Tα ερείπια στη Χιροσίμα μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας και, δεξιά, το μνημείο για τους πεσόντες, γνωστό και ως Peace Memorial Park | CreativeProtagon/Getty Images/Shutterstock
Επικαιρότητα

Από τη Χιροσίμα, έκκληση στους G7: Αφοπλίστε τα πυρηνικά

Σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας, οι ηγέτες των G7 θα συναντηθούν στη σημαδεμένη από τον πυρηνικό όλεθρο πόλη, όπου οι επιζώντες ζητούν άμεση δράση για αφοπλισμό εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία
Protagon Team

Ενα χτύπημα στο κεφάλι πιθανότατα έσωσε τη ζωή της Παρκ Ναμτζού. Η 13χρονη μαθήτρια, όπως και πολλά άλλα παιδιά στη Χιροσίμα, βοηθούσε στην κατεδάφιση κατεστραμμένων κτιρίων τον Ιούλιο του 1945, όταν ένα κομμάτι ξύλο τη χτύπησε στο κεφάλι.

Λιγότερο από τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 8:15 π.μ. της 6ης Αυγούστου, η Παρκ ήταν ακόμη σε ανάρρωση και είπε στους γονείς της ότι δεν ήθελε να πάει σχολείο. Μαζί με τα δύο μικρότερα αδέλφια της βγήκαν βόλτα και βρίσκονταν μέσα στο τραμ, κοντά στο σπίτι τους, όταν το Enola Gay, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό τύπου B-29, έριξε μια πυρηνική βόμβα 15 κιλοτόνων στην πόλη.

«Είδαμε μια φωτεινή λάμψη και ακούστηκε ένας δυνατός κρότος», λέει η Παρκ, 91 ετών σήμερα. «Εμοιαζε σαν μια βολίδα να διέσχισε ολόκληρο το τραμ. Ο κόσμος ούρλιαζε και φώναζε στους άλλους επιβάτες να πηδήξουν έξω. Κράτησα σφιχτά τα χέρια του αδελφού και της αδελφής μου. Ξαφνικά είχε σκοτεινιάσει έξω. Ηταν πολύ περίεργο. Κανείς δεν είχε ιδέα τι είχε συμβεί».

Σχεδόν οκτώ δεκαετίες αργότερα, καθώς το φάσμα των πυρηνικών όπλων επιστρέφει –αυτήν τη φορά στην Ουκρανία– οι επιζώντες των ατομικών βομβαρδισμών, γνωστοί ως hibakusha στην Ιαπωνία, προτρέπουν τους ηγέτες της G7 να εκδώσουν μια ισχυρή δήλωση κατά της χρήσης ατομικών όπλων όταν συναντηθούν στη Χιροσίμα σε λίγες μέρες.

«Η Χιροσίμα μπόρεσε να μεταμορφωθεί στην πόλη που είναι σήμερα επειδή ζήσαμε περισσότερα από 70 χρόνια ειρήνης», λέει ο Ριοχέι Τανάμπε, επιζών κι εκείνος της ατομικής βόμβας. «Οι ηγέτες της G7 πρέπει να το καταλάβουν αυτό», πρόσθεσε.

Υπολογίζεται ότι 60.000 με 80.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν ακαριαία στην επίθεση. Μέχρι το τέλος του έτους, ο αριθμός των νεκρών είχε αυξηθεί σε 140.000, καθώς πολλοί υπέκυψαν σε εγκαύματα και ασθένειες που προκλήθηκαν από την έκθεση στην ακτινοβολία.

Αν ήταν αρκετά καλά για να πάει στο σχολείο, η κορεατικής καταγωγής Παρκ σχεδόν σίγουρα θα είχε πεθάνει. «Οι περισσότεροι φίλοι μου πέθαναν, γι’ αυτό υπάρχουν τόσο λίγοι άνθρωποι της ηλικίας μου στη Χιροσίμα», είπε. «Αν είχα πάει στο σχολείο εκείνο το πρωί, θα ήμουν μαζί τους».

Το μανιτάρι μετά την έκρηξη που αφάνισε εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους (Public Domain/Wikipedia)

Τοπικοί αξιωματούχοι ελπίζουν πως όταν οι ηγέτες της G7 δουν τους σημερινούς χώρους πρασίνου και τις φαρδιές λεωφόρους της Χιροσίμα, θα σκεφτούν την καταστροφή που προηγήθηκε, που τώρα μνημονεύεται από το κέλυφος του θόλου της ατομικής βόμβας.

«Η σύνοδος κορυφής της G7 εδώ έχει τεράστια συμβολική σημασία», δήλωσε ο Τοσιχίρο Τόγια, αναπληρωτής διευθυντής του Μουσείου Ειρήνης της Χιροσίμα. «Εάν οι επικεφαλής των πυρηνικών δυνάμεων ακούσουν τις φωνές των επιζώντων, ελπίζουμε ότι αυτό θα τους ωθήσει να επιδείξουν περισσότερη θέληση για τον πυρηνικό αφοπλισμό».

Ενώ οι ιάπωνες αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει το πρόγραμμα, οι ηγέτες της G7 πιθανότατα θα καταθέσουν λουλούδια στο κενοτάφιο, το οποίο περιέχει το όνομα καθενός από τους 333.907 ανθρώπους των οποίων ο θάνατος έχει αποδοθεί στον βομβαρδισμό –ο αριθμός αυξάνεται κάθε χρόνο– και θα συναντηθούν με επιζώντες.

«Οι αεροπόροι στο Enola Gay έριξαν τη βόμβα από μεγάλο ύψος, έτσι δεν μπορούσαν να δουν τους ανθρώπους που ζούσαν από κάτω», λέει ο Σιντάρο Φουκουχάρα, ο οποίος διοργανώνει περιηγήσεις με ποδήλατο σε τοποθεσίες μνήμης του βομβαρδισμού. «Αν μπορούσαν να δουν τα πρόσωπα των ανθρώπων, αναρωτιέμαι αν θα μπορούσαν να ρίξουν τη βόμβα».

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κρατάει ανοιχτές όλες τις στρατιωτικές επιλογές στον πόλεμο με την Ουκρανία και τον Μάρτιο ανακοίνωσε ότι η Ρωσία θα τοποθετήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στη γειτονική Λευκορωσία, φέρνοντας μέρος του οπλοστασίου της πιο κοντά στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η πιθανότητα μιας πυρηνικής εμπλοκής, σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά τη Χιροσίμα, αναμένεται να φέρει το θέμα κοντά στην κορυφή της ατζέντας της G7, εν μέσω πιέσεων από αντιπυρηνικές ομάδες αλλά και από τον οικοδεσπότη της συνόδου, τον ιάπωνα πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα, ο οποίος κατάγεται από και εκλέγεται στην Χιροσίμα.

Ενώ περισσότερες από 60 χώρες έχουν επικυρώσει τη συνθήκη του 2021 για την απαγόρευση της κατοχής και χρήσης πυρηνικών όπλων, ανάμεσά τους δεν βρίσκεται καμία από τις αναγνωρισμένες πυρηνικές δυνάμεις –συμπεριλαμβανομένων τριών κρατών-μελών της G7– ή χώρες, όπως η Ιαπωνία, που εμπίπτουν στην πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ.

Το περίφημο κτίριο στη Χιροσίμα που κατά κάποιον τρόπο δεν ισοπεδώθηκε από τον πυρηνικό βομβαρδισμό (Shutterstock)

«Ελπίζω ότι τα κράτη με πυρηνικά θα κατανοήσουν την απανθρωπιά αυτών των όπλων και θα λάβουν υπόψη το πνεύμα της Χιροσίμα και την επιθυμία της για έναν κόσμο απαλλαγμένο από αυτά», είπε ο δήμαρχος της πόλης, Καζούμι Ματσούι, σε συνέντευξή του στον Guardian.

«Θα πρέπει να αξιοποιήσουν τη συνάντηση για να κατανοήσουν την πραγματικότητα των ατομικών βομβαρδισμών και να αναγνωρίσουν ότι ο μόνος τρόπος για να προστατευθεί η ζωή των ανθρώπων και να διασφαλιστεί η ευημερία τους είναι η κατάργηση των πυρηνικών όπλων. Εάν το κάνουν αυτό, νομίζω ότι η σύνοδος κορυφής θα έχει επιτυχία».

Η Παρκ, της οποίας οι γονείς μετακόμισαν στην Ιαπωνία από τη Νότια Κορέα κατά τη διάρκεια του πολέμου, δεν μίλησε δημόσια για τον βομβαρδισμό επί μισό αιώνα, αλλά αποφάσισε να μοιραστεί τις εμπειρίες της αφότου μίλησε με μια ομάδα μαθητών.

Η συνταξιούχος νοσοκόμα δεν επέστρεψε ποτέ στο σχολείο. Ο πατέρας της πέθανε από καρκίνο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την επίθεση, αφήνοντας την οικογένεια χωρίς εισόδημα, εκτός από λίγα μετρητά που έβγαζαν πουλώντας γλυκοπατάτες σε ιάπωνες στρατιώτες που επέστρεφαν από το μέτωπο.

Η Παρκ θυμήθηκε πώς εκείνη και τα μικρότερα αδέλφια της είχαν περπατήσει τα 100 μέτρα από το καμένο τραμ μέχρι το σπίτι τους. Καθώς ένα μείγμα βροχής και πυκνής, μαύρης στάχτης έπεφτε στην πόλη, είδε ανθρώπους να περιφέρονται στον δρόμο, με τα χέρια τους ανοιχτά και λιωμένες πτυχές του δέρματός τους να είναι «κρεμασμένες σαν μανίκια κιμονό».

«Ηταν σαν μια κόλαση επί Γης. Ενιωθα σαν ο ουρανός να προσπαθούσε να μας συντρίψει», είπε. «Η ζέστη ήταν φριχτή και οι άνθρωποι παρακαλούσαν για νερό. Μόλις έπιναν νερό, πέθαιναν. Ολα τα σπίτια είχαν ισοπεδωθεί. Στάθηκα σε ένα ανάχωμα του ποταμού, κοίταξα την πόλη και πάγωσα από φόβο. Η Χιροσίμα είχε εξαφανιστεί».

Τα αρχεία της τοπικής αυτοδιοίκησης δείχνουν ότι περίπου 118.000 άνθρωποι είναι εγγεγραμμένοι ως επιζώντες της βομβιστικής επίθεσης στη Χιροσίμα, με μέσο όρο ηλικίας πλέον τα 84 χρόνια. «Ολοι γερνάμε», είπε η Παρκ, η οποία έχει λάβει θεραπεία για καρκίνο του μαστού, του στόματος και του δέρματος. «Ακόμη δεν μπορώ να κοιμηθώ όταν θυμάμαι τα φουσκωμένα, μαυρισμένα σώματα. Αλλά πάνω από όλα έμαθα ότι οι άνθρωποι είναι δυνατοί. Ηθελα να ζήσω. Αν αποφασίσεις ότι θέλεις να ζήσεις, τότε έχεις μια ευκαιρία».