Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης το σχέδιο νόμου με ένα ευρύ φάσμα αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας που ψηφίστηκε εσπευσμένα τις παραμονές των τελευταίων βουλευτικών εκλογών από την κυβέρνηση Τσίπρα.
Μεταξύ των αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα περιλαμβάνονται η ισόβια κάθειρξη ως μοναδική ποινή για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού, του θανατηφόρου βιασμού και της θανατηφόρας ληστείας, η επαναφορά του αδικήματος της παράνομης αλιείας από αλλοδαπούς τα χωρικά ύδατα της χώρας μας (βλ. τουρκικοί «τσαμπουκάδες» σε βάρος των ελλήνων αλιέων), όπως και η αλλαγή στο πλαίσιο ποινής της βαριάς σκοπουμενης σωματικής βλάβης που προκαλεί παραμόρφωση (βλ. επίθεση με βιτριόλι στην Καλλιθέα), η οποία πλέον από ανώτατο όριο 10 ετών, μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 15 χρόνια.
Επίσης, το αδίκημα του εμπρησμού δασών τυποποιείται πλέον μόνο ως κακούργημα και στη βασική του μορφή με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως οκτώ χρόνια και χρηματική ποινή.
Αναλυτικά στην τροποποίηση του Ποινικό Κώδικα περιλαμβάνονται:
Μοναδική ποινή πλέον η ισόβια κάθειρξη για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού, του θανατηφόρου βιασμού και της θανατηφόρας ληστείας. Τα ανωτέρω αδικήματα με τον ισχύοντα ποινικό κώδικα τιμωρούνται διαζευκτικά με την ποινή είτε της ισόβιας είτε της πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών. Μοναδική ποινή της ισόβιας κάθειρξης προβλέπεται και για το βιασμό σε βάρος ανηλίκου.
Αυστηροποίηση διάταξης για τη βαριά σωματική βλάβη και κάλυψη όλων των μορφών υπαιτιότητας (αμέλεια, ενδεχόμενος δόλος και επιδίωξη) με την επαναφορά και αυστηροποίηση της παλαιάς διάταξης. Επιπλέον, προστίθενται στην έννοια της βαριάς σωματικής βλάβης η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση.
Επιβαρυντική περίσταση η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας του.
Αυστηροποιούνται οι τυπικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση δυνατότητας απόλυσης υπό όρο. Με τη νέα ρύθμιση θα πρέπει να παραμείνει στο κατάστημα κράτησης πραγματικά τουλάχιστον 9 έτη. Στην περίπτωση της ισοβίου καθείρξεως για τα ανωτέρω αδικήματα το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης για τους καταδίκους αυξάνεται από τα 16 στα 18 έτη.
Καταργείται η απόλυση κρατουμένου με τον όρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης για τα ανωτέρω αδικήματα.
Εγκλήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική κρίση
Το αδίκημα του εμπρησμού, όπως και αυτό του εμπρησμού δασών, αλλά και όλων των κοινώς επικινδύνων εγκλημάτων, μετατρέπονται από εγκλήματα αποτελέσματος σε εγκλήματα αφηρημένης διακινδύνευσης. Περαιτέρω, για την επιβολή ποινής ισοβίου καθείρξεως αρκεί και ο θάνατος ενός ανθρώπου χωρίς να απαιτείται μεγάλος αριθμός προσώπων, όπως ισχύει σήμερα.
Το αδίκημα του εμπρησμού δασών τυποποιείται πλέον μόνο ως κακούργημα και στη βασική του μορφή με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 8 έτη και χρηματική ποινή, ενώ από τον Ιούλιο του 2019 υποβαθμίστηκε σε πλημμέλημα στη βασική του μορφή.
Επαναφέρεται το αδίκημα της αλιείας σε χωρικά ύδατα και αυστηροποιείται η προβλεπόμενη ποινή. Με την προτεινόμενη ρύθμιση σκοπείται η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την αλόγιστη και μη ελεγχόμενη αλιεία και ως εκ τούτου η προώθηση μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η οποία επιδρά και στον τομέα της αλιείας. Επιπλέον σκοπείται η τιμώρηση της παράνομης αλιείας.
Εγκλήματα κατά της προσωπικής ελευθερίας, γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής
Αυτεπάγγελτη δίωξη για την προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο.
Το αδίκημα της αιμομιξίας με την προτεινόμενη αλλαγή θα τιμωρείται με κάθειρξη από 5-10 έτη αν η πράξη τελείται από τους γονείς και παππούδες προς τα παιδιά και εγγόνια αντίστοιχα.
Απαλείφεται η διαζευκτικότητα των ποινών της ισόβιας ή πρόσκαιρης κάθειρξης στο αδίκημα του ομαδικού βιασμού. Αποκλειστικά προβλεπόμενη ποινή με την προτεινόμενη αλλαγή του άρθρου 336 παρ. 3 ΠΚ είναι η ισόβια κάθειρξη.
Εμπορία Ανθρώπων (άρθρο 323Α ΠΚ)
Αν από την πράξη επέλθει ο θάνατος επιβάλλεται ποινή ισοβίου καθείρξεως.
Εγκλήματα σε βάρος ανηλίκων
Αλλαγή του χρόνου έναρξης της παραγραφής των αδικημάτων της εμπορίας ανθρώπων, της αρπαγής ανηλίκου και των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Η παραγραφή ξεκινά πλέον από την ενηλικίωση του ανηλίκου με παρέκταση ενός επιπλέον έτους, εφόσον η πράξη είναι πλημμέλημα ή τριών επιπλέον ετών, εφόσον η πράξη είναι κακούργημα.
Έναρξη παραγραφής για πλημμέλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας σε βάρος ανηλίκου : 18+ 1 = 19 ετών,
Έναρξη παραγραφής για κακούργημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας σε βάρος ανηλίκου : 18+ 3 = 21 ετών
Αυτεπάγγελτη δίωξη των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας όταν στρέφονται σε βάρος ανηλίκων.
Κακούργημα οι γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους (αποπλάνηση ανηλίκων)
Κατά συνέπεια αν σήμερα κάποιος αποπλανήσει ανήλικο έως 12 ετών η προβλεπόμενη ποινή είναι κάθειρξη από 10-15 έτη και αν αποπλανήσει ανήλικο από 12-15 ετών η προβλεπόμενη ποινή είναι κάθειρξη από 5-15 έτη.
«Θέλω να ευχαριστήσω δημόσια τα μέλη της επιτροπής και τον κ. Μαργαρίτη έγινε μια δουελιά που κάνει τους Έλληνες πολίτες περισσότερο ασφαλείς. Η Δικαιοσύνη είναι ο πυλώνας της Δημοκρατίας και αφορά το σύνολο της κοινωνίας. Στέλνουμε μήνυμα ότι η ελληνική Δικαιοσυνη και πολιτεία είναι παρούσα», ανέφερε τη σχετική δήλωσή του ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, τονίζοντας ότι με τις αλλαγές αυτές επιχειρείται να αποκατασταθούν οι αστοχίες του Ποινικού Κώδικα που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση.
«Πρέπει να εκπέμψουμε ένα μήνυμα ότι η Δικαιοσύνη είναι εδώ και ένα μήνυμα ασφάλειας σε όλη την ελληνική κοινωνία να εκπέμψουμε ότι η Δικαιοσύνη είναι εδώ και τον προστατεύει . Αυτή είναι η λογική των αλλαγών», πρόσθεσε ο υπουργός.
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Κώτσηρας επεσήμανε πως έχει δοθεί προτεραιότητα στα αδικήματα που στρέφονται σε βάρος ανηλίκων.