Το θέρετρο «The Brando» στην Τετιαρόα, μια εκπληκτική ατόλη στον Βορρά της Ταϊτής, είναι η επιτομή της πολυτελείας με τιμές για τα μπανγκαλόου των δύο δωματίων να ξεκινούν από τα 3.700 ευρώ για μια βραδιά.
Το συγκρότημα ανήκε κάποτε στον Μάρλον Μπράντο. Ο σταρ του Χόλιγουντ ανακάλυψε το νησάκι το 1962 στα γυρίσματα της «Ανταρσίας του Μπάουντι», μαγεύτηκε από την σπάνια ομορφιά του και τον πολυνησιακό τρόπο ζωής, και πέντε χρόνια αργότερα κατάφερε να αποκτήσει ένα δικό του κομμάτι γης σ’αυτό τον επίγειο παράδεισο και να φτιάξει εκεί το σπίτι του, με τη φιλοδοξία να προστατέψει την ατόλη από τη μόλυνση. Τελικά εξελίχθηκε σε καταφύγιο για πλούσιους και διάσημους, που επιθυμούν οι διακοπές τους να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο βλαβερές για τον πλανήτη…
Ο σημερινός ιδιοκτήτης του, Ρίτσαρντ Μπέιλι, ισχυρίζεται ότι σύντομα θα έχει «ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα και θα είναι αυτοσυντηρούμενο». Στο μεταξύ κάποιοι το έχουν απορρίψει ως «νησί για τις φιλελεύθερες ελίτ». Πράγματι η Μπιγιονσέ και ο Μπαράκ Ομπάμα φιλοξενήθηκαν πρόσφατα στην ατόλη.
Στο «The Brando», η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από ηλιακούς συλλέκτες και βιοκαύσιμα από καρύδα, και τα λύματα χρησιμοποιούνται για βιώσιμο πότισμα, ενώ επίσης ένα «σύστημα κλειστού βρόχου ψύξης» χρησιμοποιεί πολύ κρύο θαλασσινό νερό, που αντλείται από βάθος 900μ κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού Ωκεανού, και δροσίζει το γλυκό νερό και τον αέρα που κυκλοφορεί γύρω από το συγκρότημα.
«Συχνά λέγεται ότι η βιωσιμότητα δεν είναι συμβατή με την πολυτέλεια της τουριστικής αγοράς, αλλά το “Brando” αποδεικνύει ότι είναι εφικτό», λέει στο BBC ο Γκράχαμ Μίλερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ, που ασχολείται με την αειφορία στις επιχειρήσεις. Οι επισκέπτες του «The Brando», όμως, πρέπει να πετάξουν πρώτα στην Ταϊτή και στη συνέχεια να πάρουν ακόμα μια «εικοσάλεπτη πτήση στον παράδεισο», πράγμα που σημαίνει ότι το δικό τους αποτύπωμα άνθρακα είναι σημαντικό.
Οι πελάτες του συγκροτήματος είναι απίθανο να υποφέρουν από τα κουνούπια, εξαιτίας ενός προγράμματος στείρωσης του Ινστιτούτου Louis Malardé που έχει μειώσει τον πληθυσμό κουνουπιών του Τετιαρόα τουλάχιστον κατά 95%. Παρόμοιες πρωτοβουλίες, με στόχο την εξάλειψη ασθενειών, που μεταδίδονται από τα κουνούπια, όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός Ζίκα, πραγματοποιούνται επίσης σε χώρες όπως η Αυστραλία, η Κολομβία και η Κίνα. Αλλά λίγες χώρες απολαμβάνουν την επιτυχία της Τετιαρόα, όπου τα επίπεδα των κουνουπιών είναι τόσο χαμηλά.
«Η επιτυχία του προγράμματος έπεισε, πρόσφατα, την τοπική κυβέρνηση να χρηματοδοτήσει την επέκταση του προγράμματος και σε άλλα νησιά του Ειρηνικού», δήλωσε στο BBC ο Φρανκ Μέρφι, εκτελεστικός διευθυντής της «Tetiaroa Society», ΜΚΟ που επιβλέπει το πρόγραμμα στείρωσης των κουνουπιών.
Τα κουνούπια δεν είναι τα μόνα παράσιτα που προσπαθεί να εξαλείψει η ΜΚΟ. Ένα μεγάλο πρόβλημα για το οικοσύστημα της ατόλης είναι οι αρουραίοι, οι οποίοι «τρώνε τα πάντα, από νεογέννητες χελώνες μέχρι θαλασσοπούλια, και αυτά είναι άσχημα νέα για τον κοραλλιογενή ύφαλο», λέει ο Φρανκ Μέρφι.
Η τεχνολογία θα μπορούσε, όμως, να βοηθήσει και εδώ. Η ομάδα θέλει να χρησιμοποιήσει drones διαμέτρου 2,2 μέτρων για να ρίξει δηλητηριώδες δόλωμα ειδικά σχεδιασμένο για να προσελκύει αρουραίους αλλά όχι άλλα είδη. «Οι αρουραίοι μπορούν να προκαλέσουν την κατάρρευση ολόκληρου του χερσαίου οικοσυστήματος», λέει η Σάλι Εσποζίτο, εκ μέρους της «Island Conservation», αμερικανικής ΜΚΟ που προστατεύει τα απειλούμενα είδη με την αφαίρεση των επεμβατικών, και η οποία πρόκειται να εποπτεύσει την επιχείρηση εξολόθρευσης των τρωκτικών, τη δεύτερη μετά την επιχείρηση στα νησιά Γκαλαπάγκος.
Το πιο φουτουριστικό project στο Τετιαρόα, πάντως, είναι το «Island Digital Ecosystem Avatar» μιας ομάδας επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, το οποίο χρησιμοποιεί έρευνες ανίχνευσης και εμβέλειας φωτός (Lidar) για να δημιουργήσει ένα 3D μοντέλο. Με την ενσωμάτωση και άλλων δεδομένων για τα ζώα, τα φυτά, την τοπογραφία, τα εδάφη κλπ., θα δημιουργηθεί ένα μοντέλο, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη του τρόπου αντίδρασης του νησιού σε διάφορα σενάρια, από τις πλημμύρες μέχρι την εισαγωγή νέων ειδών.
Ο τελικός στόχος της επιστημονικής ομάδας είναι να «σκανάρει» ολόκληρο το οικοσύστημα της ατόλης, «από το μόριο και πάνω», ώστε να βοηθήσει τις τοπικές κυβερνήσεις και τις κοινότητες να αξιολογήσουν τους μελλοντικούς κινδύνους και να λάβουν καλύτερες αποφάσεις.
Ο οικολογικός τουρισμός είναι μια αυξανόμενη τάση, την οποία προσπαθούν να υιοθετήσουν θέρετρα σε όλο τον κόσμο, καθώς οι άνθρωποι αναζητούν όλο και πιο υπεύθυνες επιλογές εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Εκτός από το «The Brando», το «Parkside Hotel & Spa» στον Καναδά είναι ένα από τα ελάχιστα θέρετρα που έχει κατορθώσει να λάβει την πλατινένια πιστοποίηση «US Green Building Council’s Leadership in Energy and Environmental Design».
Η στέγη του ξενοδοχείου, 290 τ.μ., έχει μετατραπεί σε κήπο, ενώ επίσης χρησιμοποιούνται δεξαμενές συλλογής και αποθήκευσης βρόχινου νερού που θερμαίνεται και διοχετεύεται στο σύστημα κλιματισμού και θέρμανσης.
Ο ηθοποιός Λεονάρντο ντι Κάπριο, δυναμικός ακτιβιστής για το περιβάλλον και τακτικός πελάτης του «The Brando», ετοιμάζει επίσης ένα οικολογικό ξενοδοχειακό συγκρότημα στο ιδιωτικό νησάκι Μπλάκαντορ Κέι, στο Μπελίζ της Κεντρικής Αμερικής, το οποίο πρόκειται να ανοίξει το 2020.
Με δεδομένο, όμως, ότι ο τουρισμός ευθύνεται για (περίπου) το 8% του συνόλου των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου παγκοσμίως, σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Nature Climate Change, όλα τα θέρετρα θα έπρεπε να έχουν ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα, και όχι μόνο εκείνα που απευθύνονται στους πλούσιους αυτού του πλανήτη…