Το μήνυμα πως η Ελλάδα δεν κάνει εκχωρήσεις σε θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών της δικαιωμάτων, ότι επιδιώκει σταθερά τον διάλογο και τις σχέσεις καλής γειτονίας, και ότι παλαιο-οθωμανικά οράματα εκφραζόμενα από τη σύγχρονη Τουρκία δεν έχουν θέση στην πραγματικότητα του 21ου αιώνα, έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως «ο αλόγιστος επεκτατισμός που φαίνεται να επιχειρεί η Τουρκία, είτε διά της ισχύος εκτός του Δικαίου είτε ως αυτόκλητος προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων, μάλλον την οδηγεί σε διεθνή απομόνωση».
Ο κ. Δένδιας κατέστησε σαφές πως «όταν γειτονική μας χώρα επιδεικνύει παραβατική συμπεριφορά, οφείλουμε να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα» και καλεί την Τουρκία να αδράξει την ευκαιρία η οποία ανοίγεται από την επανέναρξη των πολιτικών διαβουλεύσεων σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών εντάσσει όλες τις «σημαντικές διπλωματικές πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει το τελευταίο διάστημα». Σημείωσε πως «είναι προφανές ότι οι τουρκικές παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και η αποσταθεροποίηση που προκαλούν στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αντίθετες με ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ αλλά και πολλών άλλων στρατηγικών εταίρων της Ουάσιγκτον».
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας επισήμανε πως με την Τουρκία θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ διαφορετική σχέση και εκτίμησε πως οι σχέσεις μεταξύ των δύο λαών «ενέχουν ορισμένα πολύτιμα διδάγματα που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε μια καλύτερη κατανόηση και συνεννόηση».
Ερωτηθείς πώς σχεδιάζει να αντιμετωπίσει η Αθήνα τα τετελεσμένα που επιχειρεί να δημιουργήσει η Αγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Δένδιας κατέστησε σαφές πως παράνομες ενέργειες δεν δημιουργούν τετελεσμένα γιατί απλά δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και ότι η διεθνής νομιμότητα τελικά επικρατεί.
Επισήμανε επίσης πως η Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή επαφή και διαβούλευση με όλους μας τους εταίρους και τις φίλες χώρες της περιοχής, που επίσης ανησυχούν από τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και πρόσθεσε πως κατά τις πρόσφατες επισκέψεις του σε σειρά αραβικών χωρών, διαπίστωσε ότι συμμερίζονται τις εύλογες ανησυχίες μας ως προς τις επιπτώσεις συγκεκριμένων συμπεριφορών στην ασφάλεια και στη σταθερότητα της περιοχής μας. «Ορισμένα κράτη, μάλιστα, με δημόσιες δηλώσεις και έγγραφες διαμαρτυρίες προς τον OHE» υπογράμμισε. Στην κατεύθυνση αυτή, διαμήνυσε πως η διπλωματική μας εκστρατεία, θα συνεχιστεί με έντονους ρυθμούς.
Ειδική αναφορά έκανε ο υπουργός στο ρόλο που έχει να διαδραματίσει η Ελλάδα σχετικά με τη Λιβύη. «Αυτός ήταν o λόγος που επισκέφθηκα τη Βεγγάζη και είχα συνομιλίες με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Η Ελλάδα επιθυμεί να συμβάλει στην πολιτική επίλυση του προβλήματος και γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε ζητήσει, όπως δήλωσε και o Πρωθυπουργός, να συμμετάσχουμε στη διαδικασία του Βερολίνου, οι συνεννοήσεις για την οποία είχαν ξεκινήσει πολύ πριν από τον Ιούλιο του 2019 που ανέλαβε η παρούσα κυβέρνηση. Και λόγω εγγύτητας, αλλά και ως κράτος-μέλος της ΕΕ που επηρεάζεται άμεσα από τις εξελίξεις στη Λιβύη, έχουμε κάθε λόγο να συμμετάσχουμε στις πρωτοβουλίες επίλυσης του Λιβυκού», τόνισε ο κ. Δένδιας.
Απαντώντας σε ερώτηση τι θα συμβεί αν η Τουρκία κάνει πράξει τις απειλές της και προχωρήσει σε έρευνες ή γεωτρήσεις στα νότια της Κρήτης, ο κ. Δένδιας τόνισε: «Η συνταγματική μας υποχρέωση μας επιβάλλει να προασπίσουμε, με όλες μας τις δυνάμεις και όλα τα νόμιμα μέσα, την εθνική μας κυριαρχία. To γεγονός ότι η Ελλάδα αντιδρά στις προκλήσεις με ψυχραιμία δεν θα πρέπει να παρερμηνεύεται ως έλλειψη αποφασιστικότητας ή βούλησης να κάνουμε, αυτονόητα, το καθήκον μας. Σε κάθε περίπτωση, ελπίζω ότι δεν θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο, καθότι είμαι πεπεισμένος ότι η Τουρκία αντιλαμβάνεται πλήρως ότι δεν θα ήταν προς το συμφέρον καμίας πλευράς».
Αναφορικά με την περίπτωση πιθανής προσφυγής στη Χάγη, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε: «Η Ελλάδα δεν φοβάται τη διεθνή δικαιοσύνη, γιατί είναι πεπεισμένη για το νόμιμο και το δίκαιο των θέσεών της. Στην πολιτική των κανονιοφόρων αντιτάσσουμε την πολιτική του διεθνούς δικαίου […] Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν βρισκόμαστε εκεί ακόμα [σ.σ.: στην προσφυγή στη Χάγη]. Απαιτούνται επαφές και επικοινωνία των δύο πλευρών. Οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμένουν ανοικτοί. Οι πολιτικές διαβουλεύσεις μεταξύ στελεχών των δύο υπουργείων Εξωτερικών, οι οποίες αναμένεται να επαναληφθούν τις επόμενες ημέρες, αποτελούν έναν χρήσιμο δίαυλο που ελπίζω ότι θα αξιοποιηθεί. Αναμφίβολα όμως το κλίμα είναι βεβαρημένο και αυτό δεν βοηθά. Θα πρέπει η άλλη πλευρά να αντιληφθεί ότι, με τη στάση της, ενεργεί αντιπαραγωγικά υπονομεύοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή αλλά και τις προοπτικές διαλόγου. Εύχομαι n Τουρκία να αδράξει αυτή την ευκαιρία και να την αξιοποιήσει για μια πραγματική επανεκκίνηση στις μεταξύ μας σχέσεις, όπως ήταν η βούληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη ευθύς εξαρχής, εγκαταλείποντας την τακτική των προκλήσεων».
Σχετικά με την υπογραφή της συμφωνίας για τον EastMed, ο κ. Δένδιας τόνισε πως η σημαντική αυτή εξέλιξη αντικατοπτρίζει και την αυξημένη σημασία που αποδίδουν οι Αμερικανοί στην περιοχή μας. Ο υπουργός χαρακτήρισε την υπογραφή της συμφωνίας κορυφαία στιγμή στη συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ, με γεωπολιτική σημασία που υπερβαίνει τις εσωτερικές πολιτικές συγκυρίες και προσέθεσε: «Πρόκειται περί ενός οικονομικά βιώσιμου εγχειρήματος που θα προσφέρει έναν ασφαλή προορισμό στα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατ. Μεσογείου, ενώ θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, αναδεικνύοντας παράλληλα τη χώρα μας ως έναν σημαντικό ενεργειακό κόμβο. Και δεν εννοώ μόνο τα υφιστάμενα κοιτάσματα. Σας υπενθυμίζω ότι η περιοχή έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον διεθνών ενεργειακών κολοσσών λόγω των προοπτικών που προσφέρει, είναι μια πολλά υποσχόμενη πηγή ενέργειας. Ωστόσο, καμία επιλογή στον τομέα αυτό δεν υπαγορεύεται από αποκλειστικά οικονομικά κριτήρια».
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στις σχέσεις της χώρας μας με το Ισραήλ. «Οι σχέσεις μας με το Ισραήλ είναι στρατηγικές και επεκτείνονται σε πολλούς τομείς, πέραν της ενέργειας. Η Αθήνα έχει ένα άριστο επίπεδο συνεννόησης και συνεργασίας με το Ισραήλ και οι δύο πλευρές επενδύουν στην περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας τους» σημείωσε και ανέφερε πως κατά τη συνάντησή του με τον κ. Νετανιάχου στην Αθήνα αντάλλαξαν τρόπους με τους οποίους η διμερής συνεργασία μπορεί να επεκταθεί περαιτέρω, αξιοποιώντας τη θετική δυναμική που έχουν προσλάβει οι σχέσεις μας τα τελευταία χρόνια.
Τέλος, όσον αφορά τις πιθανότητες οριοθέτησης ΑΟΖ με χώρες όπως η Ιταλία και η Αίγυπτος, ο κ. Δένδιας ανέφερε πως οι συνομιλίες αυτές διεξάγονται σε μια συγκυρία ευνοϊκή, με χώρες φιλικές που επιθυμούν, όπως και η Ελλάδα, μια εγκάρδια συνεννόηση και ότι όλες οι πλευρές αναγνωρίζουν τα απτά οφέλη που θα προκύψουν από την επίτευξη σχετικών συμφωνιών οριοθέτησης.