Αλβανικό δικαστήριο έδωσε τη Δευτέρα το «ΟΚ» σε συμφωνία που επιτρέπει στην Ιταλία να στέλνει μετανάστες που διασώζονται στη Μεσόγειο από ιταλικά πλοία, σε κέντρα κράτησης στην Αλβανία, για όσο καιρό εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου τους.
Το συνταγματικό δικαστήριο της Αλβανίας έκρινε νόμιμη τη συμφωνία παρά την προσφυγή της αλβανικής αντιπολίτευσης.
Το αλβανικό κοινοβούλιο πρέπει να επικυρώσει την συμφωνία προτού τεθεί σε ισχύ, αλλά εκεί την πλειοψηφία κατέχει το Σοσιαλιστικό κόμμα του Εντι Ράμα.
Η Τζόρτζια Μελόνι κατέληξε στη συμφωνία αυτή με τον Ράμα τον Νοέμβριο, προκειμένου να δημιουργηθούν κέντρα που θα μπορούσαν αρχικά να φιλοξενήσουν περί τους 3.000 μετανάστες.
Η Ιταλία ψάχνει λύσεις για την αντιμετώπιση της αλματώδους αύξησης των μεταναστών που φτάνουν στο έδαφός της, οι οποίοι σχεδόν διπλασιάσθηκαν πέρυσι.
Στην Ιταλία, η συμφωνία έχει ήδη εγκριθεί από την Κάτω Βουλή και έχει σταλεί στη Γερουσία, όπου οι δεξιοί πολιτικοί σύμμαχοι της πρωθυπουργού διατηρούν την πλειοψηφία.
Κατά την παρουσίαση της συμφωνίας πέρυσι, η Μελόνι την χαρακτήρισε «μοντέλο συνεργασίας μεταξύ μελών της ΕΕ με χώρες εκτός ΕΕ για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών».
Η συμφωνία θα επιτρέψει την κατασκευή δύο κέντρων γύρω από το αλβανικό λιμάνι του Σενγκτζίν, τα οποία θα μπορούν να φιλοξενήσουν το πολύ 3.000 μετανάστες ταυτόχρονα.
Στο ένα από αυτά, οι μετανάστες που διασώζονται στη θάλασσα από ιταλικά πλοία, θα αιτούνται άσυλο και θα υπερασπίζονται την υπόθεσή τους από απόσταση ενώπιων των ιταλών δικαστών.
Στο άλλο κέντρο, θα περιμένουν τις απαντήσεις στις αιτήσεις τους, οι οποίες συχνά μπορεί να διαρκέσουν μήνες.
Οι μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται, θα απελαύνονται από την Αλβανία στις χώρες καταγωγής τους.
Τα παιδιά, οι έγκυοι και άλλοι που χαρακτηρίζονται ως «ευάλωτοι», συμπεριλαμβανομένων των ασθενών και των ατόμων με αναπηρία, δεν θα πηγαίνουν στα κέντρα, αλλά θα μεταφέρονται απευθείας στην Ιταλία για επεξεργασία, σύμφωνα με την κυβέρνηση.
Σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη του αλβανού πρωθυπουργού στο Μεταναστευτικό, η Μελόνι δήλωσε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει την είσοδο της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Περισσότεροι από 157.000 μετανάστες αποβιβάστηκαν στις ακτές της Ιταλίας πέρυσι, οι περισσότεροι από αυτούς από την Αφρική ή την Ασία, έναντι 105.000 το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του ιταλικού υπουργείου Εσωτερικών.
Τη Δευτέρα, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης δήλωσε ότι σχεδόν 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν στη Μεσόγειο μέσα στον Ιανουάριο, υπερδιπλάσιοι από όσους έχασαν τη ζωή τους την ίδια περίοδο πέρυσι.
Το 2023, περισσότεροι από 3.000 μετανάστες πνίγηκαν στη Μεσόγειο, ανέφερε ο οργανισμός.
Εκτός από τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Αλβανία, η Μελόνι έχει επίσης συνάψει συμφωνίες με την Τυνησία και τη Λιβύη για τον περιορισμό της μετανάστευσης, σημείωσαν οι New York Times.
Εχει επίσης, υποστηρίξει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να μοιραστεί το βάρος της διαχείρισης των μεταναστών που αποβιβάζονται στην Ιταλία.
Τη Δευτέρα, η Μελόνι συναντήθηκε με αφρικανούς αξιωματούχους στη Ρώμη για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης στην Αφρική και την αποθάρρυνση των νέων από τη μετανάστευση.
Όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία με την Αλβανία τον Νοέμβριο, η Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Ντούντζα Μιγιάτοβιτς, προειδοποίησε για «μια ανησυχητική ευρωπαϊκή τάση προς την εξωτερίκευση των ευθυνών για το άσυλο».
«Τα μέτρα εξωτερίκευσης αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο να εκτεθούν οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η μετατόπιση της ευθύνης πέρα από τα σύνορα από ορισμένα κράτη δίνει επίσης κίνητρο και σε άλλα να κάνουν το ίδιο, γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας ενός φαινομένου ντόμινο που θα μπορούσε να υπονομεύσει το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο σύστημα διεθνούς προστασίας», ανέφερε η Μιγιάτοβιτς.
Η συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας υποστηρίχθηκε από την πρόεδρο της Κομισιόν, η οποία τη χαρακτήρισε «παράδειγμα εξωστρεφούς σκέψης, βασισμένης στη δίκαιη κατανομή των ευθυνών με τρίτες χώρες».
Ωστόσο, η προτεινόμενη ρύθμιση έχει επικριθεί ευρέως από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ορισμένοι επικριτές έχουν εκφράσει νομικές ανησυχίες σχετικά με την ιταλική δικαιοδοσία στην Αλβανία και έχουν προειδοποιήσει ότι θα ήταν δύσκολο να διασφαλιστεί ότι οι μετανάστες στην Αλβανία θα είχαν τα ίδια δικαιώματα με αυτά που θα είχαν αν βρίσκονταν στην Ιταλία.
Οι νομοθέτες της αντιπολίτευσης στην Ιταλία έχουν επικρίνει επίσης το εκτιμώμενο κόστος για την κατασκευή και τη διαχείριση των δύο κέντρων στην Αλβανία, σύμφωνα με τους New York Times.
Ο Ματέο Μάουρι, βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος, εκτίμησε ότι η συμφωνία θα κοστίσει στην Ιταλία 653 εκατομμύρια ευρώ τα πρώτα πέντε χρόνια, για έναν, όπως είπε, αμελητέο αριθμό μεταναστών.
«Η συμφωνία δεν είναι μόνο εντελώς άχρηστη και αμφίβολης νομιμότητας σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά είναι επίσης εξαιρετικά δαπανηρή», είπε στους New York Times.
Τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να δαπανηθούν στην Ιταλία για τα υπάρχοντα κέντρα επεξεργασίας, τόνισε και χαρακτήρισε τη συμφωνία «επιχείρηση πολιτικής προπαγάνδας από την πρωθυπουργό», η οποία έχει καταστήσει τον περιορισμό της μετανάστευσης πολιτικό ακρογωνιαίο λίθο του κόμματός της, των ακροδεξιών Αδελφών της Ιταλίας.
Σε ακροάσεις στην ιταλική Γερουσία νωρίτερα αυτό το μήνα, ορισμένοι εμπειρογνώμονες είπαν ότι η συμφωνία θα μπορούσε να γίνει ένα μοντέλο που θα μπορούσε να επαναληφθεί στη Λιβύη και την Τυνησία.
Αλλοι όμως, εξέφρασαν αμφιβολίες για το μήνυμα που στέλνει η Ιταλία στην Ευρώπη.
Ο Στέφανο Μανσερβίσι, καθηγητής Διακρατικής Διακυβέρνησης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο με έδρα τη Φλωρεντία, είπε: «Η Ιταλία λέει ότι η μετανάστευση πρέπει να διαχειριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τώρα αφαιρεί ένα μέρος αυτού του προβλήματος από την ευρωπαϊκή συζήτηση. Από τη μία πλευρά η Ιταλία λέει ότι λαμβάνει μικρή βοήθεια από το ευρωπαϊκό σύστημα, αλλά από την άλλη δημιουργεί ένα σύστημα που δεν μπορεί να επωφεληθεί από καμία ευρωπαϊκή υποστήριξη».