Ο καλλιτέχνης Θάνος Κυριακίδης, ανάμεσα σε ένα από τα έργα της έκθεσης « Holy Glory» | Ελένη Κατρακαλίδη
Επικαιρότητα

Ο καλλιτέχνης του μαύρου

Ο Θάνος Κυριακίδης, ο εικαστικός που χάνει σταδιακά την όραση του εξαιτίας μιας εκφυλιστικής πάθησης του αμφιβληστροειδούς, μας ξεναγεί στην έκθεση του «Holy Glory» και μιλάει για την τέχνη, τη ζωή, τον θάνατο και την ομορφιά που βρίσκεται ακόμα και σε μια σκοτεινή άβυσσο
Ελένη Κατρακαλίδη

Ο Θάνος Κυριακίδης ήταν μέχρι το 2007 ένας περιζήτητος στυλίστας σε περιοδικά, στην χρυσή εποχή του περιοδικού Τύπου στην Ελλάδα. Είχε αρχίσει ήδη να πάσχει από Retinitis Pigmentosa, μία εκφυλιστική πάθηση του αμφιβληστροειδούς, αλλά όπως ομολογεί ο ίδιος, δεν ήταν αυτός ο λόγος που στράφηκε στην τέχνη, αλλά περισσότερο μια εσωτερική ανάγκη να εκφράσει τις σκέψεις και τις ανησυχίες του. Αλλωστε η αισθητική του και η αίσθηση του στιλ και των υφασμάτων που κατέχει είναι τόσο δυνατές που θα μπορούσε να κάνει αυτή τη δουλειά και με κλειστά μάτια.

Οι διάσημοι κίονες του Κυριακίδη σε έκθεση στο Ίδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη (Onassis Cultural Center NY)

Ξεκινώντας την καλλιτεχνική του πορεία, επαναπροσδιόρισε τον εαυτό του ως Blind Adam (Τυφλός Αδάμ), ένας άντρας που περιπλανιέται στις σύγχρονες πόλεις γυμνός, βουβός, τυφλός… ένας καθρέφτης που αντικατοπτρίζει τις αντιδράσεις των άλλων χωρίς αυτός να μπορεί να τους δει.  Ισως να ήταν και ένας τρόπος να ξορκίσει και να έρθει αντιμέτωπος  με την πάθηση του όπως παραδέχεται, αλλά πιο πολύ τον τράβηξε η εικόνα όπως την οραματίστηκε και η παραβολή «Τα ρούχα του Βασιλιά» στο να βαφτίσει έτσι την εικαστική περσόνα του.

Τα έργα του είναι πάντα μαύρα, είναι το χρώμα που του είναι πιο διακριτό και φτιαγμένα από νήμα που θυμίζει κομποσκοίνι. Ο τρόπος που τα φτιάχνει είναι σχεδόν ευλαβικός, μερικά από τα μεγάλα «αρχιτεκτονικά» έργα του, όπως το τέμενος και η σειρά από αρχαιοελληνικούς κίονες που είχε παρουσιάσει πέρσι πάλι στη γκαλερί The Breeder και στο Ιδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη, χρειάζονται μήνες να δημιουργηθούν κόμπο κόμπο σε μια διαδικασία που «ξεκινάει σαν διαλογισμός και καταλήγει σε εμμονή και μετά σε τρέλα» όπως λέει ο Blind Adam γελώντας.

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή». Με αυτή τη φράση ξεκινάει το κείμενο της έκθεσης και σε αυτή τη φράση από την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη βασίστηκε η έκθεση «Holy Glory». Ολα τα έργα στην έκθεση έχουν για πρώτο συνθετικό τη λέξη ιερό -ιερός τόπος, ιερές φτερούγες, ιερό τέμενος, ιερό χαλί- σε μια προσπάθεια του καλλιτέχνη να ερμηνεύσει τον σπουδαίο συγγραφέα και να αποδώσει την πνευματικότητα που διέπει τα βιβλία του Καζαντζάκη. Ο Blind Adam πιστεύει στην ενέργεια και η άβυσσος που περιγράφει ο συγγραφέας δεν τον τρομάζει, αλλά την θεωρεί μια φιλόξενη κατάσταση και τη φυσική εξέλιξη του σύμπαντος.

Αποψη της έκθεσης «Holy Glory» με τις Ιερές φτερούγες σε πρώτο πλάνο (The Breeder Gallery)

Ξεναγώντας με στην έκθεση ο Θάνος Κυριακίδης λέει αστειευόμενος «καλωσήρθες στην αυτοκρατορία των αισθήσεων».  Οι γλυπτικές εγκαταστάσεις του κινούνται ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, χαρακτηρίζονται από την έντονη απτικότητα, ο ίδιος δεν πιστεύει ότι η τέχνη δεν πρέπει να αγγίζεται όπως γίνεται στα περισσότερα μουσεία και γκαλερί, αντιθέτως θέλει οι θεατές να βιώνουν με όλες τους τις αισθήσεις την τέχνη του. Θέλει ο θεατής να τα ερμηνεύσει με όποιο τρόπο φαντάζεται και να αντιληφθεί την ομορφιά που εκπέμπουν, «η ομορφιά σαν πραγματικότητα, που περικλείει την συγκίνηση και την αρμονία».

O Blind Adam σε μια τρυφερή στιγμή με τον φύλακα άγγελο του, όπως αποκαλεί τον σκύλο-οδηγό του (photo: Ελένη Κατρακαλίδη)

Συνοδοιπόρος και στα όμορφα και στα άσχημα η Εύρηκα, ο εκπαιδευμένος σκύλος οδηγός, που χρειάστηκε να την φέρει από Γαλλία γιατί τότε δεν υπήρχαν τέτοιου είδους σκυλιά στην Ελλάδα, με την οποία o Θάνος Κυριακίδης έχει  αναπτύξει μια πολύ ιδιαίτερη συντροφική σχέση. «Είναι το καλύτερο πράγμα που μου έχει συμβεί, με φέρνει αντιμέτωπο με την αλήθεια μου και με κάνει πιο δυνατό» εξομολογείται στο τέλος.

Η έκθεση «Holy Glory» παρουσιάζεται στη γκαλερί The Breeder, Ιάσονος 45 στο Μεταξουργείο, μέχρι τις 25 Μαρτίου.