«Δυνατότητες διμερών επαφών υπάρχουν πολλές, σε όλα τα επίπεδα. Το ζήτημα είναι ότι η τουρκική πλευρά τις δυσχεραίνει με τη στάση της»: αυτό τόνισε ο Νίκος Δένδιας στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής», το οποίο σε άλλο ρεπορτάζ αναδεικνύει τις προσπάθειες που γίνονται με παρέμβαση της Ουάσινγκτον, ώστε να εκτονωθεί η ένταση στο Αιγαίο.
Ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε επίσης πως «η Τουρκία, με τη γενικότερη επιθετική ρητορική της και με τις αδιανόητες εκφράσεις κυβερνητικών αξιωματούχων της κατά της Ελλάδας, υπονομεύει τη δημιουργία ενός κλίματος που θα επέτρεπε εποικοδομητικό διάλογο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».
Ερωτηθείς, από τη δημοσιογράφο Αλεξάνδρα Φωτάκη, σχετικά με την επιχειρηματολογία της Τουρκίας περί Συνθηκών Λωζάννης και Παρισίων που δήθεν επιβεβαιώνουν τις θέσεις της για «αποστρατικοποιημένα» νησιά του ανατολικού Αιγαίου, ο κ. Δένδιας επεσήμανε ότι η Αθήνα έχει ήδη κινηθεί για να εξηγήσει την αλήθεια σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη των δύο συνθηκών που υπογράφηκαν πριν από έναν αιώνα.
«Οσον αφορά τις συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων, τις οποίες επικαλείται η Τουρκία ad nauseam, ισχυριζόμενη ότι η Ελλάδα τις παραβιάζει, έχουμε φροντίσει να διατηρούμε επαφές με όλα τα συμβαλλόμενα μέρη και των δύο συνθηκών. Ακριβώς για να προβάλλουμε τις θέσεις μας. Για παράδειγμα, η Ιαπωνία, την οποία επισκέφθηκα τον Απρίλιο, είναι συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης της Λωζάννης. Η Πολωνία, την οποία επισκέφθηκα πριν από λίγες ημέρες, έχει υπογράψει τη Συνθήκη των Παρισίων. Καμία επαφή μας δεν γίνεται τυχαία. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής», τόνισε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.
Ο ίδιος απέδωσε τον εκνευρισμό της Τουρκίας ακριβώς στο γεγονός ότι λόγω των ελληνικών κινήσεων σε διπλωματικό επίπεδο, ακόμα και παραδοσιακοί συνομιλητές της Άγκυρας, όπως είναι η Γερμανία και η Βρετανία, έχουν αλλάξει στάση.
«Οφείλω να επισημάνω ότι επιβεβαιώνεται η κατανόηση των εταίρων μας και οι δημόσιες τοποθετήσεις τους απηχούν πλέον την ανάγκη εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου, του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου και της κοινής λογικής. Πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η στάση της Γερμανίας, καθώς και της Μεγάλης Βρετανίας. Εκτιμώ ότι αυτή ακριβώς η στοίχιση με θέσεις που η Τουρκία δεν ασπάζεται, όπως και η αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή, τα τρία τελευταία χρόνια, προκαλεί εκνευρισμό στη γειτονική χώρα», είπε ο κ. Δένδιας, για να στείλει ακολούθως και ένα σαφές μήνυμα προς τον Ταγίπ Ερντογάν:
«Είναι χρήσιμο και για την Τουρκία να αντιληφθεί ότι είναι προς το συμφέρον της να έχει έναν φιλικό και αξιόπιστο γείτονα που ανήκει στην ίδια συμμαχία, αλλά και στην ΕΕ. Οφείλει να αντιληφθεί επίσης ότι όπως δεν διεκδικούμε ούτε σπιθαμή εδάφους της, το ίδιο απαιτούμε και από αυτήν. Η δε διαφορά μας είναι επιλύσιμη στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».
Ωστόσο ο κ. Δένδιας συνεχίζει να ανησυχεί για το πόσο το πολιτικό κλίμα στην Τουρκία, καθώς αναμένονται εκλογές, μπορεί να αυξήσει την ένταση.
«Η κλιμάκωση της ρητορικής από τουρκικής πλευράς, όπως έχω τονίσει και στο παρελθόν, έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Επίσης παρατηρούμε την εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού και τις διαρκείς προσπάθειες σπίλωσης της εικόνας της χώρας μας, μέσω της συνεχούς διασποράς ψευδών ειδήσεων. Φοβάμαι ότι όσο πλησιάζουμε προς τις τουρκικές εκλογές η ένταση δεν θα μειωθεί και ο κίνδυνος ενός ατυχήματος ή ενδεχομένως μιας εσκεμμένης προκλητικής κίνησης αυξάνεται. Για τον λόγο αυτόν απαιτείται επαγρύπνηση, εγρήγορση, ομόνοια και ψυχραιμία. Απέναντι στην κλιμακούμενη απειλή, η Ελλάδα θωρακίζεται. Στο διπλωματικό πεδίο έχω αναλάβει την ενημέρωση των φίλων και συμμάχων, καθώς και την ενίσχυση του πλέγματος σχέσεων που έχουμε δημιουργήσει. Εχει σημασία προκειμένου να υπάρχει κατανόηση και στήριξη των θέσεών μας, οι οποίες αποτελούν θέσεις εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Οσον αφορά τη συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, αυτή είναι άψογη και διαρκής σε επίπεδο υπουργών και λοιπών παραγόντων. Υπενθυμίζω, μεταξύ άλλων, ότι θεσμοθετήσαμε τη σύσταση αυτοτελούς Γραφείου Αμυντικής Διπλωματίας στο υπουργείο Εξωτερικών, στελεχωμένου από στρατιωτικό προσωπικό των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε να υπάρχει διαρκής και σαφής ενημέρωση για την κατάσταση επί του πεδίου», ανέφερε.
Καμία ολιγωρία με τη Λιβύη
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του στο «Βήμα της Κυριακής», ο κ. Δένδιας απέκρουσε τις κατηγορίες περί «ολιγωρίας» της Αθήνας απέναντι στις κινήσεις της Τουρκίας να συνάψει νέο μνημόνιο με τη Λιβύη για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
«Ουδεμία “ολιγωρία” υπήρξε όσον αφορά την υπογραφή του “μνημονίου”. Γνωρίζαμε ότι η Τουρκία προσπαθούσε με κάθε ευκαιρία να “ενεργοποιήσει” το παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο “μνημόνιο” του 2019. Το ενδεχόμενο αυτό και τον συναφή κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης της Λιβύης, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, το είχαμε θέσει μετ’ επιτάσεως στους συνομιλητές μας, από την Αίγυπτο, Γαλλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και άλλους. Και βεβαίως το είχαμε θέσει και σε λίβυους συνομιλητές μας. Να σας υπενθυμίσω ότι μέσα σε λίγες ώρες από τη σχετική ανακοίνωση το «μνημόνιο» καταδικάστηκε από τη Λιβυκή Βουλή και την πλειοψηφία του Υψηλού Συμβουλίου. Και βεβαίως εκδηλώθηκε άμεσα ηχηρή αντίδραση από ΕΕ, ΗΠΑ, Αίγυπτο, Κύπρο, για να ακολουθήσουν Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία κ.ά. Αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει αν δεν υπήρχε προεργασία με τους συμμάχους και εταίρους για το ζήτημα της Λιβύης, και μάλιστα σε βάθος χρόνου. Επιπλέον, το μνημόνιο που υπογράφηκε με την τουρκική πλευρά αντιβαίνει στη συμφωνία του φόρουμ του Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης, καθώς η μεταβατική κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να συνάπτει συμφωνίες που δεσμεύουν διεθνώς τη χώρα. Οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο είναι κάτι παραπάνω από στρατηγικές. Είναι σχέσεις ζωτικής σημασίας για τη χώρα μας. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι στα τρία χρόνια που είμαι υπουργός Εξωτερικών έχω επισκεφθεί το Κάιρο 12 φορές και ότι συναντώ τον αιγύπτιο ομόλογό μου Σαμέχ Σούκρι με κάθε ευκαιρία. Στο Κάιρο συζητήσαμε για την περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών μας σχέσεων. Υπήρξε πλήρης σύμπτωση απόψεων όσον αφορά τις εξελίξεις στη Λιβύη και αποφασίστηκε να συνεχιστεί ο συντονισμός σε όλα τα επίπεδα. Επίσης, αμφότερες οι πλευρές υπογραμμίσαμε τη σημασία που έχει η συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, καθώς και η από κοινού δέσμευση για την προστασία της».