Αποκαλούνται «cruisezillas» –συνδυασμός των λέξεων «κρουαζιέρα» και «Γκοτζίλα»– λόγω του τεράστιου μεγέθους τους. Μια νέα έρευνα διαπιστώνει ότι τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια στον κόσμο έχουν διπλασιαστεί σε μέγεθος τα τελευταία 25 χρόνια, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.
Εάν η ανάπτυξη του κλάδου δεν επιβραδυνθεί, τα πλοία του 2050 θα είναι οκτώ φορές πιο μεγάλα σε χωρητικότητα από τον «Τιτανικό» – το μεγαλύτερο πλοίο που σάλπαρε πριν από έναν αιώνα προτού βυθιστεί. Η οικολογική ακτιβιστική ομάδα Transport & Environment (T&E), που διεξήγαγε την έρευνα, διαπίστωσε παράλληλα ότι ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων έχει εικοσαπλασιαστεί από το 1970.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ναυτιλιακής βιομηχανίας, περίπου 35 εκατομμύρια επιβάτες θα ταξιδέψουν στις θάλασσες με κρουαζιερόπλοια φέτος – μια αύξηση 6% από τα προ πανδημίας επίπεδα, την οποία οι αναλυτές αποδίδουν στην αύξηση του παγκόσμιου πλούτου.
Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε από την JP Morgan τον περασμένο Ιούνιο, διαπίστωσε ότι η ζήτηση για κρουαζιέρες «παραμένει ισχυρή» και σημείωσε ότι ο κλάδος της κρουαζιέρας δεν στοχεύει πλέον αποκλειστικά στην κύρια αγορά από τη δεξαμενή της γενιάς των baby boomers (των άνω των 65 ετών), αλλά προσελκύσει όλο και περισσότερο τους millennials (ηλικίας άνω των 25 ετών).
Ομως ο κλάδος έχει τεράστιο αποτύπωμα άνθρακα, και οι ειδικοί που αγωνίζονται να κάνουν πιο οικολογικά βιώσιμη τη βιομηχανία τουριστικών κρουαζιέρων αντιδρούν με ανησυχία απέναντι στην έκθεση της ομάδας T&E. Τα κρουαζιερόπλοια άντλησαν 17% περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα το 2022 από ότι το 2019 σύμφωνα με τη μελέτη, ενώ οι εκπομπές μεθανίου αυξήθηκαν κατά 500% κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Επιστήμονες που μελετούν τις επιπτώσεις του τουρισμού στην κλιματική κρίση, επισημαίνουν ότι μπορεί τα κρουαζιερόπλοια να αντιπροσωπεύουν μικρό ποσοστό της διεθνούς τουριστικής κίνησης, αλλά δεν υπάρχει καμία μορφή τουρισμού που να είναι πιο ενεργοβόρα από τις κρουαζιέρες – ειδικά αν συνυπολογισθούν και οι πτήσεις προς το σημείο εκκίνησής τους.
Η έκθεση δημοσιεύεται την ώρα που τα ευρωπαϊκά λιμάνια αντιμετωπίζουν μια τεράστια εισροή κρουαζιερόπλοιων κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού που αμαυρώθηκε από καύσωνες, οι οποίοι επιδεινώνονται από την κλιματική κρίση. Καθώς οι κάτοικοι των τουριστικών προορισμών διαμαρτύρονται για την ατμοσφαιρική ρύπανση και τον «υπερτουρισμό», μια χούφτα από λιμάνια έχουν ξεκινήσει προσπάθειες μείωσης και καταστολής της άφιξης κρουαζιερόπλοιων στα νερά τους.
Η Βαρκελώνη έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να ακολουθήσει τα βήματα του Αμστερνταμ στην φορολόγηση των επιβατών κρουαζιέρας, που συχνά περνούν ελάχιστες ώρες στην πόλη. Η ολλανδική πρωτεύουσα, από την πλευρά της, ψήφισε το κλείσιμο του κεντρικού τερματικού σταθμού της για τα κρουαζιερόπλοια, ακολουθώντας τα βήματα της Βαρκελώνης, που το έχει θεσπίσει από τον περασμένο Οκτώβριο.
⇒ Διαβάστε επίσης: Σαντορίνη: 10 ευρώ το «εισιτήριο» για τους επισκέπτες κρουαζιέρας
Η Βενετία έχει απαγορεύσει στα μεγάλα κρουαζιερόπλοια την είσοδο στη λιμνοθάλασσα της, η οποία έχει υποστεί ζημιές. Αλλά ο κλάδος εξακολουθεί να ανθεί. Το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο στον κόσμο, Icon of the Seas, ναυπηγήθηκε στο Τούρκου της Φινλανδίας και νηολογήθηκε τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους από την εταιρεία Royal Caribbean.
Στα 20 καταστρώματα του υπάρχουν 40 εστιατόρια, επτά πισίνες, ένα θέατρο και ένα πάρκο. Το σκάφος μήκους 365 μέτρων μπορεί να μεταφέρει σχεδόν 10.000 ανθρώπους και τροφοδοτείται από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) – ένα καύσιμο που εκπέμπει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από το κανονικό καύσιμο των πλοίων, αλλά θερμαίνει τον πλανήτη περισσότερο μέσω της απελευθέρωσης μεθανίου.
Τα κρουαζιερόπλοια αντιμετωπίζουν ελάχιστους μηχανικούς περιορισμούς ως προς το μέγεθός τους, πέρα από τα όρια που τους επιβάλουν τα λιμάνια στα οποία ελλιμενίζονται. Καθώς η ζήτηση για πολυτελή ταξίδια αυξάνεται, οι φορείς εκμετάλλευσης ακολουθούν τακτικές οικονομιών κλίμακας –αυξάνοντας την παραγωγή και μειώνοντας τα κόστη– και κατασκευάζουν μεγαλύτερα σκάφη.
Τα συνολικά έσοδα διάρκειας ζωής των πλοίων που μπορούν να δημιουργηθούν με την προσθήκη επιπλέον επιβατών, είναι μεγαλύτερα από τα έξοδα κατασκευής μεγαλύτερων σκαφών και πρόσληψης μεγαλύτερου πληρώματος. Παράλληλα, υπάρχει και ένας άτυπος ανταγωνισμός μεταξύ των ναυτιλιακών εταιρειών για το μεγαλύτερο πλοίο.
Το πιο μεγάλο κρουαζιερόπλοιο το 2000 ήταν το Voyager of the Seas της Royal Caribbean, με ολική χωρητικότητα 137.276 τόννων. Από τότε, το μέσο μέγεθος των 10 μεγαλύτερων πλοίων έχει διπλασιαστεί από τους 103.000 τόννους στους 205.000.
Η Cruise Lines International Association (CLIA), ο μεγαλύτερος εμπορικός οργανισμός κρουαζιερόπλοιων στον κόσμο, ισχυρίζεται ότι ο παγκόσμιος στόλος των σκαφών του είναι «πιο ενεργειακά αποδοτικός από ποτέ», με τις μέσες εκπομπές ανά πλοίο να έχουν μειωθεί κατά 16% τα τελευταία πέντε χρόνια. Προσθέτει ότι η συντριπτική πλειονότητα των κρουαζιερόπλοιων που πλέουν σήμερα –ή είναι προγραμματισμένα για την επόμενη δεκαετία– είναι μικρού, ή μεσαίου μεγέθους.
Η T&E καλεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δημιουργήσουν ζώνες απαγόρευσης κρουαζιέρων σε ύδατα με εύθραυστα οικοσυστήματα, και να θεσπίσουν αυστηρότερους κανόνες για την απαλλαγή των κρουαζιερόπλοιων από τον άνθρακα. Προτείνει, παράλληλα, έναν διεθνή φόρο στα εισιτήρια κρουαζιέρας, για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση φτωχών χωρών που αγωνίζονται να «καθαρίσουν» τις οικονομίες τους από την μόλυνση του περιβάλλοντος.