Η Μαρία Κάλλας γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1923 στο Μανχάταν και εγκατέλειψε τα εγκόσμια στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι, σε ηλικία μόλις 53 ετών. Ομως στο Μιλάνο έζησε τη χρυσή εποχή της, και τώρα η ιταλική μητρόπολη τη θυμάται και την τιμάει, με αφορμή την εκατονταετηρίδα της γέννησής της. Πώς; Με το «Callas 100», ένα πολυδιάστατο πολιτιστικό πρόγραμμα υπό την αιγίδα του δήμου Μιλάνου και σε συνεργασία με την περίφημη Σκάλα (Teatro della Scala), όπου μεγαλούργησε η ελληνίδα ντίβα.
Κάνοντας λόγο για «ένα αφιέρωμα της πόλης σε μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στην ιστορία της όπερας», ο αντιδήμαρχος πολιτισμού του Μιλάνου, Τομάζο Σάκι, σημείωσε πως «το πλούσιο πρόγραμμα καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, εκθέσεων και πρωτοβουλιών, στο οποίο συμμετέχουν διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα, είναι ένας φόρος τιμής στην καριέρα και την πολιτιστική κληρονομιά της πιο διάσημης αοιδού όλων των εποχών και μια ευκαιρία για τους πολίτες και επισκέπτες από όλον τον κόσμο να βυθιστούν στο σύμπαν της».
Μεταξύ των κύριων εκδηλώσεων του «Callas 100», που θα φιλοξενηθούν σε σημαντικά τοπόσημα του Μιλάνου, ξεχωρίζει η έκθεση «Fantasmagoria Callas» στο μουσείο του Teatro alla Scala (17 Νοεμβρίου – 30 Απριλίου 2024).
Οπως εξηγεί η Νατάλια Ασπέζι της La Repubblica, το να διοργανώσει κάποιος μια πραγματικά ξεχωριστή έκθεση για τη Μαρία Κάλλας είναι μια εξαιρετικά δύσκολη αποστολή, δεδομένου του αριθμού των εκθέσεων που έχουν αφιερωθεί και εξακολουθούν να αφιερώνονται ανά την Υφήλιο στην κορυφαία πριμαντόνα.
Ωστόσο, ο Φραντσέσκο Στόκι, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσείου (σύγχρονης τέχνης και αρχιτεκτονικής) ΜΑΧΧΙ της Ρώμης, που ανέλαβε την επιμέλεια της έκθεσης, σκαρφίστηκε έναν ιδιαίτερο, διαφορετικό τρόπο για να θυμίσει και να τιμήσει την Κάλλας: προσκάλεσε πέντε κορυφαίους, ο καθένας στον τομέα του, δημιουργούς να εμπνευσθούν από τη Μεγάλη Κυρία της όπερας, κυρίως από την απαράμιλλη φωνή της, και να δημιουργήσουν.
«Με αυτή την έκθεση θέλουμε να προβάλουμε τη Μαρία Κάλλας σε μια διάσταση πέρα από τον κόσμο της όπερας. Υπήρξε μια καλλιτέχνης με κεφαλαίο “Κ”, που της αξίζει η αιωνιότητα και που πρέπει να καταστεί γνωστή και στις νέες γενιές» ανέφερε σχετικά η Ντονατέλα Μπρουνάτσι, διευθύντρια του Μουσείου της Σκάλας, όπου θα φιλοξενηθεί η έκθεση.
Κάπως έτσι ο Τζόρτζο Αρμάνι, ως εκπρόσωπος της μόδας, σχεδίασε και έραψε μια κόκκινη τουαλέτα. Ο αμερικανός συνθέτης Αλβιν Κάραν, εκπρόσωπος της σύγχρονης μουσικής, επανεπεξεργάστηκε ιστορικές ηχογραφήσεις της. Οι εικαστικοί Φραντσέσκο Βέτσολι και Λατιφά Εσάχ, εκπρόσωποι της σύγχρονης τέχνης, εστίασαν στον μύθο της Κάλλας, ενώ ο ιταλός σκηνοθέτης Μάριο Μαρτόνε, εκπρόσωπος του κινηματογράφου, γύρισε μια ταινία μικρού μήκους για τη γοητεία που άσκησε η περίφημη σοπράνο στην αυστριακή ποιήτρια και συγγραφέα Ινγκεμποργκ Μπάχμαν.
«Βρήκα ένα κείμενό της στο οποίο μιλάει για την Κάλλας και μου φάνηκε κατάλληλο για να θυμίσω, όχι την απίστευτη κοσμική ζωή της, όχι τη διασημότητα, όχι το τέλος της, αλλά το μεγαλείο της, αυτό που την καθιστά αενάως μοναδική: τη φωνή, την ανθρώπινη φωνή της» ανέφερε σχετικά ο ιταλός σκηνοθέτης.
Οσον αφορά τη σαγήνη που άσκησε η Μαρία Κάλλας στην Ινγκεμποργκ Μπάχμαν, «Τι εστί μεγάλη τέχνη, τι εστί καλλιτέχνης, το κατάλαβα τη μέρα που άκουσα τη Μαρία Κάλλας. Ηταν ένα χειμωνιάτικο απόγευμα στο Μιλάνο…» έγραψε η αυστριακή λογοτέχνης.