Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες απειλούν την κοινωνική συνοχή αλλά και το γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος της Δανίας. Το υποστηρίζει όχι κάποιο μέλος ενός λαϊκιστικού κόμματος της Δεξιάς, αλλά ο Ματίας Τεσφάιε, γιος ενός μετανάστη από την Αιθιοπία και υπεύθυνος μεταναστευτικής πολιτικής του κεντροαριστερού κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων ο 38χρονος πρώην χτίστης ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματός του ενόψει των βουλευτικών εκλογών που διεξάγονται σήμερα, Τετάρτη, στη σκανδιναβική χώρα.
Σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά οι Σοσιαλδημοκράτες κατά πάσα πιθανότητα θα καταφέρουν μια σπάνια, και για αυτόν τον λόγο ιδιαίτερα σημαντική, νίκη για την ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά. Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, τους δίνει την πρωτιά με ποσοστό 27% ενώ ο «κόκκινος συνασπισμός» με κόμματα της αριστεράς του οποίου ηγούνται οι Σοσιαλδημοκράτες, προηγείται επίσης με ποσοστό άνω του 55%. Και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός πως έπειτα από δεκαετίες κατά τις οποίες οι Σοσιαλδημοκράτες τάσσονταν υπέρ φιλελεύθερων πολιτικών για τη διαχείριση των προσφύγων και των μεταναστών, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών σκλήρυναν τη ρητορική αλλά και τη στάση τους, ούτως ώστε να έχουν μεγαλύτερη απήχηση μεταξύ των ψηφοφόρων της δεξιάς αλλά και της αριστεράς.
Στις εκλογές του 2015 οι Σοσιαλδημοκράτες, παρότι αναδείχτηκαν πρώτο κόμμα, καταφέρνοντας να λάβουν περισσότερες ψήφους από το ακροδεξιό και αντιμεταναστευτικό Δανικό Λαϊκό Κόμμα (DPP), δεν μπόρεσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την κατάληψη της εξουσίας στη χώρα από τον συνασπισμό της Κεντροδεξιάς, στον οποίο, ωστόσο, δεν συμμετείχε τελικά το DPP.
«Εάν μόνον η Ακροδεξιά μιλάει για τα προβλήματα, τότε μόνον στην Ακροδεξιά θα αναζητά λύσεις ο κόσμος […] Σε ένα σκανδιναβικό κράτος πρόνοιας η μετανάστευση πρέπει να ελέγχεται», υποστήριξε στους Financial Times ο κ. Τεσφάιε, αναδεικνύοντας τα δύο, αλληλένδετα, ζητήματα που κυριάρχησαν στην προεκλογική εκστρατεία και απασχολούν τους περισσότερους πολίτες της Δανίας: ο έλεγχος των προσφύγων και των μεταναστών και η διατήρηση του γενναιόδωρου κράτους πρόνοιας της Δανίας.
Κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από τον συνασπισμό των κομμάτων της κεντροδεξιάς θεσπίστηκαν κάποια άκρως αμφιλεγόμενα μέτρα κατά των προσφύγων και των μεταναστών. Υπερψηφίστηκε, για παράδειγμα, νόμος που επιτρέπει στα στελέχη της αστυνομίας να κατάσχουν κοσμήματα και χρήματα αλλοδαπών που έχουν καταθέσει αίτηση χορήγησης ασύλου. Οι Σοσιαλδημοκράτες πρόσφεραν τη στήριξή τους ενώ δεν εναντιώθηκαν ούτε σε πρόταση νόμου που προβλέπει τον διπλασιασμό της ποινής συγκεκριμένων εγκλημάτων στην περίπτωση που τελούνται σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί γκέτο.
Κατά συνέπεια αρκετοί θεωρούν πως οι Σοσιαλδημοκράτες απλά οικειοποιήθηκαν τις θέσεις των λαϊκιστών της δεξιάς. «Το γεγονός αυτό καθιστά απελπιστική τη δουλειά μου. Ανεξάρτητα από το ποιος θα κυβερνήσει, οι πολιτικές δεν πρόκειται να αλλάξουν. Και πρόκειται για ακραίες πολιτικές», υπογράμμισε στη λονδρέζικη εφημερίδα η Μικέλα Κλάντε Μπεντίξεν, πρόεδρος της οργάνωσης «Refugees Welcome» που προσφέρει δωρεάν νομική υποστήριξη σε αιτούντες άσυλο, υποστηρίζοντας πως δεν μπορεί, πλέον, να διακρίνει καμιά διαφορά μεταξύ των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών και του ακροδεξιού Δανικού Λαϊκού Κόμματος, τουλάχιστον όσον αφορά την αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών.
Ο Ματίας Τεσφάιε, ωστόσο, αρνείται πως το κόμμα του απλά αντιγράφει τους λαϊκιστές. Αντιθέτως υποστηρίζει πως οι Σοσιαλδημοκράτες επαναφέρουν στο προσκήνιο κεντροαριστερές ιδέες που σχηματίστηκαν τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, περίοδο κατά την οποία άρχισαν να φτάνουν οι πρώτοι πρόσφυγες και μετανάστες στη Δανία. «Οι περιοχές στις οποίες εγκαθίστανται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες ανήκουν παραδοσιακά στους Σοσιαλδημοκράτες. Τυπικά, οπότε, θα είναι οι ψηφοφόροι των Σοσιαλδημοκρατών αυτοί που θα στείλουν τα παιδιά τους σε σχολεία που αντιμετωπίζουν προβλήματα, θα είναι οι ειδικευμένοι και οι ανειδίκευτοι εργάτες αυτοί που θα έχουν νέους συναδέλφους. Αυτό θέτει εν αμφιβόλω την κοινωνική συνοχή εντός του κράτους πρόνοιας», εξήγησε.
Η αλλαγή της στάσης των Σοσιαλδημοκρατών της Δανίας προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες άρχισε να γίνεται αισθητή, αφότου η Μέτε Φρέντρικσεν αντικατέστησε την πρώην πρωθυπουργό της χώρας Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ στην ηγεσία του κόμματος, προσδίδοντάς του έναν πιο «κοινωνικό-συντηρητικό» προσανατολισμό. «Το πιο σημαντικό για ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα είναι το να είναι επίκαιρο», είχε υποστηρίζει η ίδια, μιλώντας στους Financial Times το 2017, «να είναι σε θέση να βρίσκει λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι».
Χάρη σε αυτήν την αλλαγή πλεύσης των Σοσιαλδημοκρατών η απήχηση των λαϊκιστών της ακροδεξιάς περιορίστηκε σημαντικά. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις το Δανικό Λαϊκό Κόμμα διεκδικεί ποσοστό 11-12% επί των ψήφων, σχεδόν το μισό από το ποσοστό που έλαβε το 2015 και αναδείχθηκε πρώτη δύναμη μεταξύ των κομμάτων της δεξιάς παράταξης αλλά επέλεξε, τελικά, να μείνει εκτός της κυβέρνησης που σχηματίστηκε στη συνέχεια.
Ο Κένεθ Κρίστενσεν Μπερθ, βουλευτής του αντιμεταναστευτικού κόμματος θεωρεί, ωστόσο, πως οι Σοσιαλδημοκράτες δεν επέδειξαν σταθερότητα στις απόψεις τους σχετικά με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Πιστεύει επίσης πως αφότου αναλάβουν, όπως όλα δείχνουν, την εξουσία, θα καταφέρουν μονάχα να απογοητεύσουν τους ψηφοφόρους τους. «Δεν νομίζω ότι απειλούμαστε. Ο κόσμος γνωρίζει το DNA αυτού του κόμματος. Κατ’ αυτήν την έννοια, ανυπομονώ να δω τους Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση, η διακυβέρνησή τους θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή», πρόσθεσε.
Πάντως σε δηλώσεις τους στελέχη των Σοσιαλδημοκρατών υπαινίχθηκαν πως είναι έτοιμοι να σχηματίσουν μια κυβέρνηση μειοψηφίας, αναζητώντας συμμάχους στη δεξιά για την στήριξη των μεταναστευτικών πολιτικών που θα ακολουθήσουν και στην αριστερά για την εφαρμογή των οικονομικών πολιτικών τους.