Οι αρουραίοι θα μπορούσαν να γίνουν το πιο πρόσφατο όπλο για την καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με μια μελέτη πάνω σε τρωκτικά που έχουν εκπαιδευτεί να μυρίζουν λέπια παγκολίνων –είδος μυρμηγκοφάγων– κέρατα ρινόκερων, χαυλιόδοντες ελέφαντα, και ξύλα από πλατύφυλλα δένδρα.
Ο Guardian αναφέρει ότι ερευνητές εκπαίδευσαν οκτώ γιγάντιους αφρικανικούς αρουραίους να μυρίζουν τα παράνομα φορτία, ακόμη και όταν είναι κρυμμένα ανάμεσα σε αντικείμενα που χρησιμοποιούνται συνήθως για την απόκρυψη εμπορευμάτων – όπως φιστίκια, φύλλα, περούκες και σκόνες πλυντηρίου.
Η αγορά παράνομων προϊόντων άγριας ζωής αποφέρει κέρδη ύψους 18,5 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τις περσινές εκτιμήσεις της Interpol. Οι αρουραίοι έγιναν αντικείμενο μελέτης της Apopo, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που ιδρύθηκε στο Βέλγιο και έχει έδρα στην Τανζανία, της οποίας τα τρωκτικά μπορούν να μυρίσουν ακόμα και νάρκες ξηράς, καθώς και συμπτώματα φυματίωσης.
Οι γιγάντιοι αφρικανικοί αρουραίοι –το όνομα τους το έδωσαν οικολόγοι, μεταξύ των οποίων και ο διάσημος φυσιοδίφης Ντέιβιντ Ατένμπορο– αρχικά ανταμείβονταν με μια μερίδα φαγητού εάν κρατούσαν τη μύτη τους για τρία δευτερόλεπτα πάνω από ένα μη καλυμμένο δείγμα λεπιών παγκολίνων, κορμών δένδρων, κεράτων ρινόκερων, ή ελεφαντόδοντων.
Στις προσομοιώσεις, ήταν ντυμένοι με μικροσκοπικά κόκκινα γιλέκα κολλημένα σε λουριά, με έναν βομβητή συνδεδεμένο μπροστά τους, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν με τα μπροστινά πόδια τους για να ειδοποιούν τους χειριστές τους όταν έβρισκαν παράνομα φορτία – και για την επιτυχία τους ανταμείβονταν με περισσότερη δόση τροφής.
Οι αρουραίοι κατάφεραν να ανιχνεύσουν τέλεια λέπια παγκολίνων, κομμάτια ξύλου και κέρατα ρινόκερων μετά από οκτώ μήνες, στη διάρκεια των οποίων δεν τα μύριζαν, αναφέρει η μελέτη της Apopo, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Conservation Science. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό σημαίνει ότι οι αρουραίοι είναι σε θέση να θυμούνται τις μυρωδιές για διάστημα αντίστοιχο με εκείνο που παρατηρείται στους σκύλους-ανιχνευτές ναρκωτικών.
Οι επιστήμονες, όμως, ξεκαθάρισαν ότι τα αποτελέσματα των δοκιμών ανίχνευσης του ελεφαντόδοντου από τους αρουραίους δεν είναι ασφαλή, καθώς τα δόντια των ελεφάντων είχαν αποθηκευτεί μαζί με τα κέρατα των ρινόκερων – και οι αρουραίοι που είχαν εκπαιδευτεί μόνο στην ανίχνευση τους, μύρισαν και τα ελεφαντόδοντα.
Το 2023, οι αρουραίοι δοκιμάστηκαν και σε μια πραγματική προσομοίωση στο λιμάνι του Νταρ ες Σαλάμ, της εμπορικής πρωτεύουσας της Τανζανίας. Οι ποντικοί μυρίστηκαν το 85% των εκ των προτέρων «φυτεμένων» παράνομων δειγμάτων άγριας ζωής, σύμφωνα με την Apopo – ακόμα και μέσα από οπές εξαερισμού πάνω στα κοντέινερ μεταφοράς τους.