Ο χορογράφος που δεν πιστεύει ότι το σώμα έχει όρια -και που καλείται να εφαρμόσει το όραμα τις δημιουργικές συλλήψεις του σε ένα μπαλέτο με υψηλό μέσο όρο ηλικίας αλλά και αχαρτογράφητες δυνατότητες. Που δεν πιστεύει σε ταξινομήσεις και κατατάξεις. Που αμφισβητεί εξαντλητικά τα πάντα. Που έχει ισχυρές φιλίες με τα πλέον εντυπωσιακά ονόματα της διεθνούς σκηνής χορού. Που θέλει να φέρει αυτά τα σπουδαία αστέρια στην Αθήνα και με το «καλημέρα» έκλεισε συμφωνίες με τον Μπένζαμιν Μιλπιέ και τον Ντάγκλας Λι. Ο Αντώνης Φωνιαδάκης, ο εδώ και δυο μήνες διευθυντής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ήρθε στην Αθήνα -δεν επέστρεψε, νομάς γαρ- για να κερδίσει μια σειρά από στοιχήματα.
Τον συνάντησα στο περιθώριο της πρόβας για τον «Γαλαξία», την παράσταση που ετοιμάζει για την πρώτη συνεργασία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με το Εθνικό Θέατρο και κάνει πρεμιέρα στις 3 Νοεμβρίου. Ουσιαστικά διέσχισα την αίθουσα κοιτάζοντας κλεφτά στην σκηνή – δεν θέλει να βγει το παραμικρό προς τα έξω για την εικόνα, τη δράση στη σκηνή παρά μόνο αυτό που ο ίδιος επιλέγει. Τελειομανής; Ναι. Αυστηρός; Ναι αλλά πρώτα με τον εαυτό του διαβεβαιώνει. Είναι έτοιμος να κάνει μεγάλες αλλαγές στο μπαλέτο, τομές, να φέρει ανανέωση, νέα πρόσωπα, να δώσει νέο στίγμα, να κάνει τη Λυρική μέρος της ευρωπαϊκής σκηνής.
Μάλλον εκνευρίζεται όταν του εύχονται «σιδεροκέφαλος» δεν θέλει να μπαίνει σε «κουτιά» και έχει δεκάδες, εκατοντάδες ερωτήματα που θέτει συνεχώς, αέναα. Μαζί με την αδηφαγία για την ανακάλυψη του νέου που αποδίδει στην ιδιότητα του χορευτή. Δείτε όσα είπε στο Protagon για τη νέα εποχή του Μπαλέτου της Λυρικής.
Αναλάβατε τη διεύθυνση του Μπαλέτου τον Σεπτέμβριο, ανακοινώσατε το πρόγραμμα της πρώτης χρονιάς. Ομως με τι χρονικό ορίζοντα δουλεύετε πραγματικά;
«Εχω υπογράψει για τρία χρόνια και ο προγραμματικός σχεδιασμός για όλες αυτές τις σεζόν μέχρι και το 2018-2019 είναι ήδη έτοιμος στο μυαλό μου. Για μένα είναι αυτονόητο, έτσι δουλεύω όλα αυτά τα χρόνια στο εξωτερικό. Υπογράφω συμβόλαια δυο με τρία χρόνια πριν τις παραστάσεις. Ναι, στο μυαλό μου είναι όλα τακτοποιημένα, ή τουλάχιστον υπάρχει ένα wish list των πραγμάτων που θέλω να κάνω. Πρακτικά βέβαια πρέπει να δούμε πόσο θα είναι εφικτό…»
Υποθέτω ότι το «πρακτικό» στο οποίο αναφέρεστε ξεπερνά το οικονομικό θέμα…
«Το οικονομικό είναι σαφώς ένα μεγάλο ζήτημα. Όμως αναφέρομαι και στη γενικότερη οργάνωση, σε όσα μπορεί να αντιμετωπίσουμε κατά την μεταστέγαση στο ΚΠΙΣΝ, στη λειτουργία στους νέους χώρους αφού δεν έχουμε τεστάρει ακόμα τις αντοχές από άποψη προσωπικού και όχι μόνο. Είναι παράγοντες που δεν μπορείς να δεις καθαρά. Υπάρχουν προβλέψεις αλλά δεν αρκεί αυτό».
Οι προβλέψεις, ο προγραμματισμός, αφορούν και στην επιστροφή παραστάσεων, όπως για παράδειγμα το Links;
«Ναι απολύτως. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ρεπερτόριο. Είναι σημαντικό και για το κοινό και για τους χορευτές να μην εξαντλούνται τα έργα σε έξι, δέκα παραστάσεις. Κυρίως οι χορευτές είναι σημαντικό να καταλάβουν ότι το να είσαι επαγγελματίας και μέλος μιας ομάδας με ετήσια σύμβαση σημαίνει ότι πρέπει να μπορείς να αλλάζεις ρόλους γρήγορα χωρίς να χρειάζονται πάλι πολύμηνες πρόβες. Πρέπει να μπορεί το κορμί να θυμάται. Αυτό για χρόνια δεν γινόταν στη Λυρική».
Η Αθήνα είναι ένας σταθμός παράλληλος μέσα στη νομαδική ζωή που κάνω. Δεν σταματώ τα πρότζεκτ στο εξωτερικό, δεν αφήνω το σπίτι μου στο Παρίσι. Δεν είναι επιστροφή
Αρα υπάρχει μια δυσκολία παραπάνω για να καταφέρετε να δημιουργήσετε αυτή τη νέα συνθήκη.
«Υπάρχει και είναι μεγάλη. Υπάρχει ήδη δυσκολία συντονισμού και από τη δική μου πλευρά, ομολογώ, με τους ανθρώπους από το εξωτερικό. Να μπορέσω να τους ευαισθητοποιήσω. Να τους πείσω ότι αξίζει να έρθουν εδώ».
Ε, δεν τα πήγατε άσχημα. Φέρνετε ήδη από την πρώτη σεζόν τον Μπένζαμιν Μιλπιέ και τον Ντάγκλας Λι…
«Δεν τα πήγα άσχημα, ναι. Δεν σας κρύβω όμως ότι οι συζητήσεις για να έρθει στην Αθήνα ο κύριος Μιλπιέ, για παράδειγμα, δεν έκλεισαν με ένα τηλεφώνημα. Εγιναν πολλές προσπάθειες συντονισμού. Επίσης μου ανατέθηκε να φτιάξω μια σεζόν την τελευταία στιγμή».
Πότε ακριβώς αρχίσατε;
«Τον σχεδιασμό τον ξεκίνησα τον Απρίλιο και παρουσιάσαμε όλο το πρόγραμμα τον Σεπτέμβριο. Για κάποιους είναι αδύνατο αυτό που καταφέραμε. Υπήρχε ένας μεγάλος γρίφος για να μπορέσει να στηθεί το πρόγραμμα. Καταφέραμε να το λύσουμε με διάφορους τρόπους για την τρέχουσα σεζόν, όμως για τις επόμενες πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, συνειδητοποιημένοι ότι μπορούμε να το κάνουμε και από οικονομικής άποψης, αλλά και από άποψης χορευτών. Είναι σημαντικό το δυναμικό με το οποίο δουλεύεις».
Υπάρχει ειδικό budget για το Μπαλέτο της Λυρικής, ή διαμορφώνεται κατά περίσταση;
«Υπάρχει σαφές ποσό, και αυτή είναι η βασική παράμετρος. Να ξέρω τα όρια μου στο οικονομικό επίπεδο για να μπορέσω να επιδιώξω ψηλότερα, μεγαλύτερα σχέδια».
Ακούστηκε ότι ο Μιλπιέ και ο Λι έρχονται σχεδόν χωρίς αμοιβή. Ισχύει;
«Δεν έρχονται δωρεάν. Υπάρχει μια αμοιβή, αλλά σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τα κασέ τους στο εξωτερικό. Η συνεργασία μας γίνεται με ένα πνεύμα φιλίας προς εμένα, αλλά πραγματικά και με μια διάθεση ανθρωπιστικής προσφοράς και συνύπαρξης. Εννοώ, γνωρίζουν σε τι οικονομική κατάσταση βρισκόμαστε και δεν έρχονται να ζητήσουν τα χρήματα που παίρνουν από ένα θέατρο στο Βερολίνο, για παράδειγμα. Είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί που έβαλα αμέσως μπροστά. Τους είπα “θέλω πάρα πολύ να συνεργαστούμε. Πιστεύω ότι θα είναι προκλητικό και για εμάς ως ομάδα αλλά και για εσάς να δεχθείτε τα οικονομικά δεδομένα μιας χώρας σε βαθιά οικονομική κρίση”».
Τελικά έχει γίνει η Αθήνα πιο «σέξι» για τους καλλιτέχνες λόγω της κρίσης. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της documenta14, αλλά όχι μόνο.
«Οντως, υπάρχει αυτή η αίσθηση. Πάρα πολλοί οργανισμοί σκέφτονται να κάνουν δράσεις στην Ελλάδα. Προσωπικά όλοι οι καλλιτέχνες με τους οποίους ήρθα σε επαφή όταν μου ανέθεσαν τη διεύθυνση και τους έκανα πρόταση, ήταν εξαιρετικά θετικοί. Είπαν σχεδόν όλοι “ερχόμαστε αμέσως”. Βέβαια αυτό το λένε και με μια αγάπη προς εμένα – με τους περισσότερους είμαστε και φίλοι εκτός από συνεργάτες. Παρόλα αυτά λέγοντας μου “ερχόμαστε” γνωρίζουν ότι δεν έρχονται μόνο για τον Αντώνη, αλλά και για την ομάδα, η οποία γνωρίζουν πως δεν έχει σχέση με τις ομάδες που δουλεύουν».
Οταν είπατε σε συνεργάτες σας στο εξωτερικό ότι αναλάβατε τη διεύθυνση του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ποιες ήταν οι αντιδράσεις;
«Μόνο θετικές. Οι περισσότεροι διευθυντές μπαλέτων μου είπαν “they are lucky to have you”. Κατά κάποιον τρόπο με έκαναν να νιώσω άβολα, γιατί είναι μια μεγάλη κουβέντα. Καταλαβαίνω το πνεύμα τους, ξέρουν ότι έρχομαι στην Οπερα της Αθήνας με την πείρα που έχω αποκτήσει, με την εμπειρία να τρέξω όπως πρέπει το μπαλέτο».
Μα, κανένας δεν σας είπε «είσαι τρελός, που πας να μπλέξεις με το ελληνικό δημόσιο»;
«Κανένας. Ολοι έλεγαν ότι το αξίζω και είναι εξαιρετικά νέα. Στην Ελλάδα υπήρξαν και τέτοιες κρούσεις και είναι λογικό γιατί οι ξένοι δεν ζουν εδώ, δεν ξέρουν την ελληνική πραγματικότητα την οποία πλέον αρχίζω να βλέπω και αν αποκωδικοποιώ και εγώ. Υπάρχει και χαρά και φόβος και υποστήριξη. Νιώθω πάντως, ότι αυτό που ζω και νιώθω εγώ, ότι ο τρόπος που θα το χειριστώ δεν αφορά κανέναν άλλο παρά μόνο εμένα τον ίδιο. Αφορά στο τι θέλω να κάνω».
Μπορείτε να το απομονώσετε αυτό; Να βάλετε το όριο;
«Ακουσα πολλές φορές τη λέξη «σιδεροκέφαλος». Δηλαδή τι, πρέπει να έχω πανοπλία για να επιζήσω; Το καταλαβαίνω, και ναι είναι γλυκό που εύχονται να μου πάνε όλα καλά και να μην υπάρξουν τεράστια εμπόδια. Προς θεού όμως, στη δουλειά μου ποτέ δεν ήμουν μέσα στην τρελή χαρά. Είχα συνεχώς εμπόδια στην καριέρα μου. Και μέσα από αυτά τα εμπόδια μπόρεσα να ξεπεράσω τον εαυτό μου και να καταλάβω πολλά πράγματα: πώς μπορώ να επιβιώσω, να εξελίξω τη δουλειά μου, να μάθω από τις αντιξοότητες. Το εμπόδιο το περιμένω. Αυτή τη στιγμή όμως επικεντρώνω την προσοχή μου στο τι πρέπει να γίνει παρά στον φόβο τι θα μπορούσε να προκύψει ως πρόβλημα. Ξεκινώ με την αρχή ότι θέλω να κάνω κάτι, βλέπω τους στόχους μου, βλέπω πώς πρέπει να τους πετύχω. Αν προκύψει θέμα θα το λύσω εκείνη τη στιγμή».
Αν δεν υπήρχε η προοπτική της μεταστέγασης της Λυρικής στο ΚΠΙΣΝ, θα κάνατε και πάλι αίτηση για τη Διεύθυνση του Μπαλέτου;
«Εχω κάνει δυο φορές αίτηση για τη θέση. Κάθε φορά που άνοιξε ο διαγωνισμός έκανα αίτηση. Την τελευταία εξαετία όταν άνοιγε θέση έκανα αιτήσεις γιατί ένιωθα μια εσωτερική ανάγκη πέρα από τη χορογραφία –και καθώς περνούν τα χρόνια- να έχω στα χέρια μου μια πιο πολυδιάστατη ευθύνη. Ναι και διοικητική. Για αυτό έκανα αιτήσεις σε αντίστοιχες θέσεις ανά την Ευρώπη. Όταν έκανα την πρώτη αίτηση στη Λυρική δεν ήξερα για ΚΠΙΣΝ. Ας μην γελιόμαστε είναι σημαντικό να κάνεις αυτό το βήμα από τη Οπερα της ίδιας σου της χώρας που υπάρχει μεγαλύτερη κατανόηση. Και ας μην γελιόμαστε, υπάρχει μια τάση εθνικισμού για θέσεις μεγάλης ευθύνης και αυτό το βλέπω και στο εξωτερικό».
Δεν υπάρχουν όρια. Εχουμε όλοι μια εικόνα για το τι είναι άριστο, μέτριο, ρομαντικό, ήπιο. Τις αποδέχομαι αυτές τις εικόνες, όμως πιστεύω ότι όλα εν δυνάμει βεβηλώνονται
Η σχέση σας με το εξωτερικό, οι προσωπικές σας διεθνείς συνεργασίες, επαναπροσδιορίζονται από τη στιγμή που αναλάβατε τη διεύθυνση του Μπαλέτου της Λυρικής;
«Πριν υπογράψω εδώ διευθυντής είχα ήδη κλείσει συμφωνίες για διεθνείς συνεργασίες, που φτάνουν μέχρι και το 2018. Σε όλη τη διάρκεια της θητείας μου έχω πρότζεκτ στο εξωτερικό. Δεν μπορούσα να αποτάξω την καλλιτεχνική μου ιδιότητα απλά και μόνο για να διευθύνω. Η μία ιδιότητα βοηθάει την άλλη και το αντίστροφο. Εγινε αποδεκτό αυτό από τη γενική διεύθυνση της Λυρικής. Αρα συνεχίζω τις διεθνείς μου συνεργασίες με ένα μέτρο βέβαια, ώστε να μπορώ να έχω τον έλεγχο εδώ. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να κρατηθούν οι δεσμοί, οι γέφυρες με το εξωτερικό. Όχι μόνο για εμένα, αλλά για την ίδια τη Λυρική και την ομάδα».
Και προφανώς είναι σημαντικό να μην απομονωθεί κάποιος, να κρατήσει ενεργό το διάλογο με το εξωτερικό, να έχει πλήρη γνώση και εμπειρία όσων συμβαίνουν…
«Δεν ήρθα στην Αθήνα για να απομονωθώ. Η καριέρα μου βρίσκεται σε ένα σημείο αυτή τη στιγμή στο εξωτερικό που πηγαίνει εξαιρετικά καλά και δεν σας κρύβω ότι ακόμα και αυτή τη στιγμή, που έχω αναλάβει τη διεύθυνση, δέχομαι ακόμα προτάσεις. Δεν ήρθα για να εγκλωβιστώ, αλλά για να περάσω παράλληλα κάποιες εμπειρίες και επιθυμίες μου σε ένα καλλιτεχνικό σώμα που θέλω να μπορέσει αν όχι να σταθεί αντάξια από την αρχή, τουλάχιστον να μπει στη συνείδηση της ευρωπαϊκής σκηνής».
Είναι και ένα είδος «νέου πατριωτισμού» το να αφήνει κάποιος την έδρα του στο εξωτερικό για να επιστρέψει σε θέση σε δημόσιο οργανισμό στην Αθήνα;
«Eίχα επιλογές πολλές στο εξωτερικό. Αν δεν έκανα τη Λυρική, το πρόγραμμά μου θα ήταν λιγότερο βαρύ αλλά εξίσου ενδιαφέρον. Ηθελα τη θέση τη Λυρική για ένα προσωπικό μου στοίχημα: είναι μια στιγμή στη ζωή μου που θέλω να έχω μεγαλύτερη ευθύνη, να έχω μια πιο “πολιτική” άποψη για το πώς προσφέρεις σε ένα καλλιτεχνικό έργο. Και να μπορέσω να βοηθήσω συναδέλφους και συνεργάτες μου σε ένα πλαίσιο που μπορώ να το κάνω. Ούτως ή άλλως στην Ελλάδα πηγαινοέρχομαι συχνά και κάνω δουλειές εδώ. Δεν είναι ξαφνικά σαν να επιστρέφω στην Ελλάδα. Είναι μέρος ενός χάρτη που έχω επιλέξει να βρίσκομαι συχνά».
Αρα η Αθήνα δεν είναι το κέντρο του κόσμου σας…
«Είναι ένας σταθμός παράλληλος μέσα στη νομαδική ζωή που κάνω. Δεν σταματώ τα πρότζεκτ στο εξωτερικό, δεν αφήνω το σπίτι μου στο Παρίσι. Δεν είναι επιστροφή. Είναι aller-retour».
Mιλήσαμε για στόχους και στοιχήματα και δυσκολίες. Νομίζω ότι ένα από τα μεγαλύτερα είναι αυτό που αφορά στην ηλικία μέρους των χορευτών, τη φυσική κατάσταση, το συνταξιοδοτικό τους…
«Την αντιμετώπισα ήδη αυτή τη δυσκολία με το “Links” το οποίο είχε μια πολυμορφία ηλικιακή στο κάστινγκ, κατά μέσο όρο είχα ηλικίες μεγαλύτερες από τα 33, ενώ έπρεπε να είναι από 20 ως 27 ετών. Δεν είχα ιδιαίτερο πρόβλημα γιατί ειδικά στη δική μου δουλειά μπορώ να διαχειριστώ τη σωματικότητα αναλόγως με την προσφορά. Όμως εντάξει, να το κάνουμε, μία, δυο, τρεις φορές… Από εκεί και πέρα έρχεται η κόπωση, η εξάντληση, ο τραυματισμός. Είναι ένα πρόβλημα που θα το βρω μπροστά μου από άποψη αντοχής του ίδιου του μπαλέτου. Μπορεί πολλοί χορευτές να θέλουν να ενταχθούν, αλλά ίσως να τους προδώσει το ίδιο τους το σώμα, να μην αντέξει. Αυτό είναι ένα πρακτικό ζήτημα που η πολιτεία και μόνο μπορεί να δώσει λύση. Μια λύση που θα είναι ισότιμη, θα σέβεται την αξιόπρεπειά τους, δεν θα τους απαξιώνει αλλά θα είναι και δίκαιη».
Ο Μύρων Μιχαηλίδης (διευθυντής της Λυρικής) αναφέρθηκε σε αυτή την προσπάθεια σε συνεννόηση με τα αρμόδια υπουργεία στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου.
«Το εύχομαι. Το εύχομαι. Πιστεύω ότι η ανακούφιση για πολλούς από τους χορευτές θα είναι μεγάλη αν έχουν μια συμφωνία αποκατάστασης που θα τους τιμά και θα τους βοηθάει στη συνέχεια. Ταυτόχρονα έτσι θα ανασάνει η ομάδα και θα έρθει ανανέωση. Και αυτό χρειάζεται κυρίως τώρα που γίνεται το άνοιγμα στο νέο που φέρνει το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Οι αποφάσεις πρέπει να είναι θαρραλέες, σοφές, χωρίς απότομες κινήσεις και κυρίως χωρίς απαξίωση».
Δημοσιοϋπαλληλικές συμπεριφορές έχετε διαπιστώσει;
«Οσο είμαι εγώ στο στούντιο όλοι δουλεύουν όσο πρέπει και όπως πρέπει. Αυτή τη στιγμή στόχος μου είναι να κάνω focus στη νέα κατεύθυνση και προοπτική που θέλουμε να δώσουμε».
Πώς αποκωδικοποιείτε το όραμα σας για τη Λυρική;
«Να έχει ένα ρεπερτόριο πολύ πιο ανοιχτό, να μπορέσει να τηρήσει μια νεοκλασική γραφή ώστε να συντηρήσει την τεχνική που υποστηρίζει η Λυρική, να μπορέσει όμως να ανοιχτεί και σε μια πιο μοντέρνα κατεύθυνση, να μπορέσει να συνομιλήσει και με έλληνες και διεθνείς δημιουργούς, να βοηθήσει έλληνες δημιουργούς που δεν είχαν θέση σε τέτοιου τύπου ομάδες. Να συντονιστεί με μια πλειάδα καλλιτεχνών που ο κύριος χώρος δράσης είναι το θέατρο, ο χορός. Αν τους πείσω να είναι μαζί μας και να μας βοηθήσουν καλλιτεχνικά, τεχνικά και από άποψη εικόνας για να δημιουργηθούν γέφυρες και να βάλουμε το μπαλέτο της Λυρικής στο διεθνή χάρτη, θα είναι ευχής έργο».
Κάλεσμα δηλαδή προς όλους και ανοιχτές πόρτες;
«Δεν ήρθα για να είμαι ο μοναδικός χορογράφος της Λυρικής. Ηρθα για να πάρει ζωή και τεχνική κατάρτιση από την πλευρά μου το Μπαλέτο. Θέλω να υπάρξουν συνεργασίες με άλλους χορογράφους. Δεν είμαι ο χορογράφος της Λυρικής. Δεν ήρθα για να κάνω μια ομάδα Αντώνη Φωνιαδάκη. Ηρθα εδώ για να διευθύνω το μπαλέτο και αυτό σημαίνει να το κάνω να μπορέσει να ωριμάσει, να παίρνει πρωτοβουλίες και να κρίνει τι πρέπει να κάνει για να σταθεί στο ύψος των πραγμάτων που συμβαίνουν τώρα διεθνώς και όχι με αυτά που γίνονταν πριν δέκα χρόνια. Ένας μεγάλος στόχος είναι να αναβαθμίσω τεχνικά την ομάδα, να είναι πιο ευέλικτοι οι χορευτές».
Δηλαδή;
«Να το πω απλά: να μπορούν να στέκονται στα πόδια τους με πολύ πιο γοητευτικό τεχνικά τρόπο και με πίστη στον εαυτό τους. Και να φτάσουμε σε ένα σημείο παραστάσεων (αριθμητικά περισσότερων και καλλιτεχνικά ποιοτικότερων) ώστε να μη γίνεται διαχωρισμός “πάω στη Λυρική”, “πήγα στη Στέγη”, “πήγα στο Φεστιβάλ Αθηνών”, αλλά να σταθούμε ισάξια εκεί που μπαίνει ο ψηλότερος πήχης καλλιτεχνικά στην Ελλάδα».
Η συνεργασία της Λυρικής με το Εθνικό Θέατρο πώς προέκυψε;
«Είχα ήδη δεχθεί την πρόταση από τον κύριο Λιβαθινό, πριν γίνω διευθυντής και είχα απαντήσει θετικά. Μετά δεν θεωρούσα σωστό να συνεργαστώ με το Εθνικό ως freelancer. Eτσι συζήτησαν οι κύριοι Μιχαηλίδης και Λιβαθινός και προέκυψε η συνεργασία. Είναι χαρά μου να μπορέσω να δώσω μέσα από τον “Γαλαξία” το στίγμα των συνεργασιών που επιδιώκω, και βέβαια να έρθουν πιο κοντά οι δυο οργανισμοί και το κοινό του ενός να τροφοδοτήσει τον άλλο».
Και ο «Γαλαξίας» πώς γεννήθηκε;
«Ηταν άμεση η ιδέα. Μου φάνηκε τίμιο και απλό να πω ότι θέλω να κάνω κάτι για το προφίλ αυτής της συνεργασίας. Είχα τον φόβο του τι θα κάνω, την αγωνία για τη συνεργασία χορευτών και ηθοποιών. Πάνω σε αυτό τον φόβο, στην έννοια του μυστηρίου πάτησα. Ξεκίνησα από την ενστικτώδη φοβία μου και την έκανα θέμα».
Μοιάζετε ανικανοποίητος. Είστε αυστηρός με τον εαυτό σας;
«Είμαι εμμονικός με το να κάνω το σωστό. Όταν κάνω γκάφες από απροσεξία μου στοιχίζει πάρα πολύ. Δεν είμαι άγιος, και ούτως ή άλλως βρισκόμαστε όλοι σε μια κατάσταση δύσκολη, σε μια προσπάθεια επιβίωσης. Όταν συνειδητοποιώ ότι πάνω στο φόρτο εργασίας δεν έκανα τη σωστή κίνηση στεναχωριέμαι πολύ. Το να μην είμαι ικανοποιημένος σε προσωπικό και καλλιτεχνικό επίπεδο είναι επακόλουθο της ψυχολογίας του χορευτή. Ποτέ δεν σταματά αν δεν φτάσει σε αυτό που θεωρεί ότι είναι το καλύτερο. Και όταν φτάσεις εκεί, παρουσιάζεται τελικά κάτι άλλο. Και πρέπει να το κατακτήσει. Είναι η αδηφαγία για το νέο, για κάτι άλλο πιο βαθύ που πρέπει να υπάρχει εκεί έξω».
Στις χορογραφίες σας μοιάζετε να πιστεύετε πως το σώμα δεν έχει όρια. Ότι θέλετε διαρκώς να ανακαλύψετε νέα όρια.
«Δεν υπάρχουν όρια. Όχι. Εχουμε όλοι μια εικόνα για το τι είναι άριστο, μέτριο, ρομαντικό, ήπιο. Τις αποδέχομαι αυτές τις εικόνες, τις απόψεις, όμως πιστεύω ότι όλα εν δυνάμει βεβηλώνονται. Δεν θα μου πεις εσύ αν ο χρόνος μου είναι γρήγορος, αν με ικανοποιεί αυτό, δεν θα μου πεις ότι το στυλ μου είναι βίαιο. Πώς ορίζεις τη βία στον χορό; Όλα ξεκίνησαν από δημιουργούς που είχαν μια φυσική ιδιαιτερότητα, για παράδειγμα η Μάρθα Γκράχαμ είχε μια ιδιαιτερότητα με τους γοφούς και την έκανε τεχνική. Γιατί θα μου πεις εσύ ότι αυτό που κάνω δεν είναι δική μου τεχνική; Ξέρετε συνεχώς βάζω ερωτήσεις για πώς δημιουργήθηκαν οι τεχνικές, πώς έφτασε ο χορός, αυτό το τόσο προσωπικό πράγμα, ως εδώ».
Αναφέρεστε στην προσωπική δημιουργία, στον προσωπικό τρόπο, στυλ…
«Δεν μου αρέσουν τα κουτιά. Μας βάζουν σε κουτιά, βάζω και εγώ ο ίδιος τον εαυτό μου προκειμένου να υπάρξω σε μια αγορά ή πράττω με τους νόμους αυτής της αγοράς για να υποστηρίξω μια θέση. Στο τέλος της ημέρας όμως πάντα αναρωτιέμαι γιατί να είναι έτσι τα πράγματα. Ποιος φτιάχνει τους ήρωες και ποιος τους αποδομεί, τους κακοποιούς, τους ρόλους στην κοινωνία; Τα πράγματα είναι σπαρακτικές διασυνδέσεις του τυχαίου. Με προβληματίζει διότι προσπαθώ να πάρω μια θέση στο στερέωμα των χορογράφων και αναρωτιέμαι γιατί αρέσω, αν αρέσω, ποια είναι η θέση μου, ποια η σχέση μου με τους άλλους δημιουργούς. Δεν μπορώ να πω ότι κάποιος είναι καλύτερος ή χειρότερος. Δεν υπάρχει αυτό».
info:
Γαλαξίας του Αντώνη Φωνιαδάκη
Συμπαραγωγή Εθνικό Θέατρο – Εθνική Λυρική Σκηνή
Θέατρο ΡΕΞ – Σκηνή “Μαρίκα Κοτοπούλη”
3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 17, 18, 19, 20, 24, 25, 26, 27 Νοεμβρίου 2016
Μουσική -Γκυαίργκυ Λίγκετι, Ιάννης Ξενάκης, Ζυλιέν Ταρρίντ
Σύλληψη – Χορογραφία – Σκηνοθεσία – Κοστούμια: Αντώνης Φωνιαδάκης