Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο άνθρωπος που «επινόησε τον λαϊκισμό», βρήκε πολλούς μιμητές στην ιταλική πολιτική σκηνή. Μία από αυτές που μιμήθηκαν το στυλ του είναι και η σημερινή πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, η οποία σύμφωνα με το Politico χρωστάει την πολιτική της ύπαρξη στον Μπερλουσκόνι, που την έκανε υπουργό της κυβέρνησής του το 2008, στα 31 της, και έγινε έτσι η νεότερη υπουργός στην ιστορία των ιταλικών κυβερνήσεων.
Το ότι έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας «οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιρροή του Μπερλουσκόνι» γράφει το Politico σε ανάλυσή του.
Ο ίδιος ήταν αυτός που σήμανε την αρχή του τέλους για την πρωθυπουργία του Μάριο Ντράγκι όταν ανέλαβε πρωτοβουλία και κάλεσε στη βίλα του τους εκπροσώπους της ιταλικής Ακροδεξιάς, Μελόνι και Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος πλέον προσπαθεί να φορέσει τον μανδύα του Κεντροδεξιού επειδή βλέπει τη δημοτικότητα της Λέγκας να κατρακυλά. Στο γεύμα αυτό αποφάσισαν να ρίξουν τον Ντράγκι και κατέστρωσαν το σχέδιο που τους έφερε γρήγορα στην εξουσία.
Το κόμμα του Μπερλοσκούνι, Forza Italia, που σήμερα χαρακτηρίζεται ως ένα μετριοπαθές κεντροδεξιό κόμμα, συμμάχησε με τα ακροδεξιά Αδέλφια της Ιταλίας και με τη Λέγκα σχηματίζοντας τον νικηφόρο δεξιό συνασπισμό.
Η Μελόνι έχει μιμηθεί το πολιτικό στυλ του Μπερλουσκόνι, με τον οποίο συχνά συγκρούστηκε. Τόσο ο πρώην όσο και η νυν πρωθυπουργός ανέλαβαν τον ρόλο του «ηγέτη που μιλάει τη γλώσσα του λαού» δήλωσε ο βιογράφος του Μπερλουσκόνι, Τζιοβάνι Ορσίνα.
Και οι δύο ηγέτες προσπαθούν να ικανοποιήσουν τα άμεσα αιτήματα των απλών πολιτών «χωρίς να τους λένε τι πρέπει να θέλουν» εξήγησε ο Ορσίνα, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λούις της Ρώμης. «Ο ηγέτης δεν προβάλλει τον εαυτό του ως καλύτερο από τους οπαδούς του, είναι ένας από εμάς» τόνισε.
Το πρόγραμμα της Μελόνι για βοήθεια στους μικρούς επιχειρηματίες και τη μείωση της φορολογίας απηχεί πολιτικές του Μπερλουσκόνι. Επιπλέον, και οι δύο ηγέτες είχαν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν τη δημόσια συζήτηση μέσω των ΜΜΕ ή των social media.
Τα τηλεοπτικά κανάλια του Μπερλουσκόνι τού επέτρεψαν να κυριαρχήσει στην εθνική συζήτηση ενώ βρισκόταν στην εξουσία για μια δεκαετία. Αλλά τα ίδια αυτά κανάλια διαμόρφωσαν επίσης το περιβάλλον για το κύμα του δεξιού λαϊκισμού που επέτρεψε στη Μελόνι να ευδοκιμήσει, αν και αυτό έγινε για εμπορικό όφελος και όχι από πολιτικό σχεδιασμό, σύμφωνα με το Politico.
Σχηματίζοντας ακροδεξιό συνασπισμό, το 1994, με τους νεοφασίστες προκατόχους των Αδελφών της Ιταλίας, ο Μπερλουσκόνι είχε ήδη προετοιμάσει τις συνθήκες για την είσοδο του κόμματός της στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Πολύ απλά, «χωρίς τον Μπερλουσκόνι δεν θα υπήρχε η Μελόνι» δήλωσε στο Politico ο Βιτόριο Σγκάρμπι, υφυπουργός Πολιτισμού και πρώην υπουργός στις κυβερνήσεις του Μπερλουσκόνι. Επιπλέον, η συμμετοχή του Μπερλουσκόνι στον σημερινό συνασπισμό της Μελόνι βοήθησε την εκπρόσωπο της ιταλικής Ακροδεξιάς να γίνει αποδεκτή στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Και αντίπαλοι και σύμμαχοι
Η σχέση τους, πάντως, είχε εντάσεις και συγκρούσεις. Η Μελόνι έφυγε από το κόμμα Λαός της Ελευθερίας του Μπερλουσκόνι το 2012, μια ρήξη που οδήγησε στη δημιουργία του κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας.
Το 2016 ο Μπερλουσκόνι εναντιώθηκε στην υποψηφιότητα της Μελόνι για δήμαρχος της Ρώμης, με τη δικαιολογία ότι ήταν έγκυος. Η Μελόνι δεν το ξέχασε.
Οσο δεν την έβλεπε ως απειλή για τον ίδιο, ο Μπερλουσκόνι έλεγε καλά λόγια για τη Μελόνι. Σε συνέντευξή του το 2017 είπε ότι «πάντα εκτιμούσε την αποφασιστικότητα, την ικανότητα, το πνευματικό της θάρρος, τις αναλυτικές ικανότητες της Τζόρτζια». Αυτό όμως άλλαξε όταν η Μελόνι κέρδισε πόντους στην πολιτική σκηνή και σταμάτησε να ζητά τις συμβουλές του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον πρόσφατο γάμο του ο Μπερλουσκόνι κάλεσε τον Σαλβίνι αλλά όχι τη Μελόνι. Πριν τη συνεργασία τους, η Μελόνι είχε εμφανιστεί σε κανάλι του Μπερλουσκόνι και δεν είχε διστάσει να πει ότι δεν του χρωστάει τίποτα. Ο ίδιος αργότερα ομολόγησε σε βίντεο που κυκλοφόρησε ευρέως ότι τη φοβάται.
Στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου η Μελόνι κέρδισε το 26% των ψήφων έναντι 8% του Μπερλουσκόνι. Οι δηλώσεις του υπέρ του Βλαντίμιρ Πούτιν την έφεραν σε δύσκολη θέση, και γι’ αυτό λέγεται ότι του έδωσε μόνο υπουργεία δευτερεύουσας σημασίας στην κυβέρνησή της. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ο Μπερλουσκόνι φωτογραφήθηκε με ένα κομμάτι χαρτί όπου είχε γράψει για τη Μελόνι ότι είναι «αυταρχική, αλαζονική και προσβλητική».
Ενδεικτικό της κόντρας τους ήταν ότι το κόμμα Forza Italia είχε αντιταχθεί σε σειρά από κυβερνητικά μέτρα, παρότι συμμετείχε στον κυβερνητικό συνασπισμό, όπως η αύξηση του ορίου πληρωμών με μετρητά και πράσινες επιδοτήσεις. Πλέον, το μέλλον του κόμματος χωρίς τον ιδρυτή του είναι αβέβαιο και ο θάνατός του μπορεί να ενισχύσει τη θέση της Μελόνι.
Μπορεί η πρωθυπουργός να θεωρείται πολύ πιο δεξιά από τον Μπερλουσκόνι, όμως κυνηγούσαν τις ίδιες ψήφους. Πολλοί υποστηρικτές του Forza Italia μετακινήθηκαν πέρυσι στα Αδέλφια της Ιταλίας. «Οι κεντροδεξιοί ψηφοφόροι στην Ιταλία μοιράζονται ένα θεμελιώδες σύνολο αξιών για τα περισσότερα θέματα και βλέπουν τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο» σύμφωνα με τον Λορέντζο Πρελιάσκο, της εταιρείας δημοσκοπήσεων YouTrend. «Εντόπισαν ποιος ήταν ο ισχυρότερος σε αυτόν τον τομέα και ψήφισαν αυτόν που ήταν σε θέση να την εκφράσει καλύτερα: πρώτα ο Μπερλουσκόνι για 20 χρόνια, στη συνέχεια ο Σαλβίνι και μετά η Μελόνι» εξήγησε.
Το δεύτερο κόμμα του συνασπισμού, η Λέγκα του Σαλβίνι, δεν πηγαίνει καλά στις δημοσκοπήσεις, αλλά η μετακίνησή του προς το κέντρο θα το εξίσωνε με την αντιπολίτευση.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Μπερλουσκόνι ως πρωθυπουργού, τη δεκαετία του 1990, η Μελόνι ήταν έφηβη και έκανε μαθήματα ακροδεξιάς πολιτικής μαζί με την παρέα της στη Ρώμη. Στην πορεία εξελίχθηκε σε μια λαϊκίστρια μαχητική πολιτικό.
Αλλά, όπως και ο Μπερλουσκόνι, είναι πρόθυμη να κάνει συμφωνίες για να διατηρηθεί στην εξουσία. Σε ένα βίντεο-αφιέρωμα που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του, είπε: «Μαζί του η Ιταλία έμαθε να μη θέτει ποτέ όρια στον εαυτό της. Εμαθε ποτέ να μη θεωρεί ότι είναι ηττημένη». Θα μπορούσε κάλλιστα να μιλάει για τον εαυτό της, σημείωσε το Politico.