Θέλοντας να συμβάλει και αυτός στην αποδόμηση του «μύθου Πούτιν», ο Πάολο Βαλεντίνο, ανταποκριτής της Corriere della Sera στο Βερολίνο, προσπάθησε να σκιαγραφήσει το πορτρέτο του ρώσου προέδρου μέσα από τις πολιτικές μεταμορφώσεις του – ορθότερα: μέσα από τις εκ διαμέτρου αντίθετες γνώμες που το Δυτικό πολιτικό προσωπικό είχε κατά καιρούς σχηματίσει για τον Ρώσο έπειτα από επίσημες συναντήσεις μαζί του.
Ο Βαλεντίνο παρέθεσε στιχομυθίες παρασκηνίου από τις επαφές Δυτικών ηγετών μαζί του, με καλύτερη απ’ όλες εκείνη μεταξύ Μπάιντεν και Πούτιν το 2011, όταν ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα και ο νυν πρόεδρος της Ρωσίας ήταν πρωθυπουργός της Ρωσίας (επί προεδρίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ).
Τότε, λοιπόν, οι δύο πρωταγωνιστές των τρεχουσών ημερών, όσον αφορά το Ουκρανικό, συναντήθηκαν πρώτη φορά πρόσωπο με πρόσωπο. Κατά τον Βαλεντίνο, ο Μπάιντεν είχε πει στον Πούτιν την εξής «ψαρωτική» όσο και αμίμητη φράση: «Πρωθυπουργέ, σε κοιτάζω κατάματα και δεν νομίζω ότι έχεις ψυχή». Και ο Πούτιν, χαμογελαστός, του είχε απαντήσει σιβυλλικά: «Βλέπω ότι καταλαβαίνουμε πολύ καλά ο ένας τον άλλον»…
Ο Βαλεντίνο παρέθεσε τον παραπάνω διάλογο με σκοπό να πει ότι ήταν τουλάχιστον βιαστική η δήλωση που είχε κάνει για τον Πούτιν δέκα χρόνια νωρίτερα, το 2001, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους υιός. Εκείνος, με την πρώτη επαφή τους, κοιτώντας τον Ρώσο κατάματα επίσης, είχε διαπιστώσει εντελώς διαφορετικά στοιχεία του χαρακτήρα του. Η δήλωσή του φέρεται να είναι η εξής: «Τον κοίταξα κατάματα, τον βρήκα άμεσο και ντόμπρο. Μπόρεσα να αποκτήσω κάποια αντίληψη για την ψυχή του. Είναι άνθρωπος βαθιά αφοσιωμένος στη χώρα του». Ο Μπάιντεν, έγραψε ο ανταποκριτής, «διόρθωσε ριζικά την κρίση του Μπους».
Παρέθεσε και μία τρίτη δήλωση ο Βαλεντίνο, του Γκέρχαρντ Σρέντερ όταν ήταν καγκελάριος. Ο σοσιαλδημοκράτης γερμανός πολιτικός, που συνέχισε την καριέρα του ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας Nord Stream και ως πρόεδρος της ρωσικής ενεργειακής εταιρείας Rosneft, είχε αποκαλέσει τον Πούτιν «άψογο δημοκράτη». Ο Βαλεντίνο χαρακτήρισε τη δήλωσή του Σρέντερ «υπερβολική».
Η Ανγκελα Μέρκελ, όμως, είχε πει ότι ο Πούτιν ως ηγέτης εφαρμόζει μεθόδους του 19ου αιώνα στον 21ο αιώνα. Σχολίασε, δηλαδή, τον τρόπο σκέψης και δράσης του Ρώσου, ότι είναι εθνικιστικός μέσα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Ηταν μία δήλωση που ακολούθησε την προσάρτηση της Κριμαίας, η οποία ήταν η πρώτη φιλόδοξη κίνηση του Κρεμλίνου στη σκακιέρα, με σκοπό την επανασύσταση του κατακερματισμένου «ρωσικού κόσμου».
Ωστόσο, υπογράμμισε ο Βαλεντίνο, ο εθνικισμός του Πούτιν εκδηλώθηκε σταδιακά, αφού ντεμπουτάρισε στην πολιτική σαν φιλοδυτικός, είχε μάλιστα ξεκινήσει και διάλογο με τις ΗΠΑ και τη Δύση γενικότερα, με αποκορύφωμα τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. Τότε κάποιοι είχαν θεωρήσει ότι ήταν εφικτή ακόμη και η ένταξη της ίδιας της Ρωσίας στο Ατλαντικό Σύμφωνο… Αλλά ήρθε το σημείο καμπής, το 2007, στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια, στο Μόναχο. Εκεί ο Πούτιν εξαπέλυσε δριμύτατη επίθεση εναντίον των Δυτικών, καταγγέλλοντας τη διεθνή τάξη που δημιουργήθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, μα πάνω απ’ όλα την επέκταση του ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορα της Ρωσίας.
Εκτοτε ο Πούτιν κινήθηκε σε «αυταρχική, εθνικιστική και επιθετική σπείρα» έγραψε ο Βαλεντίνο: «Η πρώτη στρατιωτική δράση στην πρώην σοβιετική επικράτεια έγινε το 2008, στην Αμπχαζία». Στη μεταμόρφωση του Πούτιν συνέβαλαν και οι λεγόμενες «αραβικές ανοίξεις», το λιντσάρισμα του δικτάτορα της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι από τον όχλο, η λεγόμενη «πορτοκαλί επανάσταση» της Ουκρανίας. Ο Βαλεντίνο έγραψε ότι στην πλατεία του Κιέβου ο Πούτιν «είδε ένα επικίνδυνο παράδειγμα εξέγερσης, δημοκρατικών διεκδικήσεων και χάους».
Η τωρινή υποστήριξη που απολαμβάνει στο εσωτερικό της Ρωσίας έρχεται σε αντίθεση με τη διεθνή απομόνωσή του, και οφείλεται στις κυρώσεις των Δυτικών. Ο ίδιος καταφέρεται συχνότατα πια εναντίον της «παρηκμασμένης και διεφθαρμένης» Δύσης, και καταγγέλλει την «περικύκλωση» της χώρας του. Οσοι δεν συμφωνούν μαζί του σε αυτά τα ζητήματα εξαφανίζονται από το προσκήνιο – «να, όπως ο Αλεξέι Ναβάλνι».
Βέβαια, ο Βαλεντίνο έγραψε ότι η κακή οικονομική κατάσταση των Ρώσων φθείρει τη συναίνεση που έχει εκδηλωθεί. «Ο ίδιος ο άρχων του Κρεμλίνου έχει γίνει απρόβλεπτος, ακόμη και για τους καθημερινούς συνεργάτες του». Πέρασαν και τα χρόνια, μεγάλωσε, ίσως να σκέφτεται και την παρακαταθήκη του στο ρωσικό έθνος, την περιβόητη επανένωση του «ρωσικού κόσμου» – και εδώ αρχίζει η επιχείρηση Ουκρανία.