Το θέμα που έχει προκύψει με το εμβόλιο της AstraZeneca μετά και την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Φαρμάκων για την σπάνια μεν, υπαρκτή δε, πιθανότητα πρόκλησης θρόμβων μετά τον εμβολιασμό, δεν αφορά μόνο την Ευρώπη, αλλά αναμένεται να έχει τεράστιες επιπτώσεις στην πορεία της πανδημίας σε όλο τον πλανήτη.
Οπως εξηγεί η Washington Post, σε αντίθεση με άλλα εμβόλια, το συγκεκριμένο είναι φθηνότερο και ευκολότερο στη χρήση του. Και για αυτούς τους λόγους, κυρίως, είναι το βασικό «όπλο» των φτωχών και αναπτυσσόμενων χωρών για να νικήσουν τον κορονοϊό.
Το εμβόλιο της AstraZeneca αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών του προγράμματος Covax, μια παγκόσμια συμμαχία, με επικεφαλής τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, που έχει στόχο τον εμβολιασμό των φτωχότερων κρατών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το εμβόλιο αυτό θα αποτελέσει το 50% των εμβολιασμών στις χώρες χαμηλότερου-μεσαίου εισοδήματος και το 30% στις χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Στο μεταξύ, η Ευρώπη αλλάζει τα δικά της εμβολιαστικά προγράμματα μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Δανία και Νορβηγία σταμάτησαν εντελώς τους εμβολιασμούς με AstraZeneca. Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Γερμανία το συνιστούν μόνο για άτομα άνω των 60 ετών και η Βρετανία για άτομα άνω των 30 ετών, καθώς οι θρομβώσεις εμφανίζονται σε νεότερες ηλικίες.
Στη Ρουμανία, ήδη 200.000 άτομα ακύρωσαν τα ραντεβού τους, ενώ άλλα 100.000 δεν προσήλθαν καν στα εμβολιαστικά κέντρα.
Την ίδια ώρα, τα φτωχότερα κράτη εκλιπαρούν για λίγες δόσεις. Η παύση των εξαγωγών του εμβολίου της AstraZeneca που επέβαλε η κατ΄εξοχήν παραγωγός του Ινδία, θέλοντας να τα χρησιμοποιήσει στη δική της εντεινόμενη επιδημιολογική κρίση, επέτεινε το πρόβλημα τους.
Μέχρι σήμερα, η Covax έχει λάβει μόλις 28 εκατ. δόσεις της AstraZeneca, αντί των 90 εκατ. που περίμενε για Μάρτιο και Απρίλιο. Οι αρμόδιοι ελπίζουν πως τον Μάιο οι εξαγωγές θα ξαναρχίσουν, αλλά το ινδικό Ινστιτούτο Serum, που παράγει τα εμβόλια, δεν είναι και τόσο αισιόδοξο. «Πρέπει να συνεχίσουμε να προμηθεύουμε την Ινδία και όχι άλλους. Πρέπει να προστατέψουμε τη χώρα μας», δήλωσε ο Αντάρ Πουναουάλα, διευθύνων σύμβουλος του ινστιτούτου.
Αυτή η καθυστέρηση θα είναι καταστροφική για την Αφρική, δήλωσε ο Τζον Νκενγκασόνγκ, διευθυντής του αφρικανικού CDC, του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Αντίστοιχες επιπτώσεις αναμένουν και οι αρχές σε Ινδονησία, Φιλιππίνες και Βιετνάμ.
Την ίδια στιγμή, η ΕΕ μπλοκάρει τις εξαγωγές από το έδαφός της στην Αυστραλία, ενώ στις ΗΠΑ, παρόλο που δεν έχουν εγκρίνει το συγκεκριμένο εμβόλιο, και μάλιστα ο Αντονι Φάουτσι έχει δηλώσει ότι η χώρα μάλλον δεν θα το χρειαστεί καν, δεκάδες εκατομμύρια δόσεις «περιμένουν» αχρησιμοποίητες στις αποθήκες.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Vanity Fair, στα συμβόλαια που έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ, επί προεδρίας Τραμπ, με τις μεγάλες φαρμακευτικές, υπάρχει όρος για την πλήρη απαγόρευση προμήθειας περίσσιων εμβολίων σε άλλες χώρες. «Είναι όρος για πλήρη απαγόρευση», είπε αξιωματούχος της κυβέρνησης, που παρέμεινε ανώνυμος.
Η Αντρια Τέιλορ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ντιουκ, που μελετά τις παγκόσμιες προμήθειες των εμβολίων, εξήγησε ότι από την αρχή, οι ΗΠΑ, επί Τραμπ, προσέγγισαν το θέμα εντελώς εθνικιστικά και όχι με διάθεση να βοηθήσουν τον υπόλοιπο κόσμο. «Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια, αλλά δεν είχαν κανέναν τέτοιο σκοπό, τουλάχιστον για μέσα στο 2021. Από την αρχή, η θέση τους ήταν εθνικιστική και όχι διεθνής».
Και έτσι, εντείνεται η παγκόσμια ανησυχία για την ασφάλεια και τη διαθεσιμότητα των εμβολίων.