Μπορεί η Happy, ένας ασιατικός ελέφαντας, να θεωρηθεί πρόσωπο με δικαιώματα; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα κλήθηκε να δώσει την Τετάρτη το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας της Νέας Υόρκης, στις ΗΠΑ, το οποίο πρόκειται να εξετάσει εάν είναι εφικτή η επέκταση ενός βασικού ανθρώπινου δικαιώματος σε ένα ζώο.
Η οργάνωση Nonhuman Rights Project (NPR), ένας αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός για τα δικαιώματα των ζώων, λέει «ναι». Υποστηρίζει πως η Happy αποτελεί έναν αυτόνομο, με πολύπλοκες γνωστικές λειτουργίες ελέφαντα που δικαιούται να απολαμβάνει τα δικαιώματα που ο νόμος επιφυλάσσει για τους ανθρώπους.
Από την πλευρά του, ο ζωολογικός κήπος του Μπρονξ, όπου ζει η Happy, απαντά αρνητικά στο ίδιο ερώτημα. Ο ζωολογικός κήπος υποστήριξε, μέσω του δικηγόρου του, ότι η Happy δεν είναι παράνομα φυλακισμένη ούτε «πρόσωπο», αλλά ένας καλά φροντισμένος ελέφαντας τον οποίο σέβονται ως «το υπέροχο πλάσμα που είναι».
Ωστόσο, η NPR θέλει να μεταφέρει το ζώο από τη «φυλακή» της στο ζωολογικό κήπο, όπου έχει περάσει 45 χρόνια της ζωής του, σε ένα πιο ευρύχωρο καταφύγιο, σύμφωνα με τον Guardian.
Θεωρεί, άλλωστε, ότι το ζώο θέλει «να ασκήσει το δικαίωμά της στην επιλογή και στο να αποφασίζει με ποιον θέλει να είναι, πού να πάει, τι να κάνει και τι να φάει», όπως είπε η δικηγόρος της ΜΚΟ, Μόνικα Μίλερ, στο Associated Press. Ομως, «ο ζωολογικός κήπος της απαγορεύει να κάνει οποιαδήποτε από αυτές τις επιλογές η ίδια», προσέθεσε η ίδια σε δηλώσεις της λίγη ώρα πριν από την έναρξη της διαδικασίας στο δικαστήριο.
Ολα αυτά ενώ η Happy υπήρξε ο πρώτος ελέφαντας που πέρασε ένα τεστ αυτογνωσίας το 2005, αγγίζοντας επανειλημμένα ένα λευκό «Χ» στο μέτωπό της καθώς κοιταζόταν σε έναν μεγάλο καθρέφτη, κατά τα μέλη της NRP και των υποστηρικτών της προσφυγής της στη Δικαιοσύνη.
Στο μεταξύ, η υπεράσπιση του ζωολογικού κήπου προειδοποίησε ότι μια νίκη για την NRP θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για περισσότερες νομικές ενέργειες εκ μέρους των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των κατοικίδιων και άλλων ειδών που φιλοξενούνται σε ζωολογικούς κήπους.
Σε σχετική ανακοίνωσή του, άλλωστε, ο ζωολογικό κήπος επιτέθηκε ευθέως στην οργάνωση, μιλώντας, μεταξύ άλλων, για «κραυγαλέα εκμετάλλευση του ελέφαντα από την NRP για να προωθήσει τη συντονισμένη ατζέντα της». Η οργάνωση, κατήγγειλε, «δεν δείχνει καμία ανησυχία για το συγκεκριμένο ζώο» και η στάση της «αποκαλύπτει το γεγονός ότι είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν την υγεία και την ψυχολογική του ευημερία για να δημιουργήσουν προηγούμενο».
Οι δικαστές απηύθυναν αιχμηρές ερωτήσεις και στις δύο πλευρές κατά τη διάρκεια της ακρόασης. Η δικαστής Τζένι Ριβέρα ρώτησε τη Μίλερ για τις επιπτώσεις των θέσεων της Nonhuman Rights Project στις σχέσεις ανθρώπων και ζώων. «Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορούσα να έχω σκύλο;» ρώτησε.
Η Μίλερ απάντησε λέγοντας πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα στοιχεία που δείχνουν ότι οι ελέφαντες διαθέτουν εξαιρετικά περίπλοκες γνωστικές λειτουργίες και ανεπτυγμένες αναλυτικές ικανότητες.
Σημειώνεται πως δικαστήρια κατώτερων βαθμίδων έχουν απορρίψει αντίστοιχες προσφυγές της οργάνωσης κατά το παρελθόν.
Η Happy γεννήθηκε στην άγρια φύση, στην Ασία, στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ όταν ήταν ενός έτους, όπου έλαβε και το όνομα ενός εκ των χαρακτήρων του παραμυθιού της «Χιονάτης και των Επτά Νάνων». Στον ζωολογικό κήπο του Μπρονξ βρέθηκε το 1977.