Νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες σε όλη τη χώρα, καταστροφές σε κυβερνητικά κτίρια, παραίτηση κυβέρνησης, στρατός στους δρόμους για την επιβολή της τάξης και παρέμβαση της Ρωσίας με δύναμη διατήρησης της ειρήνης: αυτός είναι ο ως τώρα απολογισμός των ταραχών που συγκλονίζουν το Καζακστάν εδώ και μέρες.
Δεκάδες διαδηλωτές σκοτώθηκαν —ή, κατά την κυνική φρασεολογία των Αρχών «εξαλείφθηκαν»— από την αστυνομία κατά τη διάρκεια της νύχτας κατά την προσπάθειά τους να εισβάλλουν σε διοικητικά κτίρια στο Αλμάτι, τη μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα του Καζακστάν
Εικόνες που μεταδόθηκαν από μέσα ενημέρωσης και μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν καταστήματα που έχουν λεηλατηθεί και κάποια διοικητικά κτίρια να έχουν τυλιχθεί στις φλόγες στο Αλμάτι, ενώ ακούγονται πυρά αυτόματων όπλων.
Την Πέμπτη το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν στις διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Από αυτούς σχεδόν 400 νοσηλεύονται και 62 βρίσκονται στην εντατική.
Το Reuters, επικαλούμενο ανταποκριτές του που βρίσκονται εκεί, μετέδωσε ότι θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και δεκάδες στρατιώτες που κινούνται πεζή εισήλθαν το πρωί της Πέμπτης στην κύρια πλατεία της Αλμάτι, όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες άνθρωποι για να διαμαρτυρηθούν κατά της κυβέρνησης για τρίτη ημέρα. Πυροβολισμοί ακούστηκαν καθώς οι στρατιώτες προσέγγιζαν το πλήθος.
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε από την πλευρά του ότι σφοδρές ανταλλαγές πυρών ξέσπασαν ανάμεσα στον στρατό και οπλισμένους ανθρώπους στην πλατεία μπροστά από το δημαρχείο της Αλμάτι.
Ο πρόεδρος του Καζακστάν Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ διέταξε τον στρατό να επέμβει για να αποκατασταθεί η τάξη και να τερματιστούν οι ταραχές που άρχισαν με αφορμή την αύξηση της λιανικής τιμής της ενέργειας αλλά πολύ γρήγορα μετατράπηκαν σε εξέγερση.
«Συμμορίες τρομοκρατών» ενεπλάκησαν σε μάχη με αλεξιπτωτιστές στην Αλμάτι, δήλωσε ο αρχηγός του κράτους, σύμφωνα με τον οποίο το Καζακστάν δεν είναι απλά αντιμέτωπο με μια απειλή αλλά με κίνδυνο κατάλυσης του κράτους».
Εν τω μεταξύ, η κρατική τηλεόραση του Καζακστάν μετέδωσε ότι η Εθνική Τράπεζα της χώρας αποφάσισε να αναστείλει την λειτουργία όλων των χρηματοπιστωτικών θεσμών. Επίσης το Ιντερνετ είναι ως επί το πλείστον εκτός λειτουργίας στη χώρα, όπως πιστεύεται με εντολή της κυβέρνησης.
Οι διαδηλώσεις εξαιτίας της αύξησης της τιμής του αερίου το Σαββατοκύριακο μετατράπηκαν σε αληθινές μάχες τις τελευταίες δύο ημέρες. Η κυβέρνηση υπέβαλε την παραίτησή της στον πρόεδρο, που ανακοίνωσε πως την αποδέχθηκε. Οι φήμες που κυκλοφορούσαν πως ο ίδιος ο Τοκάγεφ επρόκειτο επίσης να παραιτηθεί ή να φύγει από τη χώρα διαψεύστηκαν κατηγορηματικά από τον ίδιο. Επιπλέον, ανακοίνωσε πως αναλαμβάνει τον ρόλο του επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας του Καζακστάν, αξίωμα που κατείχε μέχρι χθες ο πρώην πρόεδρος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, που διατηρούσε εν μέρει την εξουσία παρότι έπαψε να είναι ο αρχηγός του κράτους το 2019.
Επέμβαση της Ρωσίας
Η Ρωσία και οι σύμμαχοί της του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) ανακοίνωσαν την Πέμπτη την αποστολή ενός πρώτου αποσπάσματος «συλλογικής δύναμης διατήρησης της ειρήνης» στο Καζακστάν, κατόπιν αιτήματος της χώρας. Το απόσπασμα θα βρεθεί στη χώρα «για περιορισμένη χρονική περίοδο» με σκοπό «τη σταθεροποίηση και την εξομάλυνση της κατάστασης».
Ρώσοι αλεξιπτωτιστές αναπτύχθηκαν στο Καζακστάν στο πλαίσιο της ειρηνευτικής δύναμης που περιλαμβάνει στρατιώτες από άλλες τέσσερις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, αναφέρει επίσης η γραμματεία του CSTO.
Βασικό καθήκον της ειρηνευτικής δύναμης, προσθέτει ο CSTO, θα είναι η προστασία σημαντικών κρατικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων και η παροχή βοήθειας στις δυνάμεις διατήρησης του νόμου και της τάξης του Καζακστάν.