Ενα βήμα πίσω σε σχέση με το αρχικό ανακοινωθέν για τις εκκλησίες έκανε η κυβέρνηση υπό το βάρος των αντιδράσεων των ιεραρχών και μετά την επικοινωνία που είχαν για το θέμα ο Πρωθυπουργός με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.
Σύμφωνα τελικά με το ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε, για τις εκκλησίες προβλέπεται η τέλεση λειτουργιών, παρουσία πιστών, και την Πρωτοχρονιά (εκτός από ανήμερα των Χριστουγέννων και των Φώτων που προβλεπόταν αρχικά).
Ως προς τον περιορισμό του αριθμού των πιστών μέσα στους ιερούς ναούς προβλέπεται ένας ανά 15 τ.μ. με μέγιστο αριθμό 25 ατόμων και 50 στους μητροπολιτικούς ναούς.
Τα Θεοφάνεια απαγορεύεται ο αγιασμός των υδάτων σε ανοικτούς δημόσιους χώρους. Θα επιτρέπεται μόνο εντός των ιερών ναών.
Οσον αφορά τα ρεβεγιόν, επιτρέπονται συναθροίσεις με ανώτατο όριο έως 9 ατόμων από δύο οικογένειες.
Η ανακοίνωση της ΔΙΣ
Στην ανακοίνωση που εξεδόθη μετά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου μέσω τηλεδιάσκεψης (δεδομένου ότι η τελευταία με φυσική παρουσία των ιεραρχών δεν είχε πάει και τόσο καλά από πλευράς μολύνσεων με Covid-19), απευθύνεται έκκληση τήρησης όλων των μέτρων της Πολιτείας.
Οπως αναφέρεται, οι ιεροί ναοί θα παραμείνουν ανοικτοί για τους πιστούς μόνο για προσκύνηση και κατ᾿ ιδίαν προσευχή και για τις Θείες Λειτουργίες των τριών μεγάλων εορτῶν του Αγίου Δωδεκαημέρου, με τους περιορισμούς που περιλαμβάνονται στο σχετικό ΦΕΚ.
Διευκρινίζεται τέλος -κυρίως για εσωτερικούς λόγους- ότι κατά την τρέχουσα περίοδο τις θέσεις της ΔΙΣ θα εκφράζει αποκλειστικά ο εκπρόσωπος Τύπου, μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως Αθηναγόρας.
Αναλυτικά στην ανακοίνωση αναφέρονται τα ακόλουθα:
Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, κατόπιν ἐκτενοῦς συζητήσεως, ἔλαβε τίς ἑξῆς ἀποφάσεις:
Α) Κατ᾿ ἀρχάς, ἀναγνωρίζει τήν ὑπεύθυνη στάση τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως γιά τήν ἀναχαίτιση τῆς διασπορᾶς τοῦ κορωνοϊοῦ Covid-19, τήν διαφύλαξη τοῦ Ἐθνικοῦ Συστήματος Ὑγείας καί τήν προστασία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Σέ αὐτήν τήν ἐθνική προσπάθεια ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐξ ἀρχῆς (28.2.2020) μέσῳ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τοῦ συλλογικοῦ διοικητικοῦ ὀργάνου πού ἐκφράζει τίς ἐπίσημες θέσεις Της, ἐτέθη καί παραμένει ἠθικά καί ὑλικά ἀλληλέγγυα πρός τήν Ἑλληνική Κυβέρνηση καί τίς ὑγειονομικές ἀρχές. Ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἔχοντας ὡς προτεραιότητα τήν διαφύλαξη τῆς ἀνθρώπινης ὑγείας καί ζωῆς, προέτρεψε μέσῳ ἀνακοινώσεων καί Ἐγκυκλίων ὅλες τίς Μητροπόλεις, Ἐνορίες, Μονές καί Ἱδρύματα καί ἅπαντες τούς κληρικούς καί λαϊκούς, νά τηροῦν ἐπακριβῶς τά νομοθετούμενα μέτρα, ἐντός ἀλλά καί ἐκτός τῶν Ἱερῶν Ναῶν.
Β) Ἀντελήφθη ἐξ ἀρχῆς τό διακύβευμα τῆς προστασίας τῆς δημόσιας ὑγείας καί γι᾿ αὐτό ὑπέμεινε καρτερικά τήν ἀπαγόρευση προσελεύσεως πιστῶν στούς Ἱερούς Ναούς κατά τήν διάρκεια μεγάλου χρονικοῦ διαστήματος τόσο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Πάσχα, ὅσο καί κατά τό προηγούμενο χρονικό διάστημα ἑνός καί πλέον μηνός ἀπό τῆς 7ης Νοεμβρίου ἕως σήμερα.
Γ) Διαχειρίζεται, ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ πνεῦμα συνέσεως τίς μομφές καί τήν δυσαρέσκεια ἀρκετῶν χριστιανῶν. Πολλοί πιστοί θεώρησαν προσβλητική γιά τούς ἴδιους καί τήν Ἐκκλησία τήν παρουσία ἀστυνομικῶν δυνάμεων ἔμπροσθεν Ἱερῶν Ναῶν (λ.χ. κατά τίς ἑορτές τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα, τῆς Ἁγίας Βαρβάρας, τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος) καί ἄλλοι θεώρησαν ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος στόν βωμό τῆς διατηρήσεως καλῶν σχέσεων μέ τήν Κυβέρνηση μειοδότησε σέ ζητήματα, τά ὁποῖα ἀφοροῦν στήν Λατρεία καί τήν ζωή Της. Παράλληλα, ἡ Ἐκκλησία ὑπομένει καί τίς ἐμμονικές ἐπιθέσεις δημοσίων προσώπων καί μέσων, τά ὁποῖα ἐπιχειροῦν νά μετατρέψουν τήν μάχη κατά τοῦ κορωνοϊοῦ σέ πόλεμο κατά τοῦ «ἀνορθολογισμοῦ τῆς θρησκείας», ἄν καί δέν ἔχει ἐπισημανθεῖ συρροή κρουσμάτων τοῦ κορωνοϊοῦ ἐντός τῶν Ἱερῶν Ναῶν.
Δ) Δηλώνει ὅτι ἀντιλαμβανομένη τήν ἐξαιρετικά κρίσιμη ὑγειονομική κατάσταση τῆς Χώρας, ἀποστέλλει σήμερα Ἐγκύκλιο πρός τούς κατά τόπους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες, διά τῆς ὁποίας παρέχονται ἀκριβεῖς ὁδηγίες, σύμφωνα μέ τήν Κοινή Ὑπουργική Ἀπόφαση (Κ.Υ.Α.), ἡ ὁποία δημοσιεύθηκε στό ΦΕΚ Β’ 5509/15-12-2020 γιά τήν ὑπό αὐστηρούς περιορισμούς λειτουργία τῶν Ἱερῶν Ναῶν κατά τό Ἅγιο Δωδεκαήμερο, ὅπως κατωτέρω:
1) Οἱ Ἱεροί Ναοί θά παραμένουν ἀνοικτοί γιά τούς πιστούς τόσο γιά προσκύνηση καί κατ᾿ ἰδίαν προσευχή, ὅσο καί γιά προσέλευση κατά τίς κύριες Θεῖες Λειτουργίες τῶν τριῶν μεγάλων Ἑορτῶν τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα, Περιτομή τοῦ Χριστοῦ, Θεοφάνεια), τηρουμένων τῶν προβλεπομένων ἀποστάσεων καί μέτρων ἀποφυγῆς τοῦ συνωστισμοῦ (1 πρόσωπο ἀνά 15 τ.μ. ἐπιφανείας, μέ ἐλάχιστη ἀπόσταση 2 μέτρων μεταξύ τους καί μέ ὑποχρεωτική τήν χρήση μάσκας καθ᾿ ὅλη τήν διάρκεια τῶν ἱεροπραξιῶν), μέ ἐπιτρεπόμενο ἀριθμό πιστῶν σέ μικρούς Ναούς τόν ἀριθμό τῶν 25 προσώπων καί σέ κεντρικούς Ναούς τῶν 50 προσώπων.
2) Πρός τόν σκοπό ἀποφυγῆς τῆς παρουσίας πολλῶν προσώπων στόν ἴδιο χῶρο γιά πολλή ὥρα, οἱ Ἱερές Μητροπόλεις θά ρυθμίζουν τήν τέλεση περισσοτέρων Θείων Λειτουργιῶν ἐντός τῆς ἴδιας ἡμέρας, μέ λιτότητα καί ἁπλότητα, οἱ ὁποῖες προσφέρουν καί συντομία χρόνου.
3) Κατά τήν Ἑορτή τῶν Θεοφανείων δέν θά πραγματοποιηθοῦν Λιτανεῖες ἐκτός τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί ὁ Μέγας Ἁγιασμός μέ τόν καθαγιασμό τῶν ὑδάτων θά τελεσθεῖ ἐντός Αὐτῶν, τηρουμένων ἀσφαλῶς τῶν ἀνωτέρω μέτρων ὑγειονομικῆς προστασίας.
4) Ὅσοι ἀπό τούς πιστούς ἀνήκουν σέ ὑγειονομικῶς εὐπαθεῖς ὁμάδες (ἡλικιωμένοι, ἀσθενεῖς πάσχοντες ἀπό ἀναπνευστικά προβλήματα ἤ σακχαρώδη διαβήτη ἤ καρδιαγγειακά νοσήματα, ἀνοσοκατεσταλμένοι) προτρέπονται νά ἀποφεύγουν τήν ἔξοδο ἀπό τά σπίτια τους, χάριν τῆς προστασίας τῆς ὑγείας τους.
5) Οἱ Κληρικοί καί τά μέλη τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συμβουλίων κάθε Ἱεροῦ Ναοῦ καθίστανται ὑπεύθυνοι ἐλέγχου καί ἐφαρμογῆς τῶν μέτρων καί καθοδηγήσεως τῶν πιστῶν μέ τήν ἀρωγή καί τοῦ προσωπικοῦ τοῦ Ναοῦ τους. Καλοῦνται νά ἐποπτεύσουν μέ τήν δέουσα ἐγρήγορση καί ἀπαρέγκλιτη ἀκρίβεια τήν τήρηση τῶν παραπάνω ὁδηγιῶν, ἀναλογιζόμενοι τήν εὐθύνη προστασίας τῆς ὑγείας πού ἀναλαμβάνουν ἔναντι τῆς Πολιτείας, τῆς κοινωνίας καί τῆς Ἐκκλησίας.
Ε) Ἡ ὡς ἄνω περιορισμένη λειτουργία συνιστᾶ τήν πρός ὥρας κατάλληλη λύση καί στηρίζεται στήν λογική, στήν προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας, στήν ἐμπειρία τήν ὁποία ἀπέκτησαν οἱ φορεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ, στήν συνεργασία τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μέ ἰατρούς – συνεργάτες Αὐτῆς καί στήν λαϊκή ἀπαίτηση τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος, τό ὁποῖο ζήτησε τήν παρέμβαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ὥστε νά ὑπάρξει συνεννόηση γιά τόν τρόπο ἐκκλησιασμοῦ, ὅπως ἐπιτρέπεται καί σέ ἄλλα Κράτη.
ΣΤ) Ἀπεφάσισε ὥστε κατά τήν παροῦσα χρονική περίοδο τήν θέση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου πρός τά Μ.Μ.Ε., νά ἐκφράζει μόνον ὁ ἐκπρόσωπος Τύπου Αὐτῆς, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καί Πετρουπόλεως κ. Ἀθηναγόρας.
Ζ) Παρακαλεῖ ὅλους νά ἐντείνουν τίς προσευχές καί ἱκεσίες πρός τόν Τριαδικό Θεό γιά τήν ταχεῖα θεραπεία τῶν ἀσθενῶν, γιά τόν φωτισμό καί τήν ἐνίσχυση τῶν ἰατρῶν, τοῦ νοσηλευτικοῦ προσωπικοῦ καί τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖοι ἐδῶ καί μῆνες ἀγωνίζονται μέ θυσιαστικό φρόνημα καί ἄμεσο κίνδυνο τῆς προσωπικῆς τους ὑγείας τόσο γιά νά προσφέρουν τά ἀναγκαῖα στούς ἀσθενεῖς, ὅσο καί γιά νά βροῦν τά κατάλληλα μέσα προλήψεως καί θεραπείας τοῦ φονικοῦ ἰοῦ. Ἐπίσης, γιά τήν ἀνάπαυση ὅσων ἔφυγαν ἀπό τήν ζωή ἐξαιτίας αὐτοῦ, ἀλλά καί γιά τήν γρήγορη ἀπαλλαγή τῆς Οἰκουμένης ἀπό τήν πανδημία τῆς ὀλέθριας ἀσθενείας τοῦ Covid-19 καί τήν ἐπιστροφή στήν κανονικότητα τῆς ζωῆς καί τήν ἀκώλυτη Θεία Λατρεία.
Η) Ἀπευθύνεται πρός τούς πιστούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς, ἀλλά καί σέ κάθε ἄνθρωπο καλῆς θελήσεως καί ζητᾶ ἀπό ὅλους νά συναισθανθοῦν τήν κρισιμότητα τῶν καιρῶν καί νά ἐπιλέξουν τήν λιτότητα καί ἁπλότητα στόν ἑορτασμό αὐτῶν τῶν Ἡμερῶν, τηρῶντας πιστά τά ὑγειονομικά μέτρα, χωρίς περιττές κοινωνικές συναναστροφές καί ἐπαφές μέ πολλούς ἀνθρώπους.
Τέλος, ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος προτρέπει ὅλα τά μέλη τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τούς 9.000 Κληρικούς Αὐτῆς καί τόν πιστό Ὀρθόδοξο Ἑλληνικό Λαό νά ἐφαρμόσουν ὅλα τά μέτρα πού ὅρισε ἡ Ἑλληνική Πολιτεία καί ἀπεφάσισε ἡ Ἱερά Σύνοδος ὡς πρός τήν τέλεση τῆς Θείας Λατρείας, ἀποτελῶντας ἐν τέλει παράδειγμα πρός μίμηση γιά ὅλους τούς πολίτες τοῦ Κράτους μας.
- Διαβάστε επίσης: Συμφωνία κυρίων για να αποτραπεί το ιερό «αντάρτικο»
Αναλυτικά τι προβλέπει το ΦΕΚ:
Χώροι λατρείας / θρησκευτικές τελετές
Τήρηση κανόνων λειτουργίας, απαιτήσεων και διαδικασιών του Παραρτήματος ΙΙΙ, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας, με ευθύνη των οικείων θρησκευτικών αρχών.
Από την υποχρεωτική χρήση μάσκας κατά το άρθρο 2 εξαιρούνται οι θρησκευτικοί λειτουργοί και οι ιεροψάλτες αποκλειστικά και μόνο κατά τη διάρκεια της θρησκευτικής τελετής.
• Τέλεση λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικής τελετής αποκλειστικά και μόνο από θρησκευτικό/ούς λειτουργό/ούς και το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό χωρίς την παρουσία άλλων φυσικών προσώπων.
• Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικής τελετής την 25η.12.2020, την 1η.1.2021 και την 6η.1.2021 με την παρουσία φυσικών προσώπων, τηρουμένης πάντως της μέγιστης αναλογίας ενός ατόμου ανά δεκαπέντε (15) τ.μ. και με μέγιστο αριθμό παρευρισκομένων τα είκοσι πέντε (25) φυσικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των Μητροπολιτικών Ναών, όπου αυτοί υφίστανται, στους οποίους ο μέγιστος αριθμός παρευρισκομένων ορίζεται στα πενήντα (50) φυσικά πρόσωπα.
• Στις κηδείες και τις σχετικές με αυτές θρησκευτικές λειτουργίες και λοιπές ιεροπραξίες και ταφικές εκδηλώσεις, επιτρέπεται η συμμετοχή μόνο του θρησκευτικού λειτουργού, έως εννέα (9) ατόμων και των προσώπων που επιμελούνται της ταφής.
• Κατά την εορτή των Θεοφανείων (6.1.2021) δεν πραγματοποιείται αγιασμός των υδάτων σε οποιοδήποτε ανοιχτό δημόσιο χώρο, παρά μόνο εντός των Ιερών Ναών.
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α ΙΙΙ
Χώροι λατρείας
1. Για το χρονικό διάστημα ισχύος της παρούσας αναστέλλεται η τέλεση, με την παρουσία φυσικών προσώπων και με την επιφύλαξη των παρ. 2 και 3, κάθε είδους λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών και πάσης φύσεως θρησκευτικών τελετών σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους θρησκευτικής λατρείας (κάθε είδους και κάθε νομικού, κανονικού και εν γένει θρησκευτικού καθεστώτος ναών και παρεκκλησίων, ευκτηρίων οίκων, τεμενών, συναγωγών κ.λπ.) κάθε δόγματος και θρησκείας, ανεξαρτήτως μεγέθους και χωρητικότητας τους, στο σύνολο της Επικράτειας, για προληπτικούς λόγους δημόσιας υγείας.
2. Σε περίπτωση τέλεσης λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικής τελετής, αυτές πραγματοποιούνται αποκλειστικά και μόνο από θρησκευτικό/θρησκευτικούς λειτουργό/λειτουργούς και το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό (όπως ιεροψάλτης, νεωκόρος), ο συνολικός αριθμός των οποίων δεν υπερβαίνει τους τέσσερις (4) για όλους τους χώρους λατρείας, εκτός των Ιερών Ναών στους οποίους χοροστατεί Μητροπολίτης όπου ο ανώτατος αριθμός ορίζεται σε έξι (6), και υπό την προϋπόθεση τήρησης: α) της αναλογίας ενός (1) ατόμου ανά δεκαπέντε (15) τ.μ. επιφανείας με ελάχιστη απόσταση τα δύο (2) μέτρα μεταξύ τους, καθώς και β) των θεσπισθέντων προληπτικών μέτρων υγιεινής για την αποφυγή μετάδοσης του κορωνοϊού COVID-19.
Οι θύρες εισόδου και εξόδου του χώρου λατρείας παραμένουν κλειστές και ο κατά νόμο θρησκευτικός λειτουργός είναι υπεύθυνος να λαμβάνει όλα τα προσήκοντα μέτρα, ώστε να εξασφαλίζεται ότι κανένα πρόσωπο δεν εισέρχεται στον χώρο λατρείας κατά τη διάρκεια της τέλεσης λειτουργίας, λατρευτικής σύναξης, ιεροπραξίας και κάθε είδους θρησκευτικής τελετής.
Σε περίπτωση που η ως άνω λειτουργία, λατρευτική σύναξη, ιεροπραξία ή κάθε είδους θρησκευτική τελετή μεταδίδεται από εθνικής ή τοπικής εμβέλειας τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό μέσο ή μέσω διαδικτύου, επιτρέπεται η παρουσία του απολύτως αναγκαίου τεχνικού προσωπικού του μέσου, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τέσσερα (4) άτομα.
3. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικής τελετής την 25η.12.2020, την 1η.1.2021 και την 6η.1.2021 σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους θρησκευτικής λατρείας (κάθε είδους και κάθε νομικού, κανονικού και εν γένει θρησκευτικού καθεστώτος ναών και παρεκκλησίων, ευκτηρίων οίκων, τεμενών, συναγωγών κ.λπ.) κάθε δόγματος και θρησκείας, ανεξαρτήτως μεγέθους και χωρητικότητάς τους, στο σύνολο της Επικράτειας.
Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, τηρούνται τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας:
α) Ο μέγιστος αριθμός ατόμων που επιτρέπεται να παρίσταται εντός του χώρου λατρείας προκύπτει από την τήρηση της αναλογίας ενός ατόμου ανά δεκαπέντε (15) τ.μ. επιφάνειας, με ελάχιστη απόσταση δύο (2) μέτρων μεταξύ τους προς όλες τις κατευθύνσεις και πάντως δεν υπερβαίνει τα είκοσι πέντε (25). Στον υπολογισμό του προηγούμενου εδαφίου περιλαμβάνεται αποκλειστικά και μόνο η επιφάνεια του κύριου/ωφέλιμου χώρου που εξυπηρετεί τις λατρευτικές ανάγκες και δεν συμπεριλαμβάνονται οι επιφάνειες τυχόν άλλων όμορων κυρίων χώρων του ακινήτου που εξυπηρετούν δραστηριότητες μη λατρευτικές (π.χ. χώροι σεμιναρίων και αναγνωστηρίων), τυχόν βοηθητικών χώρων (π.χ. γραφείων, αποθηκών), χώρων υγιεινής, κοινοχρήστων κ.λπ. Ο θρησκευτικός λειτουργός οφείλει να προχωρήσει στην εσωτερική διαμόρφωση του χώρου λατρείας, ώστε να είναι αμέσως διακριτές οι θέσεις που μπορούν να καταλάβουν οι προσερχόμενοι και να διατηρείται ο μέγιστος αριθμός τους εντός του ορίου της προαναφερθείσας αναλογίας, καθώς και η απόσταση των δύο (2) μέτρων μεταξύ τους προς όλες τις κατευθύνσεις.
β) Ειδικώς στην περίπτωση των Μητροπολιτικών Ναών, όπου αυτοί υφίστανται, ως μέγιστος αριθμός παρισταμένων στους χώρους λατρείας ορίζεται ο αριθμός πενήντα (50).
γ) Στις εισόδους των χώρων λατρείας υπάρχουν υποχρεωτικά δυο σταθμοί αντισηπτικών προς χρήση των προσερχόμενων. Η υγιεινή των χεριών με αντισηπτικό είναι υποχρεωτική κατά την είσοδο στο χώρο λατρείας.
δ) Στις εισόδους των χώρων λατρείας στους οποίους οι προσερχόμενοι δεν επιτρέπεται να εισέλθουν με τα υποδήματά τους, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα πλύσης των ποδιών, με τήρηση της απόστασης των δύο (μέτρων) μέτρων ή χρήσης ποδοναρίων, τα οποία δεν θα επαναχρησιμοποιούνται. Τα υποδήματά τους πρέπει να τοποθετούνται από τους ίδιους εντός σακούλας, η οποία θα κλείνει ερμητικά.
Συνιστάται κάθε σακούλα υποδημάτων να τοποθετείται ξεχωριστά και χωρίς επαφή μεταξύ τους. Σε περίπτωση που το λατρευτικό τυπικό περιλαμβάνει τη χρήση χαλιού, συνιστάται οι προσερχόμενοι να φέρουν και να χρησιμοποιούν εντός του χώρου λατρείας το δικό τους χαλί προσευχής.
ε) Απαγορεύεται η χρήση πνευστών οργάνων, χορωδίας και η ομαδική υμνωδία/απαγγελία θρησκευτικών ύμνων.
στ) Καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής στον χώρο λατρείας είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικής υφασμάτινης μάσκας από τους προσερχόμενους. Για την εξυπηρέτησή τους πρέπει, σε εμφανές σημείο κάθε χώρου λατρείας, να έχει ληφθεί πρόνοια για τον αναγκαίο εξοπλισμό υγιεινής (χαρτομάντηλα ή χάρτινες πετσέτες κ.λπ.).
ζ) Είναι απαραίτητος ο συχνός καθαρισμός και η τοπική απολύμανση των επιφανειών που αγγίζονται (π.χ. κουπαστές, χερούλια, διακόπτες) ή χρησιμοποιούνται για την εκδήλωση του θρησκευτικού φρονήματος από πολλά πρόσωπα.
η) Στις εξόδους των χώρων λατρείας τοποθετούνται υποχρεωτικά κάδοι για την απόρριψη του χρησιμοποιηθέντος εξοπλισμού υγιεινής (μάσκες, γάντια, χαρτομάντηλα, ποδονάρια κ.λπ.).
θ) Με ευθύνη του θρησκευτικού λειτουργού εφαρμόζεται σύστημα ελεγχόμενης εισόδου προσώπων στο χώρο λατρείας, ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός και να τηρείται η απόσταση των δύο (2) μέτρων μεταξύ τους. Ο εφαρμόζων το σύστημα ελέγχου αναμονής στις εισόδους των χώρων λατρείας φέρει υποχρεωτικά όλα τα απαραίτητα μέσα προστασίας του (π.χ. μάσκα, γάντια).
ι) Ο φυσικός αερισμός των χώρων λατρείας είναι υποχρεωτικός καθ’ όλη την διάρκεια λειτουργίας τους. Σε περίπτωση χρήσης τεχνητού κλιματισμού, πρέπει να εξασφαλίζεται ταυτόχρονα και φυσικός αερισμός με ανοικτές πόρτες και παράθυρα.
ια) Εφόσον κάποιος παρουσιάσει συμπτώματα ασθένειας, θα πρέπει να απομακρύνεται με ευθύνη του κατά νόμο υπεύθυνου θρησκευτικού λειτουργού από τον χώρο λατρείας, τηρώντας τις απαραίτητες προφυλάξεις.
Εφόσον δεν είναι δυνατή η άμεση απομάκρυνσή του, πρέπει να απομονωθεί προσωρινά μέχρι την ασφαλή απομάκρυνσή του, αποφεύγοντας την επαφή με άλλα άτομα. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να έχει προβλεφθεί ειδικός χώρος με εξαερισμό, μάσκες, χαρτομάντηλα, πλαστική σακούλα για απόρριψη αυτών και αντισηπτικό χεριών.
ιβ) Απαγορεύεται να παρευρίσκονται φυσικά πρόσωπα στο προαύλιο των χώρων λατρείας, καθώς και η χρήση εξωτερικών μεγαφώνων για τη μετάδοση των λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικών τελετών.
Οι διατάξεις της παρούσας εφαρμόζονται αναλογικά και στις περιπτώσεις προσέλευσης φυσικών προσώπων για κατ’ ιδίαν προσευχή και βραχεία παραμονή στον χώρο λατρείας, στο πλαίσιο των προβλεπόμενων λόγων μετακίνησης κατά τις διατάξεις της παρούσας.
4. Ο υπεύθυνος θρησκευτικός λειτουργός οφείλει να ενημερώνει με κάθε πρόσφορο τρόπο (ανάρτηση σε ιστοσελίδα, ανακοίνωση κ.λπ.) και σε κάθε περίπτωση να αναρτά σε εμφανές σημείο της εισόδου του χώρου λατρείας τον συνολικό αριθμό ατόμων που μπορούν να παρευρίσκονται ταυτοχρόνως στον χώρο λατρείας σύμφωνα με την αναλογία ένα (1) άτομο ανά δεκαπέντε (15) τ.μ., και πάντως όχι περισσότερα από είκοσι πέντε (25) άτομα, με απόσταση μεταξύ τους δύο (2) μέτρων και με την επιφύλαξη ότι ειδικώς στην περίπτωση Μητροπολιτικών Ναών, όπου αυτοί υφίστανται, ο μέγιστος αριθμός παρευρισκομένων δεν μπορεί να υπερβαίνει τους πενήντα (50).
5. Οι ως άνω απαγορεύσεις και υποχρεώσεις καταλαμβάνουν και τους χώρους λατρείας που βρίσκονται εντός δημοσίων, δημοτικών, φιλανθρωπικών, κοινωφελών ή άλλων υπηρεσιών, καταστημάτων και εγκαταστάσεων (π.χ. νοσοκομείων και ψυχιατρείων, γηροκομείων, οικοτροφείων, κοιμητηρίων, κατασκηνώσεων). Η κατ’ εξαίρεση τέλεση λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών ή κάθε είδους θρησκευτικών τελετών που προβλέπεται στις παρ. 2 και 3 δεν επιτρέπεται σε χώρους λατρείας που βρίσκονται εντός ιδιωτικών κτημάτων, κτιρίων και επιχειρήσεων (π.χ. συγκροτημάτων κατοικιών, κέντρων εκδηλώσεων, ξενοδοχείων).
6. Οι Ιερές Μονές, τα Μοναστήρια, τα Ησυχαστήρια και οι λοιποί χώροι εγκαταβίωσης του συνόλου της Επικράτειας, κατά το ως άνω χρονικό διάστημα ισχύος της παρούσας δεν δέχονται κοινό και πιστούς σε οργανωμένες ή ατομικές προσκυνηματικές επισκέψεις.
Η λατρευτική ζωή των Ιερών Μονών, των Μοναστηριών και των Ησυχαστηρίων μπορεί να συνεχίζεται, κατά την κρίση του Ηγουμένου ή της Ηγουμένης και κατόπιν έγκρισης του επιχώριου Μητροπολίτη, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν συμμετέχει κανένας άλλος πλην της μοναστικής αδελφότητας και με ανώτατο όριο τα δέκα (10) μέλη της μοναστικής αδελφότητας, τηρώντας τον κανόνα ενός ατόμου ανά δεκαπέντε (15) τ.μ. επιφανείας με ελάχιστη απόσταση δύο (2) μέτρων μεταξύ τους και εφόσον τηρούνται όλα τα μέτρα υγιεινής που έχουν θεσπίσει οι δημόσιες αρχές για την αποφυγή μετάδοσης του κορωνοϊού COVID-19.
Οι απαγορεύσεις επισκέψεων και όλα τα αναγκαία προληπτικά μέτρα που αφορούν στις Ιερές Μονές της Αθωνικής Πολιτείας, αποφασίζονται από τον Διοικητή του Αγίου Όρους, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης της Ιεράς Κοινότητας σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα.
Με την ως άνω απόφαση απαγορεύεται η είσοδος όλων των επισκεπτών στη Χερσόνησο του Άθω ή παρατείνεται ισχύουσα απαγόρευση κατά το αναγκαίο χρονικό διάστημα. Ο Διοικητής εποπτεύει την ορθή τήρηση όλων των μέτρων προστασίας, είτε αυτά λαμβάνονται από τον ίδιο τοπικά είτε λαμβάνονται σε επίπεδο Επικράτειας.
7. Όσον αφορά στις κηδείες και τις σχετικές με αυτές θρησκευτικές λειτουργίες και λοιπές ιεροπραξίες και ταφικές εκδηλώσεις, στις οποίες, σύμφωνα με τα οικεία θρησκευτικά ήθη και πρακτικές, είθισται η συμμετοχή και η προσέλευση συγγενών, φιλικών προσώπων και κοινού, επιτρέπεται η συμμετοχή μόνο του θρησκευτικού λειτουργού, έως εννέα (9) ατόμων και των προσώπων που επιμελούνται της ταφής, τηρουμένων αυστηρώς των λοιπών προληπτικών μέτρων προστασίας και οδηγιών των υγειονομικών αρχών.
Οι αρχές που είναι υπεύθυνες για τη λειτουργία και διαχείριση των κοιμητηρίων επιβλέπουν την ορθή εφαρμογή του παρόντος και οφείλουν να αποτρέπουν την προσέλευση προσώπων, στα οποία δεν επιτρέπεται η συμμετοχή στην τελετή, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο.
8. Αναστέλλεται η διεξαγωγή κάθε είδους θρησκευτικών τελετών, οποιασδήποτε θρησκείας ή δόγματος, που πραγματοποιούνται εκτός των χώρων θρησκευτικής λατρείας.