H συνάντηση κορυφής μεταξύ του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο Σαν Φρανσίσκο μπορεί να κριθεί επιτυχημένη, από την άποψη ότι οι ηγέτες των δύο υπερδυνάμεων του κόσμου μας άνοιξαν τα χαρτιά τους στο μείζον θέμα τριβής τους, στο Ταϊβανικό. Τα υπόλοιπα ζητήματα που εθίγησαν γαρνίρισαν το κύριο πιάτο, αν και αυτά έχουν τη σημασία τους όσον αφορά τη στρατηγική σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας, την οποία ευσχήμως οι διάφοροι σινολόγοι υποβιβάζουν εσκεμμένα σε «εμπορικό πόλεμο».
Μπορούμε να πούμε ότι η ένταση στο Ταϊβανικό χαμήλωσε, ή, καλύτερα, ότι δεν αναμένεται να οξυνθεί άμεσα η κατάσταση, όπως εμμέσως δηλώθηκε από κινεζικής πλευράς με θετική διπλωματία σε επιμέρους ζητήματα. Οι διαφορές των δύο πλευρών στο Ταϊβανικό είναι δεδομένες. Ο Μπάιντεν χαρακτήρισε την τετράωρη συζήτηση με τον Σι «ειλικρινή και εποικοδομητική» και υπογράμμισε την κοινή επιθυμία των δύο πλευρών για σωστή διαχείριση του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας ώστε να αποφευχθεί ο πόλεμος, είτε ψυχρός είτε θερμός.
Ταϊβάν, δικτάτορας, Κόμμα
Στο Ταϊβανικό ο Αμερικανός διάλεξε τις λέξεις, σχολίασαν τα διεθνή μέσα, διότι το ίδιο έκανε και ο Σι, ο οποίος πρώτος αποσαφήνισε τις προθέσεις του. Ο Κινέζος είπε καθαρά και ξάστερα ότι η χώρα του τάσσεται υπέρ της «ειρηνικής επανένωσης», ωστόσο ανέφερε και τη δυνατότητα χρήσης βίας. Το πνεύμα των λόγων του Σι μπορεί να συμπυκνωθεί στο εξής: το Πεκίνο θεωρεί ότι το Ταϊβανικό είναι το μείζον και πλέον επικίνδυνο ζήτημα στις σινοαμερικανικές σχέσεις και ότι από αυτό εξαρτώνται τα πάντα.
Ο Μπάιντεν απάντησε στον Σι ότι η αμερικανική θέση εξακολουθεί να είναι η αποφασιστική διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. «Πιστεύουμε στο status quo», δήλωσε ο Μπάιντεν στον Τύπο μετά τη συνάντηση, «και ζητήσαμε από τους Κινέζους να σεβαστούν την εκλογική διαδικασία στην Ταϊβάν». Με τους δημοσιογράφους ο Μπάιντεν είχε και έναν πικάντικο διάλογο. Τον ρώτησε κάποιος: «Θα συνεχίσετε να χαρακτηρίζετε τον Σι δικτάτορα;» Και ο Μπάιντεν απάντησε ειλικρινώς: «Είναι δικτάτορας, με την έννοια ότι διαχειρίζεται μια χώρα που είναι κομμουνιστική και βασίζεται σε μορφή διακυβέρνησης τελείως διαφορετική από τη δική μας».
Τα διεθνή μέσα μετέδωσαν ότι η αμερικανική πλευρά δεν πρέπει να ευχαρίστησε πολύ την κινεζική πλευρά, διότι ο Σι επέμεινε ότι οι ΗΠΑ δυσφημούν συνεχώς τον ρόλο του ΚΚ Κίνας και πως «αυτό είναι άδικο». Οι Κινέζοι, όταν απευθύνονται σε Αμερικανούς, ερμηνεύουν τη συγκεκριμένη κόντρα με διπλωματικό έως πανούργο τρόπο. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Μάο Νινγκ, δήλωσε: «Πάντα υπάρχουν άνθρωποι με ανομολόγητα κίνητρα, οι οποίοι προσπαθούν να σπείρουν διχόνοια και να καταστρέψουν τις σινοαμερικανικές σχέσεις. Δεν θα τα καταφέρουν!» Γενικώς μιλώντας, η αμερικανική κριτική στο Κόμμα ενοχλεί βαθύτατα το Πεκίνο – αυτό προέκυψε σαφώς από τη συνάντηση του Σαν Φρανσίσκο.
ΤΝ, στρατιωτική επικοινωνία, φεντανύλη
Το ζήτημα της συνεργασίας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης και Ρομποτικής συζητήθηκε φυσικά, όμως η αμερικανική κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν πρέπει να προτρέχει κανείς. Στους δημοσιογράφους ειπώθηκε: «Είμαστε στα αρχικά στάδια των επαφών, ανέτοιμοι για κάποια δήλωση ή ανακοίνωση συμφωνίας εκ μέρους των δύο ηγετών. Η όλη διαδικασία θα απαιτήσει πολλές και σοβαρές επαφές». Ωστόσο η αλληλοκατανόηση επικράτησε σε ένα από τα σημαντικά θέματα της συνάντησης, τη στρατιωτική επικοινωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η ανυπαρξία της οποίας δημιούργησε προβλήματα όπως εκείνα με το κινεζικό κατασκοπευτικό μπαλόνι.
Ο Μπάιντεν επαίνεσε την επανέναρξη των στρατιωτικών επικοινωνιών και ο Σι αποδέχτηκε τα αιτήματα του Λευκού Οίκου. Προέκυψαν ειδήσεις: μόλις ο Σι διορίσει νέο υπουργό Αμυνας («τις επόμενες εβδομάδες»), αυτός θα συναντηθεί με τον επικεφαλής του Πενταγώνου. Η ατζέντα τους θα αφορά τις στρατιωτικές διαβουλεύσεις για τις θερμές περιοχές, όπως είναι και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αλλά και τις άμεσες, τηλεφωνικές επικοινωνίες των δύο επιτελείων. Οι στρατιωτικές επικοινωνίες, λοιπόν, είναι τομέας όπου αναμφίβολα συνετελέσθη πρόοδος.
Συνεργασία εικάζεται ότι θα υπάρξει και στο θέμα της ναρκωτικής ουσίας φεντανύλης, για το οποίο οι ΗΠΑ καίγονται (το συγκεκριμένο συνθετικό ναρκωτικό «θερίζει» στην επικράτειά τους). Η Κίνα εμπλέκεται στην υπόθεση διότι εξάγει στη Λατινική Αμερική τις χημικές ουσίες που απαιτούνται για την παρασκευή της φεντανύλης. Οι πληροφορίες από το Σαν Φρανσίσκο θέλουν τον Σι σύμφωνο με τη λήψη μέτρων, δηλαδή για σημαντική μείωση των συγκεκριμένων κινεζικών εξαγωγών. «Τα πράγματα θα κριθούν από το αποτέλεσμα» ελέχθη στους δημοσιογράφους, ο Μπάιντεν, πάντως, ρωτήθηκε και απάντησε ότι εμπιστεύεται τον Σι.