«Δυστυχώς, η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-400 καθιστά αδύνατη τη συνεχιζόμενη ανάμειξή της με τα μαχητικά F-35».
Ηταν η επίσημη ανακοίνωση – σφραγίδα του Λευκού Οίκου που ουσιαστικά σηματοδότησε το πρώτο μέτρο κατά του Ερντογάν μετά την παραλαβή του ρωσικού συστήματος.
Η υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, αρμόδια για θέματα προμηθειών, Ελεν Λόρτν, μπορεί να διευκρίνισε στη σχετική συνέντευξη Τύπου ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 θα τερματιστεί στα τέλη του Μαρτίου 2020, από την 31η Ιουλίου όμως οι τούρκοι πιλότοι που εκπαιδεύονται στα αμερικανικά μαχητικά σε βάση στην Αριζόνα, είναι υποχρεωμένοι… να φτιάξουν βαλίτσες.
Η Τουρκία δεν είναι πια μία εκ των 11 χωρών της κοινοπραξίας που παράγει τα F-35 και κατασκευάζει περίπου 900 διαφορετικά ανταλλακτικά του υπερσύγχρονου μαχητικού. Και, πλέον, η τουρκική γραμμή παραγωγής θα μεταφερθεί στις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
«Η Τουρκία δυστυχώς θα χάσει σίγουρα θέσεις εργασίας και μελλοντικές οικονομικές ευκαιρίες από αυτή την απόφαση», σημείωσε με νόημα η Ελεν Λορντ για να γίνει στη συνέχεια πιο συγκεκριμένη:
Οι Τούρκοι, είπε, «δεν θα λάβουν πάνω από εννέα δισεκατομμύρια δολάρια, στο πλαίσιο του προβλεπόμενου έργου που τους αναλογούσε και σχετίζεται με το F-35 κατά τη διάρκεια του προγράμματος».
Ταυτόχρονα, σπεύδοντας να διασκεδάσει τυχόν ανησυχίες για τις επιπτώσεις της αποπομπής της Τουρκίας από την παραγωγή των F-35, διαβεβαίωσε ότι οι όποιες καθυστερήσεις προκύψουν στο πρόγραμμα θα είναι περιορισμένες.
Ηδη άλλωστε, η εταιρεία παραγωγής, η Lockheed Martin, θέλησε να υποβαθμίσει τη σημασία της απομάκρυνσης της Τουρκίας, λέγοντας πως υπάρχουν άλλες χώρες για να καλύψουν τα αεροσκάφη που θα παραλάμβανε η Τουρκία.
Χαρακτηρίζοντας τη διεθνή κοινοπραξία που παράγει τα F-35 «ισχυρή και ανθεκτική», η Ελεν Λορτν είπε πως «η συνεργασία μας εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι φτάσαμε σ’ αυτό το σημείο. Όμως εγώ και το Γραφείο Κοινών Προγραμμάτων F-35 θα συνεχίσουμε να εμπλεκόμαστε πλήρως με τους εταίρους μας, καθώς συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για να ολοκληρώσουμε σύντομα την απάλειψη της συμμετοχής της Τουρκίας από την κοινοπραξία».
Εκεί όμως που η αμερικανίδα υφυπουργός προκάλεσε εντύπωση για το «τι έπεται» για τους Τούρκους μετά το «γιοκ» στα F-35, ήταν η διευκρίνισή της ότι η αποπομπή της Αγκυρας από το πρόγραμμα ΔΕΝ αποτελεί μέρος πιθανών κυρώσεων βάση του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) για την αντιμετώπιση των εχθρών της Αμερικής).
Παρέπεμψε μάλιστα για περισσότερες πληροφορίες στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την ώρα που ήδη δημοσιογραφικές πληροφορίες τοποθετούν χρονικά την ανακοίνωση νέων κυρώσεων κατά του καθεστώτος Ερντογάν, είτε την Παρασκευή μετά το κλείσιμο του χρηματιστηρίου στην Τουρκία, είτε τη Δευτέρα το πρωί.
«Αυτή (των F-35) είναι μια πολύ συγκεκριμένη αντίδραση σε μια συγκεκριμένη ενέργεια», δήλωσε ο Ντέιβιντ Τράκτενμπεργκ, αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας, αρμόδιος για τη χάραξη πολιτικής.
Ετσι, παρά τις ήξεις αφήξεις δηλώσεις Τραμπ στο θέμα των κυρώσεων, ο αμερικανός πρόεδρος είναι πια υποχρεωμένος να ανάψει πράσινο φως για την ενεργοποίηση των προβλέψεων του νόμου CAATSA, κάνοντας δεκτές τις σχετικές εισηγήσεις-ψηφίσματα Γερουσίας και Κογκρέσου. Σε διαφορετική περίπτωση, το μήνυμα που θα εκπέμψει στους συμμάχους των ΗΠΑ , θα είναι ότι μπορούν όποτε θέλουν, να απευθύνονται στη Ρωσία για τον εξοπλισμό τους, χωρίς καμία απολύτως συνέπεια.
Εκτός δηλαδή από το ασυμβίβαστο του ρωσικού συστήματος με την τεχνογνωσία των F-35, αυτό που διακυβεύεται είναι πολύ πιο μεγάλο και δεν είναι άλλο από το γόητρο της Αμερικής.
Την ίδια ώρα, η σύγκρουση του προέδρου Τραμπ με το Κογκρέσο εκτιμάται πως θα είναι καταλυτική ακόμα και για την ίδια την προεδρία του, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, στη Γερουσία έχουν ήδη συμπληρωθεί οι απαιτούμενες ψήφοι ώστε να ξεπεραστεί τυχόν βέτο του.
Τα καρφιά ΝΑΤΟ και Λευκού Οίκου στον Ερντογάν
«Τα F-35 δεν μπορούν να συνυπάρχουν με μια ρωσική πλατφόρμα συγκέντρωσης πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθεί για να αποκτήσει γνώση των προηγμένων δυνατοτήτων. Οι ΗΠΑ εργάστηκαν δραστήρια με την Τουρκία παρέχοντας λύση αεροπορικής άμυνας για να αντιμετωπίσει τις νόμιμες αμυντικές της ανάγκες κι η κυβέρνηση έκανε πολλαπλές προσφορές για να λάβει η Τουρκία προτεραιότητα στην παραλαβή του αμερικανικού αντιαεροπορικού συστήματος Patriot», παρατήρησε στη δήλωσή της η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Στέφανι Γκρίσαμ.
Αν και σύμμαχος, η Τουρκία, αποδεχόμενη τους S-400, υπονομεύει τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν όλοι οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ για να απομακρυνθούν από τα ρωσικά συστήματα, επεσήμανε, κάτι που όπως εκτίμησε, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην τουρκική διαλειτουργικότητα με τη Συμμαχία.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η δήλωση από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γιανς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος εξέφρασε χωρίς περιστροφές, την ανησυχία του για τις συνέπειες από την αγορά των S-400, προβλέποντας ότι οι συνέπειες της απόφασης αυτής του Ταγίπ Ερντογάν θα είναι συνολικά βλαπτικές για τη Συμμαχία του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Το κολοσσιαίο λάθος του Ερντογάν -όπως πολλοί αναλυτές το χαρακτηρίζουν- με την προμήθεια των S-400, προκαλεί εν τω μεταξύ κλυδωνισμούς και στο εσωτερικό της Τουρκίας, με τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιντσάρογλου να αναφωνεί το γνωστό «και μείναμε μονάχοι…».
«Στην ανατολική Μεσόγειο μείναμε μόνοι, είμαστε ολομόναχοι», τόνισε ο πρόεδρος των κεμαλιστών του CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα). «Υπάρχει πετρέλαιο, υπάρχει φυσικό αέριο. Εκεί βρίσκονται το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Αίγυπτος, ο Λίβανος, η ελληνοκυπριακή διοίκηση (σ.σ. η Κυπριακή Δημοκρατία). Ομως απουσιάζει η Τουρκία και είναι μόνη της», τόνισε ο επικεφαλής του CHP και εξήγησε γιατί η Τουρκία οδηγήθηκε στην απομόνωση αυτή, εξαπολύοντας -διακριτικά- «καρφιά» κατά του προέδρου Ερντογάν.
«Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί είναι βαρύτατο το τίμημα μιας εξωτερικής πολιτικής που είναι περιπετειώδης και απρόβλεπτη», επεσήμανε ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου.
Ηδη στην Τουρκία κάποιοι λένε ότι το θέμα των S-400 αποτελεί το «τέλος του δρόμου» για τον Ερντογάν που όσο και αν φωνάζει με τις γνωστές εθνικιστικές κορώνες του (για εσωτερική κατανάλωση) γνωρίζει πολύ καλά πως ό,τι και αν λέει ο Τραμπ, οι κυρώσεις των ΗΠΑ τώρα αρχίζουν, και θα είναι οδυνηρές τόσο συνολικά για τη χώρα του, όσο και ειδικά για τους εκπροσώπους της τουρκικής επιχειρηματικής ελίτ που μόνο με καλό μάτι δεν βλέπουν πια την πολιτική του.