Δύο χιλιάδες συμμετέχοντες, από 120 χώρες, στον χώρο του παλιού Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου στη Βόννη συνέθεσαν την εικόνα του φετινού, 11ου Global Media Forum της Deutsche Welle.
Κεντρικό θέμα, η αντιμετώπιση των παγκόσμιων ανισοτήτων που στάθηκε αφορμή για μια πολυδιάστατη συζήτηση η οποία ξεκίνησε από τις διεθνείς σχέσεις και έφθασε μέχρι τις νέες τεχνολογίες στα Μέσα Ενημέρωσης.
Ο εμβληματικός, πρώην πρόεδρος του Αφγανιστάν Χαμίντ Καρζάι, ως κεντρικός ομιλητής, έκανε έναν απολογισμό των διεθνών παρεμβάσεων της Δύσης σε χώρες όπως η Συρία, η Λιβύη, το Ιράκ, τονίζοντας ότι αποδείχθηκε ότι δεν έγιναν απλώς ατυχείς κινήσεις, υπήρξαν σημαντικά λάθη στη φιλοσοφία, στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αυτών των παρεμβάσεων. Για την περίπτωση της χώρας του σχολίασε ότι ήταν μεν απαραίτητη η επέμβαση, αλλά δεν υπήρχε σαφής στόχευση, υπαινισσόμενος ότι οι διεθνείς δυνάμεις έκαναν μια πλήρη κίνηση εκκρεμούς στο Αφγανιστάν: από την επιδίωξη του να γίνει προτεκτοράτο, μέχρι του να εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Ζήτησε μάλιστα να υπάρξει μια νέα διεθνής σύνοδος προκειμένου να μπορέσει να εμπεδωθεί η ειρήνη και η σταθερότητα στη μετά τους Ταλιμπάν εποχή και να μπει το Αφγανιστάν σε μια πορεία ανάπτυξης.
Ηταν ιδιαίτερα επικριτικός για τη στάση των ΗΠΑ έναντι του Ιράν τονίζοντας ότι θα λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά για την περιοχή και θα δυσκολέψει τη συνεννόηση και τη συνεργασία στη Μέση Ανατολή.
Μεγάλο ερώτημα για πολλούς ομιλητές ήταν ο ρόλος του Ντόναλντ Τραμπ στην παγκόσμια σκηνή. Ακατανόητα tweets και κινήσεις χωρίς αίσθηση στρατηγικής συνέχειας φαίνεται πως προκαλούν προβληματισμό και ανησυχία. Ομως ο ανταποκριτής του Λευκού Οίκου John Gizzi εκτίμησε ότι δεν θα υπάρξει πλήρης απόσυρση των ΗΠΑ από τις διεθνείς της υποχρεώσεις αλλά αυτές θα υπαχθούν με έναν τρόπο στην ατζέντα Τραμπ.
«Ο πρόεδρος δεν έχει σκοπό να περιορίσει δραματικά τον διεθνή ρόλο της χώρας» είπε χαρακτηριστικά φέροντας μάλιστα ως παράδειγμα τη στάση του Τραμπ στο θέμα της παραμονής του ΔΝΤ στην Ελλάδα τονίζοντας ότι «η Αθήνα έχει τύχει ιδιαίτερης προσοχής από τον Λευκό Οίκο».
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο πώς η μείωση των ανισοτήτων που καταγράφουν οι στατιστικές μπορεί να γίνει απτή μείωση της φτώχειας και διασφάλιση μιας πιο ισόρροπης ανάπτυξης στον πλανήτη.
Στο κομμάτι των πολιτικών ανισοτήτων σε μια συζήτηση που διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πολιτικών Ινστιτούτων (ENOP) σε συνεργασία με το ΚΕΔΕΠΟΔ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου επισημάνθηκε ότι η σταδιακή μείωση της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και στις ίδιες τις ευρωεκλογές, αποτελεί ανησυχητικό σημάδι αποστασιοποίησης των πολιτών από την πολιτική διαδικασία. Η αίσθηση μεγαλύτερης απόστασης των πολιτών από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων και η αντίληψη ότι αυτές δεν επηρεάζονται από τις προτεραιότητες των πολιτών, κάνουν ολόκληρες κοινωνικές ομάδες πιο ευάλωτες στις σειρήνες του λαϊκισμού, ένα φαινόμενο που αναμένεται να αποτυπωθεί πολιτικά στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Στο τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, το 42% των πολιτών δηλώνει δυσαρεστημένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία, γεγονός που οδηγεί είτε στην πολιτική απάθεια, είτε – εξίσου επικίνδυνα- στις πολιτικές των άκρων που εμφανίζουν διαρκώς μεγαλύτερη δημοφιλία στην Ευρώπη. Ειδική αναφορά έγινε στον τρόπο που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της πολιτικής ανισότητας. Ωστόσο τονίστηκε ότι τα social media δεν αποτελούν πανάκεια, αλλά μόνο ένα χρήσιμο εργαλείο ενημέρωσης και προώθησης ιδεών.
Πολλοί ομιλητές μοιράστηκαν ωστόσο την αγωνία τους για το πώς θα μπορέσουν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τα fake news εκφράζοντας επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών που εφαρμόζει το facebook και το twitter αλλά και για το θεσμικό πλαίσιο που προωθούν οι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι εθνικές κυβερνήσεις.
Στα αμιγώς mediaκά θέματα κοινή ήταν η άποψη ότι η δημοσιογραφία πλέον περνά στην εποχή του smartphone. Και αυτό συμβαίνει σε δύο επίπεδα: Η ανάπτυξη νέων εφαρμογών κάνουν το κινητό έναν ολόκληρο ειδησεογραφικό «οργανισμό» που μπορεί να καταγράψει, να επεξεργαστεί αλλά και να εκπέμψει την είδηση, με ευελιξία, ακρίβεια και αμεσότητα. Η διευρυμένη τους χρήση από το κοινό, αναγάγει πλέον τα κινητά σε βασικό μέσο ενημέρωσης.
Πάντως στη νέα εποχή των αλγορίθμων, της ρομποτικής, της τεχνητής νοημοσύνης και των mobile εφαρμογών ο ανθρώπινος παράγοντας συνεχίζει να παραμένει κομβικός για τη διασφάλιση της ποιότητας της ενημέρωσης. Τουλάχιστον αυτό υποστήριξαν οι περισσότεροι ομιλητές με ύφος που έμοιαζε περισσότερο με ευχή παρά με απόλυτη βεβαιότητα.