Απανωτά είναι τα «χτυπήματα» που δέχεται ο Ταγίπ Ερντογάν από τον Τζο Μπάιντεν, καθώς λίγο πριν από την προαναγγελία της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων, ο αμερικανός πρόεδρος πέταξε την Τουρκία έξω από το πρόγραμμα των F-35.
Oπως μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο Anadolu αργά το βράδυ της Τετάρτης, οι ΗΠΑ ενημέρωσαν επισήμως την Αγκυρα ότι τέθηκε εκτός προγράμματος κατασκευής και προμήθειας των μαχητικών F-35.
Τερματίζοντας το μνημόνιο συνεννόησης του 2006 που είχε υπογραφεί από εννέα χώρες-εταίρους στο πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, η Ουάσινγκτον υπέγραψε νέα συμφωνία με τους άλλους εταίρους, αφήνοντας εκτός τη χώρα του Ταγίπ Ερντογάν.
ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ολλανδία, Καναδάς, Αυστραλία, Δανία και Νορβηγία είναι οι υπογράφοντες το νέο μνημόνιο.
Σημειώνεται ότι η Αγκυρα είχε παραγγείλει περισσότερα από 100 αεροσκάφη F-35, ενώ ταυτόχρονα είχε αναλάβει και τη συμπαραγωγή ορισμένων τμημάτων του.
Η αγορά ωστόσο των ρωσικών S-400 από τον Ερντογάν και το γεγονός ότι αγνόησε την απαγόρευση –παρά τις αμερικανικές πιέσεις– ενεργοποίησής τους (προχωρώντας μάλιστα και σε δοκιμές του πυραυλικού συστήματος) οδήγησαν στην απόφαση αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35. Και τώρα, ήρθε η ώρα της επίσημης ενημέρωσης για την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης.
Τον Δεκέμβριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις στην Τουρκία για τους S-400, με στόχο την αμυντική βιομηχανία και ανώτερους υπαλλήλους του τομέα. Η Αγκυρα από την πλευρά της, σε μία κίνηση απελπισίας, προσέλαβε την αμερικανική δικηγορική εταιρεία Arnold & Porter για να ασκήσει πιέσεις (το γνωστό lobbying) με στόχο την επανεισδοχή της στο πρόγραμμα.
Πάντως, παρά την απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα, το Πεντάγωνο δήλωσε προηγουμένως ότι θα συνεχίσει να εξαρτάται από τούρκους εργολάβους για βασικά εξαρτήματα F-35.