Την ανησυχία του Πενταγώνου προκάλεσε η κάθοδος γαλλικών πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου –όπως είχε προαναγγείλει στο μήνυμα στήριξης και αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, ο πρόεδρος Μακρόν– την ώρα που οι γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Κρις Βαν Χόλεν καλούσαν τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάικ Πομπέο, να ζητήσει την άμεση αποχώρηση του «Oruc Reis» και της συνοδείας του από την περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και να συνεργαστεί με την ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
«Σας ζητάμε να καλέσετε την Τουρκία να απομακρύνει τα πλοία της από την ΑΟΖ της Ελλάδας και να επιλυθεί αυτό το ζήτημα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Σας ζητούμε επίσης να αρχίσετε αμέσως να συνεργάζεστε με την Ευρωπαϊκή Ενωση για μια συντονισμένη απάντηση στις αυξανόμενες προκλήσεις και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο», αναφέρουν συγκεκριμένα σε επιστολή τους προς αμερικανό υπουργό Εξωτερικών οι δύο γερουσιαστές των Δημοκρατικών.
Οπως εξάλλου υπογραμμίζουν, «η αποτυχία της (αμερικανικής) κυβέρνησης να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά του S-400, σύμφωνα με τον νόμο, έχει ενθαρρύνει την επιθετικότητα του προέδρου Ερντογάν σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή».
Το πλήρες κείμενο της επιστολής Μενέντεζ Βαν Χόλεν
Αγαπητέ υπουργέ Πομπέο:
Πριν από τη συνάντησή σας με τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια αύριο (σήμερα) στη Βιέννη, σας γράφουμε με μεγάλη ανησυχία σχετικά με τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Τουρκία έστειλε πολεμικά σκάφη για να συνοδεύσουν ένα γεωτρύπανό της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας (ΑΟΖ) για να ερευνήσει τα ύδατα για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η Αγκυρα θα εκδώσει και νέες σεισμικές άδειες εξερεύνησης και γεώτρησης έως τα τέλη Αυγούστου.
Οπως είπατε προηγουμένως, οι Ηνωμένες Πολιτείες «δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν, την Τουρκία, να κάνει παράνομες γεωτρήσεις» και «έχουμε πει στην Τουρκία ότι οι ενέργειες στα διεθνή ύδατα είναι απαράδεκτες και θα λάβουμε διπλωματικές πρωτοβουλίες έτσι ώστε όλες οι ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν να είναι νόμιμες.”
Σύμφωνα με τις προηγούμενες δηλώσεις σας, σας ζητάμε να καλέσετε την Τουρκία να απομακρύνει τα πλοία της από την ΑΟΖ της Ελλάδας και να επιλυθεί αυτό το ζήτημα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.
Δεύτερον, σας ζητούμε να αρχίσετε αμέσως να συνεργάζεστε με την Ευρωπαϊκή Ενωση για μια συντονισμένη απάντηση στις αυξανόμενες προκλήσεις και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ήδη επιβάλει απαγόρευση εισόδου και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων σε δύο στελέχη του τουρκικού ενεργειακού τομέα και η Γαλλία ανέπτυξε πρόσφατα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να αναπτύξουν αμέσως ένα σχέδιο συνολικών κοινών κυρώσεων που θα επιβληθούν σε βασικούς τομείς της τουρκικής οικονομίας εάν η Τουρκία συνεχίσει να ασκεί παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και συνεχίσει να αρνείται να επιλύσει αυτά τα θέματα μέσω ενός αμερόληπτου διεθνούς δικαστηρίου.
Τρίτον, επαναλαμβάνουμε την επιμονή μας ότι η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να ακολουθήσει το νόμο και να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία σύμφωνα με το άρθρο 231 του Countering America’s Adversaries μέσω κυρώσεων-CAATSA (P.L. 115-44). Υπό τον Πρόεδρο Ερντογάν, η Τουρκία παρακάμπτει τις διεθνείς της υποχρεώσεις και απομακρύνθηκε από τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η αποτυχία της (αμερικανικής) κυβέρνησης να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά του S-400, σύμφωνα με το νόμο, έχει ενθαρρύνει την επιθετικότητα του Προέδρου Ερντογάν σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Η αποτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών να ενεργήσουν αποφασιστικά σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή θα προκαλέσει μόνο περαιτέρω κλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας. Επομένως, σας παροτρύνουμε να λάβετε όλα τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσετε ότι η Τουρκία θα απομακρύνει τα πολεμικά της πλοία από την ΑΟΖ της Ελλάδας και θα τηρήσει τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Κρις Βαν Χόλεν, Ρόμπερτ Μενέντεζ
Την ίδια ώρα, την ανησυχία του για την ανάπτυξη γαλλικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασε το αμερικανικό Πεντάγωνο, καλώντας τους δύο νατοϊκούς συμμάχους –όπως χαρακτηριστικά αναφέρει– Γαλλία και Τουρκία σε αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή.
Οπως σημειώνει και η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro», η παρέμβαση του Πενταγώνου έρχεται σε συνέχεια της έμπρακτης στήριξης από τη Γαλλία στην Ελλάδα έναντι των προκλήσεων του Ερντογάν με το «Oruc Reis», με την αποστολή των αεροσκαφών Rafale στη Σούδα και την ελληνογαλλική ναυτική άσκηση εντός μάλιστα της περιοχής που υποτίθεται ότι έχει δεσμεύσει η Αγκυρα με την παράνομη Navtex.
Λίγο μετά την κοινή ναυτική άσκηση-μήνυμα στον Ερντογάν, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ, Τζόνοθαν Χόφμαν, σημείωσε σε δηλώσεις του την Πέμπτη ότι «τόσο η Γαλλία, όσο και η Τουρκία είναι σημαντικοί νατοϊκοί σύμμαχοι, και θα θέλαμε να δούμε την άμβλυνση της έντασης».
«Ο στρατός των ΗΠΑ προφανώς ανησυχεί για τα γεγονότα στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα θέλαμε (οι δύο χώρες – σ.σ. Γαλλία και Τουρκία) να συνεχίσουν να συνεργάζονται και να βρίσκουν λύσεις που δεν περιλαμβάνουν την ανάγκη ανάπτυξης πλοίων ή στρατιωτικών αεροσκαφών», συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας, χωρίς να κάνει την παραμικρή αναφορά στον επίσης νατοϊκό σύμμαχο, την Ελλάδα που βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προκλητικές κινήσεις της γείτονος και συμμάχου στο ΝΑΤΟ Τουρκίας.