Το βράδυ της Πέμπτης άνοιξε στο Βερολίνο την αυλαία της η 68η Berlinale (15-25/2), η οποία αναμένεται ενδιαφέρουσα. Για αρκετούς λόγους…
Αρχικά, για την ίδια την ταινία της έναρξης, η οποία για πρώτη φορά είναι ένα animation, διά χειρός όμως ενός «αγαπημένου παιδιού» του φεστιβάλ. Ο ιδιοφυής Γουές Αντερσον, βραβευμένος στο παρελθόν με την Αργυρή Αρκτο για το «Grand Budapest Hotel», παρουσίασε το «Isle of Dogs», όπου οι περιπέτειες μιας αγέλης σκύλων γίνονται η αφορμή των κοινωνικών σχολιασμών του. Στην ταινία ακούγονται οι φωνές σπουδαίων σταρ όπως ο Μπράιαν Κράνστον, ο Μπιλ Μάρεϊ και η Γκρέτα Γκέργουικ, οι οποίοι έδωσαν το «παρών» και στο κόκκινο χαλί.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα της φετινής διοργάνωσης είναι ότι πρόκειται για το πρώτο μεγάλο κινηματογραφικό φεστιβάλ μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου Γουάινσταϊν – και όσα ακολούθησαν. Οι διοργανωτές ήταν αρκετά προσεκτικοί ώστε να συμπεριλάβουν τέσσερις ταινίες (από τις 19 που θα διαγωνιστούν συνολικά) δημιουργημένες από γυναίκες, αλλά και να αποκλείσουν οποιονδήποτε έχει κατηγορηθεί για σεξουαλική παρενόχληση. Επιπλέον, αναμένεται έντονη συζήτηση (και οργανωμένα) γύρω από το κίνημα του #MeToo.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον Guardian, γυναίκες ηθοποιοί, που παρευρίσκονται στο φετινό Φεστιβάλ, ενθαρρύνονται να βάλουν ό,τι τους κατέβει στο κεφάλι: ψηλά τακούνια, στενά, προκλητικά ή και άνετα ρούχα, φαρδιές φούστες… βατραχοπέδιλα, σε μια εκστρατεία να φέρουν και πάλι τα ανθρώπινα δικαιώματα στο κόκκινο χαλί: η κάθε γυναίκα ηθοποιός δεν πρέπει να παγιδεύεται σε μια εικόνα που άλλοι έχουν πλάσει για εκείνη, μπορεί να φορά ό,τι θέλει και, βασικά, χωρίς να σκέφτεται ότι θα πέσει, εξ αυτού, θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης.
Κάτω από το hashtag #NobodysDoll («Δεν είμαι η κούκλα κανενός»), που έκανε ήδη… πρεμιέρα στο Twitter, η γερμανίδα ηθοποιός Αννα Μπρίγκεμαν δήλωσε ότι επιδιώκει να αμφισβητήσει το σκεπτικό: «ντύθηκε προκλητικά, άρα αυτή η γυναίκα προκαλεί». Πρόκειται για μια «λογική» η οποία επικρατεί έτσι κι αλλιώς και στα φεστιβάλ ταινιών, αλλά και τις τελετές απονομής βραβείων που αφορούν στο σινεμά. Στόχος της ίδιας, επίσης, να εμπνεύσει τις ηθοποιούς να φορούν ό,τι θέλουν.
«Οι γυναίκες αναμένεται να συμπιεστούν μέσα σε σφιχτά-εφαρμοστά, μίνι φορέματα και να περπατήσουν επάνω σε τακούνια-στιλέτο, για να τραβήξουν τα βλέμματα εκείνων που κρίνουν αν είναι εμπορικές ηθοποιοί ή όχι. Η κάθε μία, λοιπόν, μπορεί να φορέσει καουμπόικες μπότες, δερμάτινα μπουφάν, οτιδήποτε επιτρέπεται», σημείωσε η Αννα. «Θες να βάλεις κάτι πολύ κοντό; Να το κάνεις. Το βασικό είναι η ηθοποιός να αισθάνεται άνετα μέσα σε ό,τι φορέσει», υπογράμμισε η 36άχρονη, που έχει πολλές κινηματογραφικές συμμετοχές.
Επίσης, σημείωσε ότι αυτή η εκστρατεία της είναι μια άμεση απάντηση στη συζήτηση #MeToo. Οχι μόνο κανείς δεν μπορεί να παρενοχλεί μια ηθοποιό, αλλά ούτε πρέπει να αποτελεί δικαιολογία το ότι «σκανδαλίστηκε» από τα λιγοστά ρούχα που φορούσε το θύμα του.
Η Μπρίγκεμαν δήλωσε ότι προσβλέπει στην υποστήριξη της κίνησής της από μια σειρά ηθοποιών. Ηδη, περίπου 70 εξέχοντες ηθοποιοί και σκηνοθέτες έχουν υπογράψει την αναφορά του #NobodysDoll, με την οποία κάλεσε τις γυναίκες ηθοποιούς να αντιμετωπίζονται ως «καλλιτέχνες, όχι ως κούκλες». Ευελπιστεί ότι η εκστρατεία της θα εξαπλωθεί σε άλλα φεστιβάλ, όπως τα Οσκαρ τον Μάρτιο ή τις Κάννες τον Μάιο.
Μεταξύ των ηθοποιών που αναμένεται να παρακολουθήσουν το φετινό φεστιβάλ του Βερολίνου είναι η Γκρέτα Γκέργουιγκ, η Ιζαμπέλ Ιπέρ, η Εμιλι Μόρτιμερ, η Ροζάμουντ Πάικ, η Τίλντα Σουίντον και η Εμιλι Γουάτσον. Βέβαια, δεν υπάρχει ακόμη καμία ένδειξη για το αν σχεδιάζουν να ενταχθούν σε αυτή την καμπάνια.
Την ίδια στιγμή, η διεύθυνση του φετινού κινηματογραφικού φεστιβάλ αποφάσισε να αρνηθεί την αντικατάσταση του κόκκινου χαλιού με μαύρο και να τοποθετήσει το #MeToo στο κέντρο της τελετής έναρξης του φεστιβάλ.
Σε μία αίτηση στο internet συλλέχθηκαν κοντά στις 23.000 υπογραφές – #blackcarpet, το αντίστοιχο hashtag. Η αίτηση ήθελε τη διοργάνωση του φεστιβάλ, σε μία κίνηση συμβολισμού, να αλλάξει το κόκκινο χαλί με μαύρο και με αυτόν τον τρόπο να δηλωθεί η συμπαράσταση του φεστιβάλ στο σχετικό κίνημα. Ο διευθυντής του φεστιβάλ όμως, Ντίτερ Γκόσλινγκ, δήλωσε ότι ενώ η διοργάνωση θα μπορούσε να ταυτιστεί με αυτή την ενέργεια, τελικά δεν πρόκειται να γίνει αυτή η αλλαγή – όπως και (δεν) έγινε.
«Κάναμε μία συνειδητή επιλογή να μην εμπλακούμε σε πολιτικούς συμβολισμούς, καθώς κάτι τέτοιο θα συμβεί με το πρόγραμμά μας και θα είναι βαθύτερο από ό,τι θα μπορούσε να δείξει ένα χαλί», δήλωσε ο Γκόσλινγκ. Στη συνέχεια, επισήμανε ότι και οι ταινίες και τα ειδικά events του φεστιβάλ, συμπεριλαμβανομένου και ενός πάνελ, το οποίο θα είναι αφιερωμένο στη συζήτηση περί σεξουαλικής παρενόχλησης, θα καταφέρουν να ασχοληθούν με τα πραγματικά ζητήματα του σεξισμού και της κατάχρησης εξουσίας στην κινηματογραφική βιομηχανία.
Ταυτόχρονα, τόνισε ότι -αντίθετα με τις Κάννες, οι οποίες έχουν επιβάλει «κανόνα» υψηλών τακουνιών- «το Βερολίνο ουδέποτε επέβαλε αντίστοιχους ενδυματολογικούς περιορισμούς». Είπε, μάλιστα, «ότι οι ηθοποιοί πρέπει να αισθάνονται ελεύθεροι να φορούν ό,τι θέλουν».
Από την πλευρά της, η Μπρίγκεμαν είπε ότι σέβεται την εκστρατεία Time’s Up -όπου αστέρια του Χόλιγουντ, στην πρόσφατη απονομή των Χρυσών Σφαιρών φόρεσαν μαύρο χρώμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης- αλλά δεν πιστεύει ότι όλο αυτό μπόρεσε να αντιμετωπίσει το ζήτημα της εμφάνισης κορμιών συγκεκριμένων αναλογιών, με συγκεκριμένα ρούχα, επάνω στο κόκκινο χαλί.
Η ίδια δήλωσε ότι είναι πιθανό να φορέσει «φούστα, αθλητικά παπούτσια και ένα πουλόβερ» στο φετινό φεστιβάλ.
Μένει να αποδειχθεί το πόσες γυναίκες ηθοποιοί θα ακολουθήσουν αυτό το νέο κίνημα που στόχο έχει να πολεμήσει και εκείνο τον σεξισμό στην Εβδομη Τέχνη.