Σημαντικά είναι τα ευρήματα από το εσωτερικό του υστεροαρχαϊκού ναού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο, όπου συνεχίζονται και φέτος οι ελληνοελβετικές ανασκαφές.
«Ηδη από τις πρώτες μέρες της νέας ανασκαφικής περιόδου ήρθαν στο φως σημαντικά ευρήματα από το εσωτερικό του ναού, τα οποία συμπληρώνουν τα αναθήματα του β’ μισού του 6ου αι. πΧ, τα οποία βρέθηκαν το 2020. Πρόκειται για μελανόμορφα αγγεία εισηγμένα από την Αττική, αγγεία τοπικών εργαστηρίων, πήλινα και χάλκινα ειδώλια, κοσμήματα, σφραγιδόλιθοι, μία χάλκινη ασπίδα και ένα σιδερένιο κράνος. Κάτω από τον υστεροαρχαϊκό ναό, από τον οποίο μόνο τα θεμέλια σώζονται (10×30 μ), εντοπίζονται κατάλοιπα, τουλάχιστον δύο παλαιότερων αρχιτεκτονικών φάσεων, ανάμεσα σε αυτά και μία ημικυκλική εστία ή εσχάρα», αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Σε συμπληρωματική τομή που ανασκάφηκε στη βόρεια άκρη του τεμένους, «βρέθηκε μαζί με άλλες κεραμίδες ενός κτιρίου μια πήλινη υδρορροή με λεοντοκεφαλή σε άριστη κατάσταση. Στην ίδια περιοχή αποκαλύφθηκε επίσης αρχαϊκός ή κλασικός τοίχος ο οποίος εκείνη την περίοδο περιόρισε το τέμενος προς βορρά. Ταυτόχρονα, κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο, ξεκίνησε και η έρευνα στις παρυφές του διπλανού λόφου Παλαιοεκκλησιές, με στόχο την κατανόηση του λόγου της μετατόπισης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων από τον λόφο στην πεδιάδα και της μετατροπής του προϊστορικού οικισμού σε ιερό».
Οπως σημειώνει η ανακοίνωση, «ο προϊστορικός οικισμός στην κορυφή του λόφου ήταν ήδη γνωστός από παλαιότερες ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας και αναφέρεται σε πινακίδα Γραμμικής Β γραφής από το ανάκτορο της Θήβας. Αμέσως κάτω από την επιφάνεια του εδάφους εντοπίστηκε ένα μεσαιωνικό κτίριο, ενώ βαθύτερα, το τμήμα ενός κτιρίου της Εποχής του Χαλκού με άφθονη μυκηναϊκή κεραμική.
Ενας τρίτος ερευνητικός άξονας είναι η επιφανειακή έρευνα ανάμεσα στην Ερέτρια και την Αμάρυνθο, η οποία αποσκοπεί στην ιχνηλάτηση της ιεράς οδού που αναφέρεται στις αρχαίες πηγές και η οποία συνέδεε την μητρόπολη με το σημαντικότερο ιερό της. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής δεν θα πραγματοποιηθούν μόνο αυτοψίες στο πεδίο, αλλά θα γίνει χρήση και σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων, όπως αεροπορικές εικόνες LiDAR».
Μετά την ταύτιση του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος το 2017 και την ανακάλυψη του υστεροαρχαϊκού ναού με ένα πλούσιο αποθέτη το 2020, το καλοκαίρι του 2021 συνεχίζονται οι ελληνοελβετικές ανασκαφές ανατολικά της Αμάρυνθου, στην Εύβοια. Το ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει φέτος στην περαιτέρω αποκάλυψη του ναού, είναι μία συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας, υπό τη διεύθυνση της δρ Αγγελικής Σίμωσι, με την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, υπό την διεύθυνση του Καθ. Sylvian Fachard.
