Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν ανέλαβαν την ευθύνη για τη βίαιη κατάληψη των δύο ελληνικών πετρελαιοφόρων μετά από επιδρομή ενόπλων την στον Περσικό Κόλπο, την Παρασκευή.
Το υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να καταδικάσει το περιστατικό, τονίζοντας πως οι εν λόγω πράξεις «ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας», καθώς και ότι «αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας». Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, μάλιστα, πραγματοποιήθηκε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον ιρανό πρεσβευτή στην Αθήνα.
Η Washington Post εκτίμησε πως η ενέργεια αυτή ενδέχεται να αποτελεί αντίποινα για την ελληνική βοήθεια στις ΗΠΑ, οι οποίες κατάσχεσαν προ ημερών το αργό πετρέλαιο που μετέφερε υπό σημαία Ιράν τάνκερ («Lana»), στη Μεσόγειο Θάλασσα, λόγω παραβίασης των κυρώσεων της Ουάσιγκτον σε βάρος της Τεχεράνης.
Οι Φρουροί της Επανάστασης ανακοίνωσαν τις επιθέσεις στα δύο πλοία, κατηγορώντας τα για αδιευκρίνιστες παραβάσεις. Το Nour News, ένας ιστότοπος κοντά στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν, είχε προειδοποιήσει, λίγο νωρίτερα, ότι η Τεχεράνη σχεδίαζε να λάβει «τιμωρητικά μέτρα» σε βάρος της Ελλάδας, λόγω της συνδρομής της στην επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων.
Το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim του Ιράν επικαλέστηκε μια ανώνυμη πηγή που δήλωσε από την πλευρά της: «Υπάρχουν άλλα 17 ελληνικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τα οποία θα μπορούσαν να κατασχεθούν από τους Φρουρούς της Επανάστασης, εάν η Ελλάδα συνεχίσει τις αταξίες της. Ενημερωμένες πηγές τονίζουν, επίσης, ότι η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει αντισταθμιστικά μέτρα προς το ιρανικό πετρελαιοφόρο το συντομότερο δυνατό».
Αξιωματούχος του αμερικανικού Πενταγώνου ο οποίος μίλησε στην εφημερίδα υπό τον όρο της ανωνυμίας δήλωσε πως τα δύο υπό ελληνική σημαία πλοία φαίνεται να πλησίασαν τα ιρανικά χωρικά ύδατα, χωρίς να εισέλθουν σε αυτά την Παρασκευή. Μετά την πειρατεία βρέθηκαν στα ιρανικά ύδατα. Οι συσκευές εντοπισμού του στίγματος των πλοίων απενεργοποιήθηκαν, πρόσθεσε ο αξιωματούχος, κάνοντας λόγο για ανησυχητικό σημάδι.
Η WP επικαλείται, επίσης, την σχετική προειδοποίηση της εταιρείας συμβούλων ναυτιλιακής ασφαλείας Dryad Global, κατά την οποία η κατάληψη των δύο πλοίων εκτιμάται ως «ενέργεια αντιποίνων, σε συμφωνία με το ιστορικό των ιρανικών δυνάμεων που επιτίθενται σε σκάφη με τη λογική οφθαλμός αντί οφθαλμού». Κατά την ίδια πηγή, τα πλοία υπό ελληνική σημαία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Ιράν στον Περσικό Κόλπο και στον Κόλπο του Ομάν επί του παρόντος αξιολογείται πως «διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο» και συνιστάται να αποφεύγουν «αυτή την περιοχή μέχρι νεωτέρας».
Οι New York Times επίσης μίλησαν για ενέργεια – μήνυμα της Τεχεράνης προς τη Δύση. Το περιστατικό επισφραγίζει μια τεταμένη εβδομάδα στην ευρύτερη περιοχή, μετά και από τη δολοφονία ενός ανώτερου στελέχους των Φρουρών της Επανάστασης στην πρωτεύουσα του Ιράν, σε μια επίθεση που πραγματοποιήθηκε από το Ισραήλ την περασμένη Κυριακή.
Ιρανοί εμπειρογνώμονες επί ενεργειακών θεμάτων δήλωσαν ότι η κατάσχεση των πλοίων από το Ιράν ήταν ένα μήνυμα προς την Ουάσινγκτον ότι η χώρα θα σκληρύνει τη στάση της εάν η κυβέρνηση Μπάιντεν επιστρέψει στην πολιτική της εποχής Τραμπ, όταν η κατάσχεση φορτίων πετρελαίου του Ιράν ήταν συχνότερη πρακτική των Αμερικανών.
«Ο κύριος σκοπός είναι να σταλεί ένα σαφές μήνυμα στη Δύση ότι οι μελλοντικές κατασχέσεις πετρελαιοφόρων θα αντιμετωπιστούν με ανάλογη απάντηση», δήλωσε o Σίνα Αζόντι, αναλυτής του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Ουάσινγκτον.
Εντονη αντίδραση της Αθήνας
Δεν έχουν γίνει επισήμως γνωστές περισσότερες πληροφορίες για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έλαβε χώρα η επίθεση στα ελληνικά πλοία όπως και για τη μοίρα του πληρώματος, πλην όσων σημείωσε στην ενημέρωση του το ελληνικό ΥΠΕΞ την Παρασκευή, καθώς και όσα ανέφερε το κυπριακό ΥΠΕΞ, το αμέσως επόμενο 24ωρο.
Η Αθήνα νέφερε, συγκεκριμένα, πως «ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσνηώθηκε στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο. Στη συνέχεια ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο έλληνες πολίτες».
«Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών», προσέθεσε. Αργότερα, το δεύτερο πλοίο το οποίο κατελήφθη ταυτοποιήθηκε ως το πλοίο Prudent Warrior της Polembros Shipping.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση από το υπουργείο Εξωτερικών: «Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε προ ολίγου έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό Πρέσβη στην Αθήνα, αναφορικά με την βίαιη κατάληψη δύο πλοίων ελληνικής σημαίας στον Κόλπο.
Οι ανωτέρω πράξεις ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας. Ο γενικός γραμματέας καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας. Κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους».
Τονίζεται, ακόμη, πως «οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις ΕΕ-Ιράν» καθώς και ότι η Ελλάδα «έχει ήδη προβεί σε ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας, καθώς και συμμάχων και εταίρων της».
Υπό το φως των ανωτέρω, το Υπουργείο Εξωτερικών συνιστά στους έλληνες πολίτες «να αποφεύγουν ταξίδια στο Ιράν» και κάλεσε, τέλος, τα πλοία ελληνικής σημαίας καλούνται «να ακολουθούν τις οδηγίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής», με το οποίο το ΥΠΕΞ «βρίσκεται σε στενό συντονισμό και συνεχή επικοινωνία».
Διάβημα στην Τεχεράνη και από τη Λευκωσία
Την έντονη ανησυχία του για το περιστατικό που σημειώθηκε την Παρασκευή 27 Μαΐου στον Κόλπο εξέφρασε και το υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου, το οποίο έκανε γνωστό το Σάββατο πως στο πλήρωμα του ενός πλοίου από τα δύο που κατελήφθησαν από ενόπλους περιλαμβάνεται και ένας Κύπριος υπήκοος.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, το ΥΠΕΞ της Κύπρου, το οποίο καταδίκασε την επίθεση στα ελληνικά δεξαμενόπλοια και κάλεσε για άμεση απελευθέρωση των πλοίων και του πληρώματος, βρίσκεται σε συνεχή επαφή και συντονισμό με τις ελληνικές αρχές για διαχείριση του όλου ζητήματος, συμπεριλαμβανομένης και της προξενικής του διάστασης.
Επισημαίνεται, επίσης, πως ο πρεσβευτής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Τεχεράνη προέβη σε διαβήματα προς τις ιρανικές Αρχές για την άμεση επίλυση του όλου θέματος.