Σε έναν ιδανικό κόσμο δεν θα συνέβαινε τίποτα απ’ αυτά. Οταν μια μεγάλη τράπεζα αποφασίζει να πουλήσει θυγατρική (μεγάλη επίσης) που είναι ασφαλιστική εταιρεία, φροντίζει να την αγοράσουν σοβαροί διεκδικητές. Αν είχαμε όμως συνετή διοίκηση στην Εθνική Τράπεζα, θα ήταν λογικό να έχουμε και συνετή κυβέρνηση ή, τουλάχιστον, μια που γνωρίζει πραγματικά τους επιχειρηματίες με τους οποίους συναγελάζεται και ξέρει τι κάνει. Είπαμε, στον ιδανικό κόσμο, τον ανιαρό, όπου δεν υπάρχουν εκπλήξεις.
Στον δικό μας τα πράγματα λειτουργούν αλλιώς. Οι δύο συγκυβερνήτες της χώρας έχουν μια κοινή επιδίωξη: να δημιουργήσουν έναν κύκλο φιλικών επιχειρηματιών, κάτι σαν τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, οι οποίοι συνδιασκεδάζουν με την ηγεσία αλλά και προσφέρουν βοήθεια σε ό,τι χρειάζεται.
Το «άνοιγμα στους επιχειρηματίες» θεωρήθηκε απαραίτητο για τη μετεξέλιξη του Αλέξη Τσίπρα σε «κανονικό» πολιτικό ενώ ο πάντα χρήσιμος Πάνος Καμμένος έφερνε στο τραπέζι τις γνωριμίες του. Ενας αμφιλεγόμενος εφοπλιστής, όπως ο Καραγιώργος που είχε ένταλμα σύλληψης από την Ολλανδία, ένας πολυσυζητημένος Ρωσοπόντιος, όπως «Ο τσιγαράς του Ροστόφ» Ιβάν Σαββίδης, και, βέβαια, ο Ελληνοαμερικανός Τζον Κάλαμος, από το Σικάγο.
Ο Τσίπρας τους αγάπησε όλους. Ειδικά για τον Κάλαμος, θεώρησε ότι είναι το κρυφό χαρτί για να μπει στον στενό κύκλο των επιχειρηματιών που στήριζαν τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Τον είχαν ενημερώσει μάλιστα ότι πρόκειται για ισχυρό επενδυτή, που θέλει να αγοράσει την Εθνική Ασφαλιστική. Τέλεια!
Στο πρωθυπουργικό ταξίδι στις ΗΠΑ, εκτός από συνάντηση με τον (νέο, τότε) πρόεδρο Τραμπ, συμπεριέλαβαν και επίσκεψη στο Σικάγο που οργάνωσε ο τοπικός μαικήνας, ο Κάλαμος. Ο εν λόγω, πρόεδρος στην εταιρεία Calamos Asset Management, είναι υποτίθεται ειδικός στις στρατηγικές επενδύσεων και στη διαχείριση κρίσεων και υποστηρίζει ότι δημόσιοι οργανισμοί και ιδιώτες τον εμπιστεύονται για τις επενδύσεις τους. Γιος μεταναστών, συχνά εκφράζει υπερηφάνεια για την ελληνική καταγωγή του. Οι γονείς του διατηρούσαν μανάβικο στο Σικάγο και στη μνήμη τους έκανε σημαντικές δωρεές σε ελληνοαμερικανικές οργανώσεις, όπως το Ελληνικό Μουσείο και Κέντρο Πολιτισμού στο Σικάγο, το οποίο επισκέφθηκε με ενθουσιασμό ο κ. Τσίπρας στην ολιγοήμερη επίσκεψή του στην πόλη.
Ηταν πλέον ο σύντροφος Τζον, συνεταίρος του οποίου είναι ο Τζον Κουδούνης. Αυτός, με καταγωγή από τη Σπάρτη, γεννήθηκε στο Σικάγο και εκεί, στο Ιλινόις, μεγάλωσε. Ισως επειδή είναι γνωστή η αγάπη του για το (αμερικανικό) ποδόσφαιρο, ο κ. Τσίπρας θεώρησε ότι είναι κατάλληλος να αγοράσει τον Παναθηναϊκό, ώστε η ΠΑΕ να περάσει σε φιλικά χέρια αλλά και να σωθεί από τα οικονομικά προβλήματα. Νόμιζε ότι οι ελληνοαμερικανοί επενδυτές είναι διατεθειμένοι να… χάσουν χρήματα.
Το πρόβλημα με τους αριστερούς δεν είναι ότι -κατά βάθος- μισούν τους πλούσιους. Το πρόβλημα κυρίως είναι ότι δεν τους καταλαβαίνουν. Νόμιζαν ότι ο Κάλαμος θέλει να επενδύσει στη χώρα καταγωγής του δικά του κεφάλαια. Λάθος! Η δουλειά του είναι να οργανώνει μπίζνες τις οποίες πραγματοποιεί επενδύοντας κεφάλαια άλλων. Ποτέ δεν είχε διάθεση να επενδύσει περιμένοντας πότε η επένδυση θα ωριμάσει ώστε να πάρει τα κέρδη. Επιδιώκει είτε να κάνει μια «γρήγορη» δουλειά που θα έχει σίγουρη απόδοση είτε να ηγηθεί κεφαλαιούχων οι οποίοι θα επενδύσουν τα κεφάλαιά τους.
Η κυβέρνηση βρισκόταν σε άλλη φάση. Απολάμβανε ταξίδια, μεγαλεία, learjets, επαφές και κυρίως έχτιζε την εικόνα του ηγέτη της που κάνει ανοίγματα στις αγορές και φέρνει επενδύσεις. Αλλωστε αυτή είναι η δουλειά της κυβέρνησης Τσίπρα: να χτίζει εικόνα. Αλλά και η ηγεσία της Εθνικής Τράπεζας, με επικεφαλής τον Λεωνίδα Φραγκιαδάκη, έπλεε σε πελάγη ευτυχίας. Είχαν μια καταπληκτική ευκαιρία. Οχι να πουλήσουν την Εθνική Ασφαλιστική, που ήταν μονόδρομος προκειμένου να ενισχυθεί η κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας. Η μεγάλη ευκαιρία ήταν να συσφίξουν τη σχέση τους με την κυβέρνηση, εφαρμόζοντας όσα επιθυμεί, δηλαδή να έρθει ο μεγάλος επενδυτής από την Αμερική.
Τελικά, ο επενδυτής «αγόρασε» τη μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία, αλλά δεν κατάφερε να πείσει τους πραγματικούς επενδυτές να βάλουν χρήματα. Ενα ακόμα μεγάλο φιάσκο της κυβέρνησης και της Εθνικής, που τώρα προσεγγίζουν τον κινέζικο όμιλο Fosun ο οποίος είχε απορριφθεί επειδή προσέφερε μικρότερο τίμημα αλλά, κυρίως, επειδή δεν είχε τη στήριξη του αμερικανού πρεσβευτή, όπως «οι δικοί μας»!
Αν ήμασταν σοβαρή χώρα, τόσο το κυβερνητικό επιτελείο όσο κυρίως η διοίκηση μιας μεγάλης τράπεζας θα είχαν αποφύγει τον διασυρμό. Θα γνώριζαν ότι οι καλοί πατριώτες-επενδυτές υπαναχωρούν την τελευταία στιγμή αν δεν βρουν εύκολη δουλειά, χωρίς ρίσκο. Τουλάχιστον θα είχαν φροντίσει να κάνουν το ελάχιστο, που ισχύει σε κάθε περίπτωση. Να απαιτήσουν από τον ενδιαφερόμενο εγγυητική επιστολή, όπως συνήθως, ώστε σε περίπτωση υπαναχώρησης του επενδυτή-αγοραστή να καταπέσει προς όφελος του πωλητή η εγγύηση. Η συνήθης πρακτική είναι να ζητείται εγγυητική 10% του τιμήματος – που ήταν 718 εκατ. ευρώ. Περιέργως, ξέχασαν! Δεν φρόντισαν να έχουν τη «σιγουριά» μιας εγγυητικής 71 εκατ. ευρώ και στα συμβόλαια προβλέπουν, σε περίπτωση ακύρωσης της εξαγοράς, η Εθνική να αποζημιωθεί με 5 εκατ. ευρώ που δεν καλύπτουν ούτε τα έξοδα που πλήρωσε η τράπεζα. Ηθελαν να διευκολύνουν τους φίλους της κυβέρνησης από την Αμερική. Γι’ αυτό αγνόησαν τις ενδείξεις για την ποιότητα των επενδυτών.
Το 2013 ομάδα επενδυτών στην οποία ο Κάλαμος ήταν βασικός παίκτης «ενδιαφέρθηκε» να αγοράσει την Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδος από την κυπριακή Λαϊκή Τράπεζα. Το σχέδιο ναυάγησε τρεις ημέρες πριν από την υπογραφή της συμφωνίας, όταν ο Κάλαμος αποχώρησε. Δεν ήταν μια δουλειά που θα έβγαζε γρήγορα λεφτά.
Ο ίδιος επενδυτής, ένα χρόνο μετά, βρέθηκε πάλι να διαπραγματεύεται με την Εθνική Τράπεζα, για να αγοράσει τη θυγατρική αμοιβαίων κεφαλαίων, Εθνική ΑΕΔΑΚ έναντι 50 εκατ. ευρώ. Αποχώρησε πάλι την τελευταία στιγμή. Και μόνον με την προϊστορία αυτή η κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι επιφυλακτική -το λιγότερο- και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος να μην εκτίθεται δηλώνοντας ότι το deal θα πραγματοποιηθεί, ακόμα και πρόσφατα, έναν-δύο μήνες πριν από το ναυάγιο.
Το ερώτημα είναι επίσης τι έκαναν οι εταιρείες Morgan Stanley και Goldman Sachs που είχαν προσληφθεί από την Εθνική για να υλοποιήσουν τις διαδικασίες πώλησης της ασφαλιστικής εταιρείας και να ελέγξουν την καταλληλόλητα των αγοραστών. Προειδοποίησαν την Εθνική Τράπεζα και την κυβέρνηση για την ποιότητα των επενδυτών που πλειοδότησαν ή δεν έκαναν τη δουλειά για την οποία πληρώθηκαν αδρά από το χρεοκοπημένο Ελληνικό Δημόσιο; Αν προειδοποίησαν, γιατί αγνοήθηκαν οι συστάσεις τους; Αγνωστον. Το σίγουρο είναι ότι τώρα ανοίγει το σκάνδαλο αυτό. Και ότι θα μάθουμε ακόμα πολλά.