Το 2013 ο Τζεφ Μπέζος παρουσίασε για πρώτη φορά σε δημοσιογράφους ένα πρότυπο drone που σκόπευε να χρησιμοποιήσει για τις αποστολές προϊόντων της Amazon. Ο δισεκατομμυριούχος δήλωσε ότι οι μη επανδρωμένες πτήσεις με προϊόντα θα γίνονταν πραγματικότητα μέχρι το 2018. Δέκα χρόνια αργότερα, με εξαίρεση έναν περιορισμένο αριθμό τοποθεσιών, δεν έχει συμβεί.
Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα η Amazon ανακοίνωσε ότι επεκτείνει την υπηρεσία παράδοσης με drones στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιταλία, ενώ αυξάνει τις υπηρεσίες της στις ΗΠΑ, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian. Η Amazon είναι μόνο ένας –ομολογουμένως πολύ μεγάλος– από τους παίκτες της αγοράς που πιστεύουν ότι μια ώθηση στον εναέριο τρόπο αποστολής προϊόντων είναι εφικτή.
Η πρόοδος είναι σαφώς αργή. Αλλά οι φορείς εκμετάλλευσης που αντιμετωπίζουν αυστηρά ρυθμιστικά εμπόδια σπεύδουν να προωθήσουν τα προγράμματα μικρής κλίμακας που διαθέτουν. Η Walmart, ένας άλλος γίγαντας της λιανικής πώλησης, ισχυρίζεται ότι έχει ολοκληρώσει περισσότερες από 10.000 παραδόσεις με drones από τότε που κοίταξε για πρώτη φορά στον ουρανό, πριν από δύο χρόνια.
Ο κολοσσός του λιανικού εμπορίου θεώρησε σκόπιμο να σηματοδοτήσει το συγκεκριμένο ορόσημο αυτό το καλοκαίρι, ρίχνοντας ένα τεράστιο μπισκότο Oreo σε ένα φλιτζάνι γάλα ύψους δύο μέτρων. Τα δημοφιλή μπισκότα είναι τα κορυφαία προϊόντα που παραδίδονται από drones της Walmart.
Η Amazon ανακοίνωσε ότι η υπηρεσία της, Prime Air, έχει ήδη παραδώσει «χιλιάδες» πακέτα. Τώρα ετοιμάζεται να επεκτείνει το πρόγραμμα πέρα από τις ΗΠΑ, για πρώτη φορά, αφού αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε τα σχέδιά της να εγκαινιάσει την υπηρεσία στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιταλία μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
«Τα επόμενα δύο χρόνια θα δούμε τα δίκτυα παράδοσης με drones να αρχίζουν πραγματικά να απογειώνονται» λέει στην Guardian ο Ανδρέας Ραπτόπουλος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Matternet – ενός από τους πολλούς φορείς σε αυτόν τον εκκολαπτόμενο αλλά συνωστιζόμενο κλάδο.
Εταιρείες που παρέχουν drones, όπως η Alphabet, ιδιοκτήτρια της Google, ή η νεοφυής Zipline των πολλών δισεκατομμυρίων, αγωνίζονται να αποδείξουν ότι τα αεροσκάφη τους είναι ιδανικά για μεταφορά και παράδοση ελαφριών αντικειμένων, από οδοντόβουρτσες και φαγητά σε πακέτο μέχρι φάρμακα και παιχνίδια.
Η επιχείρηση Wing, της Alphabet, η οποία λειτουργεί στην Αυστραλία εδώ και αρκετά χρόνια –και έχει επίσης ενεργή συμφωνία με τη Walmart–, ισχυρίζεται ότι έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον 350.000 εμπορικές παραδόσεις με drones. Η Zipline, η οποία αρχικά επικεντρώθηκε στην Αφρική, λέει ότι έχει πραγματοποιήσει σχεδόν 800.000.
Μέχρι στιγμής, οι τοποθεσίες ενεργοποίησης πολλών από αυτά τα προγράμματα έχουν επιλεγεί προσεκτικά και συχνά είναι σχετικά αραιές. Παρά τα τολμηρά όνειρα και τις διακηρύξεις των πρωτοπόρων με τις βαθιές τσέπες, οι εξαιρετικά γρήγορες αποστολές απαιτούν ακόμα πολύ χρόνο για να παραδοθούν.
Εάν η Amazon αρχίσει να μεταφέρει πακέτα με αυτόνομα αεροσκάφη στο Ηνωμένο Βασίλειο έως τα τέλη του 2024, όπως έχει υποσχεθεί, θα έχουν περάσει οκτώ χρόνια από την ημέρα που ο τεχνολογικός γίγαντας ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της πρώτης εμπορικής παράδοσης με drone, στο Κέιμπριτζ.
Εκείνη η πρώιμη δοκιμή είχε ενισχύσει τον θόρυβο γύρω από την υποτιθέμενη επόμενη γενιά του ηλεκτρονικού εμπορίου, έως ότου αναφέρθηκε ότι η εταιρεία μείωσε τον βραχίονα της υπηρεσίας Prime Air στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2021. Ωστόσο, εκείνοι που επιδιώκουν να ωθήσουν τον τομέα για απογείωση ισχυρίζονται ότι… κερδίζει υψόμετρο.
Ο Ραπτόπουλος προβλέπει στόλους μεταξύ 250 και 500 μικρών drones, που θα αποστέλλουν πακέτα σε τοποθεσίες όπως το Μάουντεν Βιού στην Καλιφόρνια, όπου εδρεύει η Matternet. «Πιστεύουμε ότι θα δούμε κάτι τέτοιο να συμβαίνει σίγουρα μέσα σε αυτή τη δεκαετία, και πιθανώς τα επόμενα ένα με τρία χρόνια» λέει με βεβαιότητα.
Αυτή η αισιοδοξία τροφοδοτείται από την πεποίθηση ότι οι ρυθμιστικές αρχές της αεροδιαστημικής και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι όλο και πιο πιθανό να επιτρέψουν την κλιμάκωση των εμπορικών δραστηριοτήτων μέσω drones. Η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας της Βρετανίας, για παράδειγμα, λέει ότι εργάζεται για να κάνει τις πτήσεις με drones πέρα από την οπτική επαφή –το σημείο όπου άνθρωποι «παρατηρητές» δεν απαιτείται να παρακολουθούν συνεχώς το σκάφος– μια «καθημερινή πραγματικότητα», καθώς βρετανοί υπουργοί δεσμεύθηκαν να τις καταστήσουν «κοινό φαινόμενο» μέχρι το 2030.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) έχει εξουσιοδοτήσει από τον περασμένο Αύγουστ πολλές εταιρείες να χρησιμοποιούν drones πέρα από την οπτική επαφή. Αυτές περιλαμβάνουν την ταχυδρομική υπηρεσία UPS, η οποία χρησιμοποιεί το σκάφος M2 της Matternet για παράδοση μικρών πακέτων.
Οι ρυθμιστικές αρχές φαίνεται να επιταχύνουν τον ρυθμό των εξουσιοδοτήσεων. Ο Ραπτόπουλος ανέμενε την πρώτη άδεια για πτήση των οχημάτων της Matternet πέρα από το οπτικό πεδίο το 2020, τρία χρόνια πριν χορηγηθεί. «Τα βήματα έχουν γίνει» λέει. «Απλώς, ο ρυθμός είναι πιο αργός από όσο, νομίζω, θα ήθελαν τόσο η FAA, όσο και η βιομηχανία».
Ορισμένα ρυθμιστικά «βήματα» θα μεταμορφώσουν θεμελιωδώς τα οικονομικά δεδομένα της παράδοσης με drones. Ενας πιλότος στον ναυτιλιακό γίγαντα της UPS είναι πλέον εξουσιοδοτημένος να ελέγχει έως και τρία τέτοια σκάφη στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, αλλά ο Ραπτόπουλος ανυπομονεί να αυξηθεί αυτή η αναλογία σε «20 προς ένα, 50 προς ένα ή 100 προς ένα, καθώς αυτά τα συστήματα είναι κατασκευασμένα για να είναι εξαιρετικά αυτόνομα».
Η απόλυτη πρόκληση θα είναι ο καθησυχασμός του κοινού για την ασφάλεια και την αξιοπιστία αυτών των οχημάτων. Και ενώ οι κατασκευαστές τους τονίζουν ότι ο θόρυβος που εκπέμπεται κατά τις πτήσεις είναι πλέον παρόμοιος με αυτόν ενός χλοοκοπτικού μηχανήματος, ορισμένοι πελάτες που ήδη λαμβάνουν παραδόσεις (και, πιθανώς, οι γείτονές τους) λένε ότι ο ήχος τους παραμένει δυνατός.
Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι ρυθμιστικές αρχές –και το ευρύ κοινό– έχουν τις αμφιβολίες τους σχετικά με μια τόσο μεγάλη αλλαγή στον τρόπο παράδοσης αγαθών. Αλλά δεν υπάρχει πια αμφιβολία ότι οι παραδόσεις στο σπίτι ήρθαν για να μείνουν – ειδικά μετά την πανδημία.
Επίσης, εντός του κλάδου, ορισμένοι έχουν κουραστεί λίγο να εξηγούν γιατί βλέπουν τα πακέτα πτήσης προς τα σπίτια –συχνά ένα τη φορά– ως ένα αποτελεσματικό, εφαρμόσιμο μέσο εξυπηρέτησης εκατομμυρίων διαδικτυακών αγοραστών. Είναι πραγματικά πιο λογικό, ρωτούν, ένα αυτοκίνητο δύο τόνων να μεταφέρει ένα πακέτο που ζυγίζει λιγότερο από ενάμισι κιλό στο κατώφλι του σπιτιού μας; Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην κυκλοφορία των δρόμων είναι τεράστιες.
Τα drones παράδοσης δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να ανταποκριθούν στη φήμη τους. Απτόητοι, οι προγραμματιστές τους –που εξακολουθούν να μάχονται για να αποδείξουν ότι τα μη επανδρωμένα σκάφη έχουν μια βιώσιμη θέση στο μέλλον των αγορών– επιχειρούν να εκτοξεύσουν ολόκληρους στόλους στους προαστιακούς ουρανούς. Το ερώτημα είναι αν οι γειτονιές είναι έτοιμες για αυτούς.