«Φρένο» στην έκδοση οικοδομικων αδειών με χρήση των λεγόμενων «μπόνους» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) στο ύψος των κτιρίων, έβαλε με απόφασή του την Τετάρτη το Συμβούλιο της Επικρατείας, δικαιώνοντας τον δήμαρχο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης (και αντιπρόεδρο της ΚΕΔΕ) Γρηγόρη Κωνσταντέλλο, στη σχετική προσφυγή του.
Συγκεκριμένα, με την ΕΔ 72/2024 απόφασή του, μετά από σχετικό αίτημα του Δήμου, το ΣτΕ αναστέλλει την εκτέλεση της 31984/12.4.2024 απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής για την ακύρωση της εσωτερικής διαταγής μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κρινόμενης αίτησης αναστολής.
Συμφωνα με τον Δήμο, πέρα από το «πράσινο» για τη συνέχιση της μερικής αναστολής έκδοσης αδειών από την Υπηρεσία Δόμησης, με την απόφαση τίθεται «ξεκάθαρα θέμα αμφισβήτησης της νομιμότητας όσων αδειών εκδίδονται κάνοντας χρήση των αντισυνταγματικών διατάξεων του ΝΟΚ, μέχρι την εκδίκαση της απόφασης από την Ολομέλεια του ΣτΕ».
Οπως επισημαίνεται, το Ε’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με το κείμενο της απόφασης αναστολής εκτέλεσης, δεν περιορίζεται στους τυπικούς λόγους αναρμοδιότητας του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης να εκδώσει μία τέτοια απόφαση αλλά και στην ουσία της αναστολής εκτέλεσης και τις ευεργετικές, για τη διαφύλαξη της φυσιογνωμίας των πόλεων, συνέπειές της. Συγκεκριμένα, η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα πως:
«Επομένως, από την άμεση εκτέλεση της, εν προκειμένω, προσβαλλόμενης πράξης προκαλείται ανεπανόρθωτη, ή πάντως, δυσχερώς επανορθώσιμη βλάβη σε βάρος του αιτούντος Δήμου συνισταμένη α) σε ματαίωση ή ουσιαστική ανατροπή του εν εξελίξει πολεοδομικού σχεδιασμού κατά την εκπόνηση και έγκριση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου (σελ. 15 παρ. 5 του δικογράφου της κρινόμενης αίτησης) και β) σε αλλοίωση του οικιστικού περιβάλλοντος της περιοχής και των όρων διαβίωσης των κατοίκων από το ύψος μεγάλου αριθμού νέων κατασκευών».
Παράλληλα το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο κρούει των κώδωνα του κινδύνου σε όλες τις υπηρεσίες δόμησης της χώρας που εξακολουθούν και εκδίδουν άδειες με χρήση των αντισυνταγματικών διατάξεων του ΝΟΚ, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Όπως προκύπτει από το δικόγραφο της αιτήσεως αναστολής και τα προσκομισθέντα στοιχεία, μετά τη δημοσίευση των προαναφερθεισών αποφάσεων του Ε’Τμήματος, στην ΥΔΟΜ του αιτούντος Δήμου συνεχίζουν να κατατίθενται αιτήσεις για την έκδοση οικοδομικής άδειας με τις οποίες ορισμένοι από τους ενδιαφερόμενους ζητούν την εφαρμογή των πολεοδομικών προσαυξήσεων του ΝΟΚ («κινήτρων»), παρά το ότι υφίσταται το ενδεχόμενο να κριθούν οι διατάξεις αυτές αντίθετες στο Σύνταγμα γεγονός που θα έχει σοβαρές και ανεπανόρθωτες συνέπειες για το οικιστικό περιβάλλον της περιοχής του αιτούντος Δήμου. Πέραν τούτου, όμως, στην περίπτωση αυτή οι σχετικές οικοδομικές άδειες ενδέχεται να πρέπει να ανακληθούν στο σύνολό τους, γεγονός που θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για τον αιτούντα δήμο και τους ενδιαφερόμενους, αλλά και για τους καλόπιστους τρίτους οι οποίοι θα έχουν εν τω μεταξύ αποκτήσει εμπράγματα δικαιώματα σε οριζόντιες ιδιοκτησίες που πρέπει στη συνέχεια να κατεδαφιστούν κατά το μέρος που θα στηρίζονται στην εφαρμογή των προαναφερόμενων διατάξεων».
Σε δηλωσή του, ο δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, μιλά για ιστορική απόφαση, η οποία, όπως σημειώνει, αποτελεί μία πρώτη σημαντική νίκη στον αγώνα που δίνουν οι Δήμοι της χώρας μας για το αυτονόητο, να διαφυλάξουν τη φυσιογνωμία των πόλεων και την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους.
«Με όπλο μας τη νομιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος όπως αυτή ορίζεται από το Σύνταγμα θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας απέναντι στην υπερδόμηση των πόλεων στο βωμό του κέρδους μέχρι την τελική οριστική δικαίωση μας. Επιμένουμε στην πάγια θέση μας πως αποκλειστικός αρμόδιος για τα πολεοδομικά θέματα των πόλεων πρέπει να είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού, οι δήμοι της χώρας», καταλήγει .
Σε δηλώσεις για το θέμα την Πέμπτη στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8, ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε εκτενώς στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που όπως είπε, που θεωρούν ότι «τα συγκεκριμένα κίνητρα τα οποία δίνει ο ΝΟΚ για ύψος και συντελεστή δόμησης είναι αντισυνταγματικά και εφαρμόζονται καταχρηστικώς και παραπέμπει την υπόθεση αυτή στην Ολομέλεια».
Φύλλο συκής η τροπολογία
«Εμείς και ως Δήμος αλλά και ως Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, έχουμε θέσει το ζήτημα αυτό μέχρις ότου να εκδικαστεί η υπόθεση αυτή στην Ολομέλεια, για ασφάλεια δικαίου και για να μη δημιουργηθούν πολεοδομικά τετελεσμένα, ότι θα έπρεπε να ανασταλεί η έκδοση αδειών με χρήση των κινήτρων. Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν την έλαβε υπόψη αυτή την παρέμβασή μας, ούτε τις αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων. Εφερε όμως μια τροπολογία, η οποία νομίζω ότι λειτουργεί περισσότερο ως φύλλο συκής, όπου μείωσε την ένταση του προβλήματος περίπου κατά 25%, χωρίς βέβαια να έρχεται και να υιοθετεί τις απόψεις του ΣτΕ και αφήνοντας την αγορά της οικοδομής, γενικότερα, έωλη και να αιωρείται», ανέφερε ο κ. Κωνσταντέλλος.
«Γι’ αυτόν τον λόγο μάλιστα», τόνισε, «χρησιμοποιήσαμε τη διαδικασία του “εντέλλεσθε” που είναι μια νομιμότατη διαδικασία εσωτερικής λειτουργίας».
Το “εντέλλεσθε” το ακύρωσε προφανώς με οδηγίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, ο Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και μάλιστα με μια διαδικασία υπερ-fast track, με μια επιχειρηματολογία η οποία δεν στέκει, δεν ακουμπάει πουθενά και επ’ αυτής της ακύρωσης του “εντέλλεσθε” να μην εκδίδονται άδειες στο Δήμο μας, τουλάχιστον με τη χρήση των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Προσφύγαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας και μόλις χθες το πρωί, το Τμήμα Αναστολών, το Ε’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, με υπογραφή της Προέδρου και μπαίνοντας ακόμη και στην ουσία του θέματος, με ένα δισέλιδο σκεπτικό, ακύρωσε την ακύρωση του “εντέλλεσθε” του Αποκεντρωμένου Γραμματέα, που σημαίνει ότι ισχύει κανονικά η εντολή που έχω δώσει εγώ στην Υπηρεσία Δόμησης για να μην εκδίδονται άδειες οι οποίες χρησιμοποιούν τα κίνητρα του ΝΟΚ, μέχρι να κριθεί από την Ολομέλεια και μέχρις ότου όλες αυτές οι ένδικες προσφυγές που έχουν γίνει, έχουμε οριστικές αποφάσεις», εξήγησε ο δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, διευκρινίζοντας τι σημαίνει πλέον η απόφαση του ΣτΕ για τη συνέχεια:
«Ουσιαστικά η περιοχή η δική μας μέχρις ότου να βγει αυτή η απόφαση της Ολομέλειας δεν θα μπορεί να εκδίδει καμία απολύτως άδεια με τα “μπόνους”, με τα κίνητρα του ΝΟΚ και όπως καταλαβαίνετε ήδη και από πολλούς άλλους Δήμους μας έχουν ζητηθεί και η απόφαση αλλά και το περιεχόμενο του διπλού “εντέλλεσθε”»..
Μεταξύ των Δήμων που ανέφερε ο κ. Κωνσταντέλλος, είναι αυτοί της Αθήνας και του Αμαρουσίου και όπως ο ίδιος εκτίμησε, «έπεται συνέχεια σε αυτή την ιστορία γιατί θα πρέπει το Υπουργείο Περιβάλλοντος κάποια στιγμή να κατανοήσει ότι ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. Πρέπει κάποια στιγμή να γίνει μία διόρθωση».
«”Εκπρόσωπος” του υπουργείου ο πρόεδρος του ΤΕΕ»
Στη συνέντευξη του κ. Κωνσταντέλλου, δεν έλειψαν τα «πυρά» κατά του προέδρου του ΤΕΕ, Γιώργου Στασινού, τον οποίο και κατηγόρησε ότι «τον τελευταίο καιρό εκτελεί χρέη εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου».
«Μέχρι χθες το πρωί θα μπορούσε αυτή η έωλη επιχειρηματολογία (σ.σ. περί «αυθαιρεσίας και παρανομίας») του προέδρου του ΤΕΕ και άκομψη και αντιθεσμική να ισχύει. Νομίζω μετά τη χθεσινή απόφαση, μάλλον ο αυθαίρετος και ο παράνομος είναι ο ίδιος και όχι εμείς. Έχει κάνει πολλές θεσμικές εκτροπές και απορώ. Ο αποκεντρωμένος γραμματέας ακύρωσε το διπλό “εντέλλεσθε” του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, του ομιλούντα δηλαδή, μετά από εξώδικο του ΤΕΕ. Ποιο είναι επιτέλους το ΤΕΕ και ο κύριος Στασινός; Τι ακριβώς ρόλο θέλει να παίξει στα πράγματα, είναι πάνω από τα δικαστήρια; Αρθρογράφησε ο ίδιος και είπε ότι οι μόνοι που μπορούν να εκφέρουν άποψη για τα τεχνικά πράγματα στη χώρα είναι το ΤΕΕ και κανένας άλλος. Ούτε οι δήμοι, ούτε η Δικαιοσύνη, ούτε κανένας. Είμαι στα θέματα της Αυτοδιοίκησης 35 χρόνια. Τέτοια θεσμική υπερβολή και υπέρβαση δεν έχω δει και δεν έχω ακούσει ποτέ από κανέναν, ούτε ακόμα και από υπουργούς που έχουν και κάποια πολιτική νομιμοποίηση», σχολιάσε ο κ. Κωνσταντέλλος.
Ερωτηθείς τι αναμένεται να γίνει με τους τρίτους που έχουν αποκτήσει εμπράγματα δικαιώματα, ο κ. Κωνσταντέλλος αναγνώρισε ότι εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα.
«Εμείς ως ΚΕΔΕ αλλά και ως Δήμος -είπε- δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με την οικοδομή. Έχουμε πρόβλημα με την υπερβολή, που αλλοιώνει τη φυσιογνωμία των πόλεών μας. Τώρα, η απόφαση αυτή η χθεσινή, μπαίνει στην ουσία και θέτει μια σειρά από ζητήματα για το ότι υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν πολεοδομικά τετελεσμένα τα οποία θα οδηγήσουν τελικά σε κατεδαφίσεις κτιρίων. Θα δημιουργηθούν πολύ σοβαρά θέματα. Εμείς επειδή προσπαθούμε να πολιτευόμαστε με λογική και με σύνεση, θεωρούμε ότι πρέπει να σταματήσουμε την περαιτέρω ζημιά καταρχάς. Η ζημιά η οποία έχει γίνει είναι εκεί, θα την εξετάσουν τα δικαστήρια και οι επαΐοντες».