Δεν απαιτείται να είναι έμπειρος διπλωμάτης, κάποιος, ή ειδικός επί των ελληνοτουρκικών σχέσεων για να αντιληφθεί ότι οι απειλές από την ανατολική ακτή του Αιγαίου τροφοδοτούνται εν πολλοίς από τις επερχόμενες εκλογές στη γειτονική χώρα, ωστόσο αυτό δεν συνεπάγεται ότι μετά τις κάλπες λευκά περιστέρια που θα φέρουν κλάδους ελαίας θα πετάξουν πάνω από το ελληνικό αρχιπέλαγος.
Ο Νίκος Δένδιας ενστερνίζεται τις παραπάνω απόψεις και το καταθέτει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Καθημερινή» και τον δημοσιογράφο Βασίλη Νέδο. «Οσοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας είναι ο πρόεδρος της γείτονoς χώρας και ότι αν φύγει από το προσκήνιο θα εξαφανιστούν οι προκλήσεις ως διά μαγείας, πλανώνται. Το ζήτημα δεν είναι, δεν ήταν ποτέ, προσωπικό» τόνισε ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών και διευκρίνισε ότι, όπως καταγράφεται σε πρόσφατες έρευνες «η έξαρση του εθνικισμού κινδυνεύει να διαχυθεί πλέον και στην τουρκική κοινωνία, μεγάλο μέρος της οποίας διέκειτο φιλικά προς τη χώρα μας».
Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την άποψη ότι «ακόμα, ένα μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας προσβλέπει σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον», όμως αυτό δεν επαρκεί για να αλλάξει ριζικά το κλίμα που έχει διαμορφωθεί. «Υπό τις παρούσες συνθήκες δεν διαφαίνεται περιθώριο ουσιαστικής βελτίωσης των διμερών σχέσεων», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο πρόσφατο περιστατικό με τον χάρτη του εθνικιστή Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι «υπό άλλες συνθήκες, ένα παρόμοιο συμβάν θα το χαρακτηρίζαμε γραφικό ή φαιδρό. Ομως, στο πλαίσιο του κλίματος που τείνει να επικρατήσει, καθίσταται ανησυχητικό και επικίνδυνο, ιδίως προερχόμενο από κυβερνητικό εταίρο».
Ο Νίκος Δένδιας επεσήμανε ότι το συγκεκριμένο περιστατικό «εντάσσεται στην κλιμάκωση της εθνικιστικής ρητορικής στη γείτονα εναντίον της χώρας μας. Ρητορική η οποία δεν περιορίζεται σε τμήμα κυβερνητικών κύκλων, αλλά δείχνει να την ενστερνίζεται και μέρος της αντιπολίτευσης».
Ολα αυτά διαμορφώνουν ένα τοπίο που προκαλεί προβληματισμό στην Αθήνα, καθώς στο επίσημο δόγμα του τουρκικού κράτους εντάσσονται σταδιακά νέα ζητήματα και αξιώσεις. «Ο τουρκικός αναθεωρητισμός εφευρίσκει συνεχώς νέες θεωρίες» υπογραμμίζει ο Νίκος Δένδιας και αναφέρει χαρακτηριστικά τη «Γαλάζια Πατρίδα» και τη σύνδεση της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών με την κυριαρχία τους, δύο περιπτώσεις που «αρχικά παρουσιάζονταν ως ακραίες και φαιδρές», όπως είπε. «Ωστόσο είναι θετικό ότι ακόμα και οι πλέον δύσπιστοι σύμμαχοι και εταίροι μας αναγνωρίζουν το παράλογο και απαράδεκτο των τουρκικών αξιώσεων. Το διαπιστώνω κάθε φορά που δείχνω τον επίμαχο χάρτη σε ομολόγους μου, οι οποίοι αντιλαμβάνονται τον πλήρη παραλογισμό της τουρκικής θέσης», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.
Μπορούν οι συγκεκριμένες ενέργειες να αποτελέσουν αιτία ή αφορμή για περεταίρω όξυνση των διμερών σχέσεων; Ο Νίκος Δένδιας τόνισε για μια ακόμη φορά ότι από την πλευρά της Αθήνας οι δίαυλοι της επικοινωνίας με την Αγκυρα πρέπει να παραμένουν ανοιχτοί. «Εξακολουθούμε να προσβλέπουμε σε έναν εποικοδομητικό διάλογο. Θεωρούμε ότι λύση υφίσταται και ότι είναι εφικτή. Για να επιτευχθεί, όμως, αυτή η λύση, η Τουρκία οφείλει να πάψει να παραβιάζει θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Δεν ζητάμε κάτι εξωπραγματικό. Ζητάμε η Τουρκία να εφαρμόσει τις αρχές και τις αξίες που οφείλουν να σέβονται όλα τα κράτη που έχουν προσυπογράψει τον Χάρτη του ΟΗΕ, τη Συνθήκη του ΝΑΤΟ και οραματίζονται να ενταχθούν στην Ε.Ε.» είπε ο υπουργός Εξωτερικών και εξέφρασε τη ελπίδα του ότι «μετά τις εκλογές στην Τουρκία, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος, θα επικρατήσουν συνθήκες οι οποίες θα μπορούσαν να επιτρέψουν σταδιακή βελτίωση των σχέσεων».
Αναφερόμενος, τέλος, στο ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία, ο κ. Δένδιας διατύπωσε την άποψη πως «η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέτρεψε τα δεδομένα του μεταψυχροπολεμικού κόσμου στην Ευρώπη, αλλά και ευρύτερα. Πλέον, δυστυχώς, βρισκόμαστε μπροστά στη δημιουργία ενός νέου “σιδηρού παραπετάσματος”, η οποία χωρίζει την Ευρώπη, για να μου επιτρέψετε να παραφράσω τη γνωστή ρήση του Ουίνστον Τσώρτσιλ. Η ουσιαστική διαφορά με την εποχή εκείνη είναι ότι δεν πρόκειται για έναν ιδεολογικό διχασμό, αλλά για έναν διχασμό αρχών και αξιών» και αναφερόμενος στη θέση που κρατά η Ελλάδα τόνισε ότι εκπτώσεις στις Αρχές μας δεν μπορούν να γίνουν. «Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει ένα βαρύ τίμημα για την πολιτική αυτή. Αλλά το τίμημα που θα πληρώναμε θα ήταν πολύ βαρύτερο εάν δεν είχαμε τηρήσει αυτή τη στάση», είπε ο υπουργός Εξωτερικών στην «Καθημερινή».