κατάσταση είναι ήδη αρκετά περίπλοκη ως έχει, ας μην την επιδεινώνουμε», δήλωσε μέλος της αμερικανικής αντιπροσωπείας που είχε μεταβεί στην Αγκυρα.
Οι αρχές της τουρκικής πρωτεύουσας ώστόσο, σε μια απόπειρα να πικάρουν τους Αμερικανούς, αποφάσισαν να μετονομάσουν τη λεωφόρο που περνά μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία, σε «Κλάδο Ελαίας» -το όνομα δηλ. της εν εξελίξει στρατιωτικής επιχείρησης στη βόρεια Συρία.
Αλλά και ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας, Νουρετίν Τσανικλί, σε συνομιλία που είχε την Πέμπτη με τον αμερικανό ομόλογό του Τζιμ Μάτις, ζήτησε να πάψει η αμερικανική στήριξη προς τους Κούρδους της ΥPG. Από τη Βηρυτό ωστόσο (πρώτο σταθμό του ταξιδιού του) ο Ρεξ Τίλερσον υποστήριξε ότι «δεν έχουμε δώσει ποτέ βαρέα όπλα στη YPG, οπότε δεν υπάρχει τίποτα να πάρουμε» και ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν «να εκπαιδεύουν τις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας», φροντίζοντας παράλληλα ότι «δεν αποτελούν απειλή για τους γείτονες».
Οι συνομιλίες κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε διάλογο κωφών, ενώ η όλη κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο αν τελικά η Τουρκία υλοποιήσει την απειλή της να προελάσει ως την πόλη Μάνμπιτζ της Συρίας, την οποία ελέγχει η YPG έχοντας στο πλευρό της αμερικανικές δυνάμεις.
«Θα πάμε στη Μάνμπιτζ, αν είναι εκεί, τόσο το χειρότερο για εκείνους», διεμήνυσε τούρκος αξιωματούχος σε δηλώσεις του στο Γαλλικό Πρακτορείο . «Δεν έχουμε ανάγκη τις συστάσεις τους, αλλά συγκεκριμένα μέτρα επί του πεδίου», πρόσθεσε σε περιφρονητικό τόνο ο ίδιος αξιωματούχος.