Θλίψη και απογοήτευση για τη μετατροπή της εθνικής εορτής της «Ημέρας της Νίκης», στην Τουρκία, σε εορτή μίσους και πολεμικών ιαχών κατά της Ελλάδας από τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν, εκφράζει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Δημοκρατία», για την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
«Η μετατροπή της επετείου της Μικρασιατικής Καταστροφής σε εορτή μίσους και πολεμικών ιαχών από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, μόνο θλίψη προκαλεί», παρατηρεί ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας με αφορμή τον ανθελληνικό παροξυσμό του τούρκου προέδρου κατά την ομιλία του στην εκδήλωση-υπερπαραγωγή που στήθηκε στη γείτονα για να τιμηθεί η επέτειος της νίκης των τουρκικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία το 1922.
«Οι έλληνες πολιτικοί που κατέστρεψαν τον εαυτό τους και τη χώρα τους πριν από έναν αιώνα, βλέπουμε δυστυχώς ότι επιμένουν στο ίδιο λάθος και σήμερα. Οπως λέμε πάντα. Η Ελλάδα δεν είναι ισάξιά μας, δεν είναι συνομιλητής μας, ούτε σε πολιτικό ούτε σε οικονομικό αλλά ούτε και σε στρατιωτικό επίπεδο», είπε με περισσή αλαζονεία και –ταυτόχρονα– περιφρόνηση ο πρόεδρος της Τουρκίας (δείτε κάτω το σχετικό ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ).
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, σημειώνει ο υπουργός των Εξωτερικών, «με όλες τις κατά καιρούς αστοχίες, κατάφερε να μετατρέψει τη Μικρασιατική Καταστροφή σε παράγοντα εθνικής δημιουργίας. Και κατάφερε σταδιακά, στο πέρασμα των ετών, να γίνει το μέλος μιας ισχυρής ευρωπαϊκής ομάδας κρατών, της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενωσης. […] Αναπτύχθηκε σε μία κοινωνία αξιών και αρχών, με πλήρη σεβασμό στο Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου βεβαίως του Διεθνούς Δικαίου».
Η σημερινή Τουρκία, όμως, όπως δυστυχώς αποδεικνύεται, συνεχίζει στο άρθρο του ο κ. Δένδιας, «ουδέν διδάχθηκε από την καταστροφή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την οποία παντελώς ανεδαφικά νοσταλγεί. Και τη χρησιμοποιεί ως αφορμή για να αναβιώσει ένα εθνικιστικό πνεύμα, το οποίο αποτελεί σαφή πρόκληση, αλλά και απόδειξη ότι έχει το βλέμμα στραμμένο στο οθωμανικό παρελθόν και όχι σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον, το οποίο, ευτυχώς, οραματίζεται ακόμα ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας της».
Η Μικρασιατική Καταστροφή «παραμένει, 100 χρόνια μετά, ένα τραυματικό γεγονός για τη συλλογική μας μνήμη και τη σύγχρονη ιστορία μας, αλλά και μία αφορμή άντλησης συμπερασμάτων, σε επίπεδο εθνικής αυτογνωσίας», υπογραμμίζει και χαρακτηρίζει τον ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από τις πατρογονικές, επί χιλιετίες, εστίες τους «πληγή που δεν επουλώθηκε στην εθνική μας συνείδηση και ούτε πρόκειται να επουλωθεί σε ορατό χρόνο».
«Οι αλησμόνητες πατρίδες, ο διωγμός, οι εκατόμβες των θυμάτων, ο ανθρώπινος πόνος, η προσφυγιά, οι οικογένειες που χωρίσθηκαν και χάθηκαν, αλλά και η ενσωμάτωση σε μια καθημαγμένη ελληνική κοινωνία, αποτελούν βιώματα που είναι “ζωντανά” και σήμερα. Βιώματα που αποτελούν συστατικά στοιχεία της σημερινής ταυτότητας της χώρας. Μετά το 1922, τίποτα πλέον για τον Ελληνισμό δεν είναι το ίδιο.
[…] Εγινε αφετηρία εμπλουτισμού της ελληνικής κοινωνίας από τα πλούσια και ιδιαίτερα πολιτισμικά στοιχεία τα οποία έφεραν μαζί τους, από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, οι επιζήσαντες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η Σμύρνη, η Έφεσος, η Φιλαδέλφεια, η Αγχίαλος, η Νίκαια, τα Αδανα, τα Βουρλά, η Φώκαια και τόσα άλλα τοπωνύμια, δεν αποτελούν απλώς αναμνήσεις ή ονομασίες σημερινών περιοχών και οδών. Είναι το γεωγραφικό πλαίσιο των βιωμάτων, το οποίο συνδέει το χθες με το σήμερα. Οι προσφυγικοί πληθυσμοί που ρίζωσαν σε πολλά σημεία της χώρας έγιναν αφορμή πραγματικής αναγέννησης των περιοχών αυτών.
«Η ένταξή τους στην κοινωνία της μητροπολιτικής Ελλάδας αποτέλεσε τελικά έναν άθλο, για μία χώρα που προσπαθούσε να ανασυνταχθεί από την πολυετή πολεμική εμπλοκή. Ο δυναμισμός τους και η εφευρετικότητά τους επέτρεψαν μέσα σε λίγες δεκαετίες να διακριθούν σε όλα τα πεδία», σημειώνει, κάνοντας αναφορά στην ποίηση του διπλωμάτη Γιώργου Σεφέρη, τη λογοτεχνία του Ηλία Βενέζη και της Διδώς Σωτηρίου, την επιχειρηματικότητα του Αριστοτέλη Ωνάση και τη σκηνοθετική ματιά του Καρόλου Κουν.
«Η Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί όμως ταυτόχρονα και ένα έναυσμα για να συλλογισθούμε τις συνέπειες του Εθνικού Διχασμού που προηγήθηκε και του οποίου αποτελεί ουσιαστικά με τον ένα ή άλλον τρόπο το αποτέλεσμα. Σε μια συζήτηση που παραμένει, ακόμα και έναν αιώνα μετά, πολιτικά και ιδεολογικά φορτισμένη σχετικά με τα αίτια, δεν θα επιθυμούσα να τοποθετηθώ σχετικά με το “τις πταίει”, ούτε άλλωστε διεκδικώ δάφνες ιστορικού», επισημαίνει ακόμη στο άρθρο του ο Νίκος Δένδιας και συνεχίζει:
«Η Μικρασιατική Καταστροφή συνεχίζει να αποτελεί την πλέον φανερή απόδειξη ότι οσάκις ο Ελληνισμός διχάσθηκε για ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής τα αποτελέσματα ήσαν καταστροφικά. Το συμπέρασμα αυτό δεν μπορεί παρά να γίνεται οδηγός για την ανάγκη διαφύλαξης της εθνικής ενότητας ως κόρης οφθαλμού, τουλάχιστον όσον αφορά τις κύριες επιλογές που αφορούν τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Επιμέρους διαφορές εξυπακούεται ότι είναι θεμιτές, όπως και ότι το δικαίωμα της κριτικής ότι είναι αδιαμφισβήτητο. Σε μία κρίσιμη περίοδο, όμως. όπως η σημερινή, αλίμονο αν επιτρέψουμε σε έναν νέο Διχασμό να επιφέρει τα καταστροφικά αποτελέσματα του παρελθόντος.
»Θα πρέπει όλοι να έχουν υπόψη τους, εντός και εκτός της χώρας, ότι τα δύο κατεξοχήν τραυματικά γεγονότα για τον Ελληνισμό τα τελευταία 100 χρόνια, η Μικρασιατική Καταστροφή και η τουρκική Κατοχή της Κύπρου (παρά τις σημαντικές επιμέρους διαφορές τους), επήλθαν μόνον αφού προηγουμένως η Ελλάδα διχάσθηκε επί της αρχής και για τα δύο αυτά ζητήματα».
«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχει επιτύχει, ευτυχώς, η εξωτερική πολιτική να μην αποτελεί σε γενικές γραμμές πεδίο σφοδρής κομματικής αντιπαράθεσης. Με τη συμβολή και των κομμάτων της Αντιπολίτευσης εύχομαι και ελπίζω ότι σε μια κρίσιμη συγκυρία όπως αυτή την οποία διανύουμε, αυτό θα συνεχισθεί και ότι η οιονεί προεκλογική περίοδος δεν θα θέσει σε δεύτερη μοίρα την ανάγκη διαφύλαξης της εθνικής ενότητας», είναι το μήνυμα που θέλει να εκπέμψει στο εσωτερικό ο υπουργός.
Διότι, όπως υπογραμμίζει, «ο καλύτερος τρόπος να αποτίσουμε φόρο τιμής στη μνήμη των θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά και όσων ερχόμενοι από την άλλη πλευρά του Αιγαίου συνέβαλαν στη αναδημιουργία της χώρας, είναι ακριβώς η διαφύλαξη της εθνικής ενότητας, στην οποία προαναφέρθηκα».
«Η Ελλάδα δεν μπορεί να ενεργεί ως αποκομμένη από τις παγκόσμιες εξελίξεις. Οφείλει να αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών και βασιζόμενη στις συμμαχίες της να επιδιώκει το μέγιστο όφελος όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Μόνο με αυτόν τον τρόπο δύναται να έχει λόγο και ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή της», καταλήγει στο άρθρο του ο υπουργός των Εξωτερικών.