Από την Κυριακή 31 Οκτωβρίου έως την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, δεκάδες ηγέτες, νυν και πρώην, όπως ο Μπαράκ Ομπάμα, εκπρόσωποι κυβερνήσεων, επιχειρηματίες, αλλά και ακτιβιστές θα μεταβούν στη Γκλασκώβη, στο πλαίσιο των εργασιών της COP26, δηλαδή της 26ης Διάσκεψης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή.
Το ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη είναι γνωστό τοις πάσι, και εδώ και πολύ καιρό. Μέχρι και η 95χρονη βασίλισσα Ελισάβετ, που αναμένεται να δώσει το «παρών» στη σύνοδο, εξέφρασε off the record τον εκνευρισμό της για την ολιγωρία και την αδράνεια των ισχυρών όλου του κόσμου.
Νωρίτερα, φέτος, ο Τζον Κέρι, ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για το κλίμα, περιέγραψε τη σύνοδο «τελευταία, καλύτερη ευκαιρία» για τον καθορισμό ενός συγκεκριμένου πλαισίου, με στόχο τον δραστικό περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την παροχή βοήθειας σε φτωχές χώρες που είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή και τη σημαντική αύξηση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Προκαταβολική απαισιοδοξία
Παρά, ωστόσο, τις όποιες προθέσεις, αλλά και τις προσπάθειες που καταβάλλονται ούτως ώστε να μη χαθεί περαιτέρω χρόνος και να ληφθούν οι αποφάσεις που επιβάλλεται να ληφθούν στη Γλασκώβη, προς το παρόν επικρατεί και αυξάνεται «ένα είδος προκαταβολικής απαισιοδοξίας», αναφέρει σε άρθρο του ο Ισάν Θαρόρ της Washington Post.
Ο αμερικανός δημοσιογράφος επικαλείται έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (International Energy Agency – IEA) που κοινοποιήθηκε την προηγούμενη Τετάρτη και στην οποία υπογραμμίζεται ότι «η πρόοδος για την παραγωγή καθαρής ενέργειας παραμένει ιδιαιτέρως βραδεία». Για να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια και υποδομές πρέπει κατά την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον να τριπλασιαστούν. Μιλώντας στους Financial Times, ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής της IEA, προειδοποίησε πως εάν δεν συμβεί αυτό, η υπερβολική αστάθεια στις αγορές ενέργειας θα καταστεί «διαρκής απειλή».
Εξήγησε επίσης ότι ενώ οι προβλεπόμενες επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο έχουν ευθυγραμμιστεί με τις αλλαγές που απαιτούνται για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, οι προγραμματισμένες δημόσιες δαπάνες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έφτασαν μόνο στο ένα τρίτο όσων απαιτούνται. «Υπάρχει μια αναντιστοιχία που όσο συνεχίζεται, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος περαιτέρω απότομων μεταβολών των τιμών και αστάθειας στο μέλλον», σημείωσε.
Οι ετήσιες επενδύσεις –σε παγκόσμιο επίπεδο– στον τομέα της ενέργειας αναμένεται να ανέλθουν φέτος σε 1,9 τρισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων περίπου 370 δισ. δολαρίων για νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, ακόμη και εάν οι ανειλημμένες δεσμεύσεις όλων των κυβερνήσεων υλοποιούνταν πλήρως και εγκαίρως, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 θα μειώνονταν μόλις κατά 20% σε σχέση με τον στόχο που απαιτείται ούτως ώστε να συνεχίσει να αποτελεί πιθανότητα η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Στο πλαίσιο του εν λόγω σεναρίου, η μέση θερμοκρασία σε παγκόσμιο επίπεδο θα αυξανόταν έως και 2,1°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα έως το 2100. Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού είναι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία να μην αυξηθεί περισσότερο από 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ολοταχώς για νέο «μαύρο» ρεκόρ
Πέρυσι οι εκπομπές άνθρακα μειώθηκαν κατακόρυφα λόγω της πανδημίας. Φέτος, όμως, αναμένεται να φτάσουν σε επίπεδα-ρεκόρ, λόγω της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, και αυτό οφείλεται εν μέρει και στην αύξηση της κατανάλωσης άνθρακα. Η ταχεία επανέναρξη των οικονομικών δραστηριοτήτων ανά τον κόσμο συνέβαλε στο να αυξηθούν σε επίπεδα-ρεκόρ οι τιμές του φυσικού αερίου και του άνθρακα, ενώ σημαντικά αυξήθηκε και η τιμή του πετρελαίου.
Ωστόσο, ο Φατίχ Μπιρόλ επιδίωξε να μετριάσει τις ανησυχίες όλων όσοι θεωρούν ότι το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας θα κλονίσει την προσήλωση της διεθνούς κοινότητας στην ενεργειακή μετάβαση. «Παρατηρείται μια εκστρατεία σύμφωνα με την οποία βλέπουμε την πρώτη κρίση που προκαλείται από την ενεργειακή μετάβαση και αυτό μπορεί να καταστεί τροχοπέδη όσον αφορά τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αλλά αυτό σίγουρα δεν είναι αλήθεια», δήλωσε, προτρέποντας όλους όσοι θα συμμετάσχουν στη σύνοδο της Γλασκώβης να μην επιτρέψουν στις τρέχουσες ενεργειακές δυσχέρειες να επηρεάσουν τη διαδικασία λήψης των όποιων αποφάσεων πρέπει να ληφθούν άμεσα.