Δεν είναι ενοχλημένος μόνο ο σοσιαλδημοκράτης γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας από τη συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν. Είναι και συντηρητικός γερμανικός Τύπος, η ναυαρχίδα του μάλιστα, η Bild, η οποία διεκδικεί σταθερά παρεμβατικό ρόλο στα της χάραξης πολιτικής των Χριστιανοδημοκρατών.
Το ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στον διαδικτυακό τόπο της ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδας το μεσημέρι της Πέμπτης, λίγη ώρα πριν από την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είναι ενδεικτικό της ενόχλησης των Γερμανών με τον τούρκο πρόεδρο: «Η διαμάχη για τα πλοία φυσικού αερίου επισκιάζει τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ – Ο Ερντογάν εξαπατά τη Γερμανία», είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος.
Το κατά πόσο το άρθρο στέλνει ένα μήνυμα προς την καγκελαρία ή είναι ένα μήνυμα της καγκελαρίας προς τον Ερντογάν απομένει να αποδειχτεί, αν και η σύμπτωση με το τηλεγράφημα του Reuters περί τελεσιγράφου Γαλλίας και Γερμανίας προς την Αγκυρα (εδώ), έχει το ενδιαφέρον της.
H Bild περιγράφει το σκηνικό που διαμορφώθηκε εν όψει της τακτικής Συνόδου Κορυφής, της οποίας η ατζέντα δεν περιελάμβανε τις σχέσεις με την Τουρκία –αυτές είχαν παραπεμφθεί για επανεξέταση τον Δεκέμβριο. Ομως τώρα το πρόβλημα του Ερντογάν επανέρχεται, προς μεγάλη ενόχληση της γερμανικής προεδρίας.
Γράφει η εφημερίδα, πως στην πραγματικότητα η Γερμανία ήθελε να κερδίσει χρόνο για να αποκλιμακωθεί η διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιθανές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας δεν θα έπρεπε να αποτελέσουν ζήτημα κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και την Παρασκευή. Αλλά τώρα ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης σχεδιάζει να βάλει το ζήτημα στο τραπέζι στις Βρυξέλλες. Ο λόγος; Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έστειλε αιφνιδιαστικά ένα πλοίο αναζήτησης φυσικού αερίου σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές, πυροδοτώντας με αυτόν τον τρόπο εκ νέου τη διαμάχη.
Η Bild επισημαίνει την αντίδραση του Χάικο Μάας, του SPD, ο οποίος όπως αναφέρει η εφημερίδα, ομολόγησε την Τρίτη, κατά τη σύντομη επίσκεψή του στην Ελλάδα και την Κύπρο, ότι είναι «εξαιρετικά ενοχλημένος» από την τουρκική στάση.
Σύμφωνα με την Bild, η προσέγγιση Αθήνας – Αγκυρας, που επιτεύχθηκε με πολλές προσπάθειες της γερμανικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, απειλείται τώρα με κατάρρευση.
Η εφημερίδα επικαλείται τη δήλωση του Νίκου Δένδια, στο περιθώριο των συζητήσεών του με τον Χάικο Μάας: «Δυστυχώς, είμαστε αναγκασμένοι να συζητήσουμε μέτρα για το πώς θα επαναφέρουμε την Τουρκία στον σωστό δρόμο.
Η γερμανική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα γίνει μεν συζήτηση κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, αλλά δεν θα υπάρξουν αποφάσεις που θα καταστήσουν ακόμα πιο δύσκολη τη διαμεσολάβηση στην αντιδικία.
«Δεν υπολογίζω ότι θα υπάρξουν κυρώσεις σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ», δήλωσε εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, αλλά πρόσθεσε ότι στην ΕΕ τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Θεωρείται ότι αποφάσεις θα ληφθούν τον Δεκέμβριο.
Επί εβδομάδες, η Ανγκελα Μέρκελ και ο Χάικο Μάας ζητούσαν προς όλες τις κατευθύνσεις να υπάρξει αποκλιμάκωση και υποστήριξαν την «προσέγγιση με την Τουρκία βάσει της αρχής του καρότου και του μαστιγίου», την οποία αποφάσισε και η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ πριν από δύο εβδομάδες.
Η Bild επισημαίνει ότι η Γερμανία, ως ασκούσα την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, επιδόθηκε σε εντατικές συνομιλίες με όλους, αλλά τώρα η γερμανική κυβέρνηση κινδυνεύει να βρεθεί ανάμεσα στις αντίπαλες πλευρές. Η Κύπρος, η Ελλάδα και η Γαλλία ζητούν σκληρότερη τακτική έναντι της Τουρκίας, η οποία με τη στρατιωτική της εμπλοκή στη Λιβύη και τη Συρία θέτει επιπλέον σε κίνδυνο διακηρυγμένα συμφέροντα της ΕΕ. Γι’ αυτό και ο Μάας έσπευσε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του να διαβεβαιώσει τους εταίρους στην ΕΕ Ελλάδα και Κύπρο για την πλήρη αλληλεγγύη του, σημειώνει η εφημερίδα.
Ο Ερντογάν… εκλιπαρεί για κυρώσεις
Η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση και στο εσωτερικό, γράφει η Bild:
«Είναι καιρός η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να αναπροσαρμόσει την πολιτική της αντί να επιτρέπει στον Ερντογάν να την εκβιάζει με τους πρόσφυγες», δήλωσε ο ειδικός των Πρασίνων σε θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ομίντ Νουριπόρ, αναφερόμενος στον Ερντογάν. Με την αποστολή του ερευνητικού πλοίου, η Αγκυρα ουσιαστικά εκλιπαρεί η ίδια να της επιβληθούν κυρώσεις από την ΕΕ.
Πραγματικά, ο Μάας αισθάνθηκε εξαπατημένος από αυτήν την κίνηση.
Το πόσο εκνευρισμένος ήταν ο υπουργός Εξωτερικών φαίνεται από την ακύρωση της προγραμματισμένης επίσκεψής του στην Τουρκία. Αυτό ήταν ένα ασυνήθιστο βήμα για την προσεκτική γερμανική διπλωματία. «Αλλά στη διπλωματία δεν είναι σημαντικό μόνο αυτό που κάνει κάποιος, αλλά και αυτό που δεν κάνει», παρατήρησε διπλωμάτης της ΕΕ.
«Περιττή» η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου
Γρήγορα ακούστηκε κριτική από πολλούς που προειδοποίησαν να μη ληφθεί μονόπλευρα το μέρος της Ελλάδας. «Το ταξίδι ήταν σωστό, η ακύρωση της στάσης στην Αγκυρα λάθος», δήλωσε ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών-Χριστιανοκοινωνιστών Γιόχαν Βάντεπουλ, ο οποίος μάλιστα εμφανίζεται να ασκεί κριτική στην Αθήνα για τη συμφωνία που υπέγραψε με την Αίγυπτο για οριοθέτηση ΑΟΖ.
«Η Ελλάδα είναι στενός εταίρος στην ΕΕ. Αλλά η πιο πρόσφατη διμερής συνθήκη της με την Αίγυπτο ήταν εξίσου περιττή με τις αποστολές πλοίων από πλευράς Τουρκίας», δήλωσε ο Βάντεπουλ, αναφερόμενος στην κατά την Bild «αμφιλεγόμενη οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου».
Το ότι η καθόλα νόμιμη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για οριοθέτηση της ΑΟΖ επικρίνεται στη Γερμανία ακόμα και από σημαίνοντες πολιτικούς δείχνει ότι το μήνυμα της Αθήνας δεν φτάνει πάντα ευκρινώς στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Σύμφωνα μάλιστα με την Bild, στη γερμανική κυβέρνηση «υπάρχει κατανόηση» για ορισμένες τουρκικές θέσεις στη διαμάχη για το φυσικό αέριο –αλλά όχι για το παιχνίδι με τις «προκλήσεις», υπενθυμίζοντας ότι ο Ερντογάν έχει στείλει στην περιοχή όχι μόνο το «Oruc Reis», αλλά και το γεωτρύπανο «Yavuz».