Σε συμφωνία για μία ακόμη παράταση της διαδικασίας του Brexit – μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2019 – κατέληξε η έκτακτη Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ηταν μια απόφαση στο «παρά ένα», αν όχι στο «και πέντε».
Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση κανονικά θα έπρεπε να έχει ήδη συμβεί στις 29 Μαρτίου αλλά μετά δόθηκε παράταση ως τα μεσάνυχτα της 12ης Απριλίου. Τώρα δόθηκε νέα παράταση.
«Η ΕΕ των 27 και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν σε μια ευέλικτη παράταση έως την 31η Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι το Ηνωμενο Βασίλεια θα έχει (άλλους) έξι μήνες για να βρει την καλύτερη δυνατή λύση», ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, με ανάρτησή του στο Twitter.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου για το Brexit, o Toυσκ σημείωσε πως πρόκειται για μία αρκετά «ευέλικτη», αλλά «μικρότερη» από το αναμενόμενο, παράταση και έστειλε σαφές μήνυμα στους Βρετανούς: «Μην τη σπαταλήσετε», ήταν το αυστηρό μήνυμά του.
Οπως είπε, κατά τη διάρκεια της εξάμηνης παράτασης το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει την ευκαιρία να επικυρώσει τη Συμφωνία Αποχώρησης και να φύγει, να αναθεωρήσει τη στρατηγική για το μέλλον διαμορφώνοντας εκ νέου την Πολιτική Δήλωση για το μέλλον ή ακόμα και να ακυρώσει εξ ολοκλήρου το Brexit!
«Εποικοδομητική συνεργασία σημαίνει εποικοδομητική συνεργασία», παρατήρησε χαρακτηριστικά και «μέχρι στιγμής, η στάση της Βρετανίας ήταν βασισμένη στην καλή πίστη», λέγοντας πως έχει εμπιστοσύνη στη βρετανίδα πρωθυπουργό.
Το παρασκήνιο
Η απόφαση επετεύχθη μετά από δύσκολες συζητήσεις οκτώ και πλέον ωρών . Τόσο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όσο και κρατή – μέλη της ΕΕ επιθυμούσαν η παράταση να είναι διάρκειας ενός έτους, ωστόσο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ήταν εντελώς αντίθετος με το επιχείρημα ότι η διαιώνιση του Βrexit μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ενότητα και στην ομαλή λειτουργία της Ευρώπης. Τελικά βρέθηκε ο ενδιάμεσος συμβιβασμός, ενώ η 30η Οκτωβρίου που λήγει η νέα παράταση δεν είναι μια τυχαία ημερομηνία, αφού την επόμενη μέρα ολοκληρώνεται η θητεία της σημερινής Κομισιόν.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, διευκρίνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα παραμείνει πλήρες μέλος, με όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ψήφου. Ωστόσο, όπως επεσήμανε, οι 27 έλαβαν επαρκείς διαβεβαιώσεις ότι το Λονδίνο δε θα χρησιμοποιήσει «πολιτικά τεχνάσματα» προκειμένου να μπλοκάρει αποφάσεις ή να υπονομεύσει τη λειτουργία της ΕΕ.
Μέι: Εφικτό να φύγουμε την 1η Ιουνίου (χωρίς ευρωεκλογές)
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, σημείωσε πάντως, ότι παρά τη συμφωνία το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί ακόμη να αποφύγει τη συμμετοχή του στις ευρωεκλογές, εάν επικυρώσει τη συμφωνία αποχώρησης και την πολιτική διακήρυξη που τη συνοδεύει πριν από την 22α Μαΐου.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Μέι θέλησε να υπογραμμίσει ότι οι 27 συμφώνησαν στο βασικό αίτημα που πρόβαλε, δηλαδή το Λονδίνο να μπορεί να τερματίσει την παράταση της διαδικασίας πρόωρα.
«Αυτό σημαίνει ότι εάν είμαστε σε θέση να εγκρίνουμε μια συμφωνία τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Μαΐου, δεν θα χρειαστεί να πάρουμε μέρος στις ευρωεκλογές και θα αποχωρήσουμε επίσημα από την ΕΕ το Σάββατο 1η Ιουνίου», εξήγησε μιλώντας σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Κατά τα άλλα η Μέι αναγνώρισε την «τεράστια απογοήτευση» πολλών διότι η χώρα της αναγκάστηκε να ζητήσει νέα παράταση και πρόσθεσε ότι «λυπάται ειλικρινά» διότι δεν κατάφερε να πείσει το βρετανικό κοινοβούλιο να επικυρώσει τη συμφωνία που διαπραγματεύθηκε με τις Βρυξέλλες για το «διαζύγιο».
«Οι επιλογές που έχουμε τώρα ενώπιόν μας είναι άκαμπτες και το χρονοδιάγραμμα είναι σαφές. Πρέπει λοιπόν τώρα να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας για να καταλήξουμε σε συναίνεση για μια συμφωνία που θα είναι προς το εθνικό μας συμφέρον», επέμεινε η βρετανίδα πρωθυπουργός και κατέληξε λέγοντας πως δεν έχει σκοπό να προσποιηθεί ότι μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες «θα είναι εύκολο, ή θα υπάρξει κάποιος απλός τρόπος, για να αρθεί το αδιέξοδο στο κοινοβούλιο».
Γιούνκερ: «Θα προτιμούσα να μην είχαμε ούτε συμφωνία, ούτε Brexit»
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε βέβαιος ότι η Βρετανία θα τιμήσει την υποχρέωσή της να «συνεργαστεί ειλικρινά» με τους Ευρωπαίους, ενώ σημείωσε πως σε κάθε περίπτωση, το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει ελάχιστες δυνατότητες να εγείρει προσκόμματα στις αποφάσεις της ΕΕ κατά τη διάρκεια της παράτασης.
«Θα έχουμε Brexit με συμφωνία. Θα προτιμούσα, όμως, να μην είχαμε ούτε συμφωνία, ούτε Brexit», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου.
Το ενδεχόμενο να δοθεί και άλλο περιθώριο στο Λονδίνο (πέρα της εξάμηνης παράτασης έως την 31η Οκτωβρίου) απέκλεισε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε.
«Αναμένω πως αυτή θα είναι η τελευταία καθυστέρηση (…) Την 31η Οκτωβρίου, οι Βρετανοί είτε θα έχουν καταλήξει σε μια συμφωνία, είτε θα έχουν αποφασίσει να ακυρώσουν το Brexit, ή να αποχωρήσουν χωρίς συμφωνία. Πάντως, έχουμε έξι επιπλέον μήνες για να προετοιμαστούμε», δήλωσε ο ολλανδός πρωθυπουργός.