Την εικόνα ενός προέδρου που σκόπιμα επέλεξε να μην δώσει μεγάλη σημασία στην απειλή και τη φονικότητα του κορονοϊού δίνει με μελανά χρώματα ο βετεράνος αμερικανός δημοσιογράφος Μπομπ Γούντγουορντ στο νέο βιβλίο του για τον Ντόναλντ Τραμπ.
Και δεν είναι μόνο αυτή: είναι και η εικόνα ενός ανθρώπου που ειρωνεύεται τους πρώην προέδρους και στρατηγούς, που παραπλανά την κοινή γνώμη, που υποστηρίζει ότι τα πάει καλά μόνο με ηγέτες όπως ο Ερντογάν ή –ακόμη χειρότερα- ο Κιμ Γιονγκ Ουν.
Στο βιβλίο «Rage» («Οργή»), το οποίο θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες, ο Γούντγουορντ, ο άνθρωπος που μαζί με τον Καρλ Μπέρνσταϊν αποκάλυψαν πριν από μισό αιώνα το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ, εστιάζει στα παρασκήνια της προεδρίας Τραμπ.
Ο Γούντγουορντ μίλησε με δεκάδες αξιωματούχους και με τον ίδιο τον Τραμπ, που του έδωσε δεκαοκτώ συνεντεύξεις, από τον Δεκέμβριο του 2019 ως τον Ιούλιο του 2020.
«Δεν φταίω για τον κορονοϊό»
Ο πρόεδρος, ήδη από τον Φεβρουάριο, όταν τα πρώτα κρούσματα είχαν αρχίσει να αναφέρονται και στις ΗΠΑ, γνώριζε ότι ο κορονοϊός συνιστά θανάσιμη απειλή για τον πληθυσμό, αλλά από πρόθεση αποφάσισε να παραπλανήσει τους πολίτες υποβαθμίζοντας το ζήτημα. Αν είχε πάρει μέτρα έγκαιρα, δεκάδες χιλιάδες ζωές θα είχαν σωθεί.
Στις 28 Ιανουαρίου ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Ρόμπερτ Ο’ Μπράιαν έδωσε στον Τραμπ μια ωμή προειδοποίηση για το πώς η Covid θα μπορούσε να γίνει η μεγαλύτερη απειλή της προεδρίας του. Στις 7 Φεβρουαρίου ο Τραμπ είπε στον Γούντγουορντ ότι ο ιός μεταδίδεται από την αναπνοή και αυτό τον κάνει «φονική κατάσταση».
Στα τέλη του Φεβρουαρίου ο Τραμπ έλεγε δημόσια ότι ο ιός «θα εξαφανιστεί σαν από θαύμα» και στις 9 Μαρτίου τον παρομοίαζε σε tweet με μια κοινή γρίπη. Και λίγο αργότερα, στις 19 Μαρτίου, έλεγε στον Γούντγουορντ: «Πάντα θέλω να το υποβαθμίσω, δεν θέλω να προκαλέσω πανικό».
Στο ίδιο πνεύμα επέμενε και τις επόμενες εβδομάδες, ενώ οι νεκροί (που φτάνουν πλέον στις ΗΠΑ τις 190.000) αυξάνονταν καθημερινά χωρίς έλεγχο. Ως τον Μάιο ο Τραμπ είχε ξεχάσει την προειδοποίηση του συμβούλου του από τον Ιανουάριο: «Δεν θυμάμαι αν το είπε, είμαι σίγουρος ότι το έκανε, είναι καλός τύπος». Και στην τελευταία συνέντευξη με τον δημοσιογράφο, ο Τραμπ έριξε τις ευθύνες αλλού: «Δεν φταίω για τον ιό, ξέφυγε ο αναθεματισμένος από την Κίνα».
Τραμπ και Κιμ, μια «σπέσιαλ φιλία»
Μια σημαντική αποκάλυψη του Γούντγουορντ είναι ότι ΗΠΑ και Βόρεια Κορέα παρά λίγο να φτάσουν σε πυρηνικό πόλεμο το 2017. Ένα χρόνο αργότερα, όμως ο Τραμπ και ο Κιμ θα τα έλεγαν από κοντά σαν φιλαράκια.
Τα πράγματα ήταν τόσο άσχημα το 2017 ώστε ο τότε υπουργός Αμυνας Τζέιμς Μάτις κοιμόταν με τα ρούχα σε περίπτωση που προέκυπτε ξαφνικά μια κρίση. (Μαθαίνουμε στο βιβλίο ότι ο Μάτις θεωρεί τον Τραμπ «επικίνδυνο και ακατάλληλο»). Ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο παραδεχόταν ότι «δεν ξέρουμε αν είναι αλήθεια ή αν [η Βόρεια Κορέα] μπλοφάρει». Τελικά η κρίση αποκλιμακώθηκε και η μόνη επίθεση που έκανε η Βόρεια Κορέα ήταν η επίθεση φιλίας στον επιρρεπή στην κολακεία πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο Γούντγουορντ γράφει ότι ο Τραμπ και ο Κιμ αντάλλαξαν 27 «ερωτικές επιστολές». Ο βορειοκορεάτης δικτάτορας εντυπωσίασε τον Τραμπ αποκαλώντας τον «εξοχότητα» (αν και είναι μάλλον τυπικό να απευθύνεσαι έτσι γραπτώς σε αρχηγό κράτους) και μιλούσε για μια «βαθιά, ειδική φιλία».
Ο αμερικανός πρόεδρος γοητεύτηκε από τον Κιμ. «Είναι πανέξυπνος, μου λέει τα πάντα» είπε στον Γούντγουορντ. Τι είναι αυτά τα «πάντα»; Μεταξύ άλλων, μια ανατριχιαστική περιγραφή του πώς ο Κιμ εκτέλεσε τον θείο του.
Κάτι τον τραβά σε απολυταρχικούς ηγέτες, όπως τον Ταγίπ Ερντογάν, παραδέχεται και ο ίδιος ο Τραμπ. «Πλάκα έχουν οι σχέσεις που έχω, όσο πιο σκληροί και κακοί, τόσο καλύτερα τα πάω μαζί τους. Για εξήγησέ το αυτό….»
Τι σκέφτεται ο Τραμπ για τον Ομπάμα και το Black Lives Matter
Ούτε μια καλή κουβέντα δεν έχει να πει ο νυν πρόεδρος για τους προκατόχους του.
«Δεν νομίζω ότι ο Μπαράκ Ομπάμα είναι έξυπνος», είπε στον Γούντγουορντ και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι είναι εντελώς υπερτιμημένος και δεν νομίζω ότι είναι σπουδαίος ομιλητής». Εντελώς κακή γνώμη για τον Ομπάμα μαθαίνουμε ότι είχε και ο Κιμ Γιονγκ Ουν: «Είναι μαλ…» είπε ο βορειοκορεάτης δικτάτορας στον Τραμπ.
Ακόμη χειρότερη είναι η γνώμη του Τραμπ «για τους γαμ… τους στρατηγούς μου, ένα μάτσο δειλοί».
Στο αποκορύφωμα των διαδηλώσεων του κινήματος Black Lives Matter, τέλος, ο Τραμπ δεν έδειχνε να συμμερίζεται τα αιτήματα του κινήματος. Όταν του επισήμανε ο δημοσιογράφος ότι και οι δύο είναι λευκοί και προνομιούχοι, ο Τραμπ τον ειρωνεύτηκε: «Εφαγες και εσύ το παραμύθι; Εγώ δεν αισθάνομαι έτσι» είπε στον Γούντγουορντ.