Ο 58χρονος θανατοποινίτης Κένεθ Σμιθ εκτελέστηκε με εισπνοή αζώτου, στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ, την Πέμπτη (ξημερώματα της Παρασκευής στην Ελλάδα), μέθοδος που ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει «πιθανώς βασανιστήριο».
Πρόκειται για την πρώτη φορά που χρησιμοποιείται αυτή η μέθοδος για εκτέλεση θανατοποινίτη, οπουδήποτε στον κόσμο.
Ο Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία της Ελίζαμπεθ Σένετ, κατά παραγγελία του ιερέα συζύγου της, το 1989.
Ο θάνατός του διαπιστώθηκε στη φυλακή της Ατμορ στις 20:25 (τοπική ώρα), όπως ανακοίνωσε η ρεπουμπλικανή κυβερνήτης στην συντηρητική πολιτεία των ΗΠΑ, Κέι Αϊβι.
Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί ο ίδιος με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022 για αυτό και οι αρχές της Αλαμπάμα επέλεξαν την εισπνοή αζώτου.
Ο Σμιθ είχε χάσει τρεις εφέσεις για αποτροπή της εκτέλεσης, δύο στο Ανώτατο Δικαστήριο και μία σε ομοσπονδιακό Εφετείο.
Στη φυλακή, κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης, παραβρέθηκαν ο γιος και άλλοι συγγενείς της Ελίζαμπεθ Σένετ.
Οπως σημειώνει το BBC, η Αλαμπάμα και άλλες δύο αμερικανικές πολιτείες, έχουν εγκρίνει την χρήση αζώτου για εκτελέσεις, καθώς τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στα θανατηφόρα ενέσιμα διαλύματα γίνονται ολοένα και πιο δυσεύρετα. Για αυτόν τον λόγο, έχουν μειωθεί οι εκτελέσεις στις αμερικανικές φυλακές.
Οι αρχές επέτρεψαν σε πέντε δημοσιογράφους να παρακολουθήσουν την εκτέλεση, όπως και στους συγγενείς του θανατοποινίτη.
Σύμφωνα με μάρτυρες, τα τελευταία λόγια του Σμιθ ήταν τα εξής: «Απόψε η Αλαμπάμα πηγαίνει την ανθρωπότητα ένα βήμα προς τα πίσω. Σας ευχαριστώ που με στηρίξατε. Σας αγαπώ όλους».
Οταν το άζωτο άρχισε να εισέρχεται στη μάσκα του, ο θανατοποινίτης λέγεται ότι χαμογέλασε, έγνεψε προς την οικογένειά του και σχημάτισε μία καρδιά με τα χέρια του.
Σύμφωνα με τους μάρτυρες, ο Σμιθ έκανε σπασμούς για δύο έως τέσσερα λεπτά και βαριανάσαινε άλλα πέντε λεπτά πριν οι αρμόδιοι διαπιστώσουν τον θάνατό του.
Η αναπνοή αζώτου χωρίς οξυγόνο προκαλεί τη διάσπαση των κυττάρων του σώματος και οδηγεί στον θάνατο.
Η κυβερνήτης της Αλαμπάμα, η οποία δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα να παραστεί στην εκτέλεση, επιβεβαίωσε τον θάνατο του Σμιθ σε δήλωσή της.
«Μετά από περισσότερα από 30 χρόνια και τη μία απόπειρα μετά την άλλη να ξεγελάσει το σύστημα, ο Σμιθ πλήρωσε για τα φρικτά εγκλήματά του», ανέφερε.
«Προσεύχομαι η οικογένεια της Ελίζαμπεθ Σένετ να μπορέσει να βρει γαλήνη μετά από όλα αυτά τα χρόνια που ασχολήθηκε με αυτή τη μεγάλη απώλεια», πρόσθεσε.
Ο γενικός εισαγγελέας της πολιτείας, Στιβ Μάρσαλ, δήλωσε ότι η μέθοδος εκτέλεσης αποδείχθηκε «αποτελεσματική και ανθρώπινη», διαψεύδοντας τις «δυσοίωνες προβλέψεις» των ακτιβιστών και των μέσων ενημέρωσης.
«Η δικαιοσύνη αποδόθηκε», πρόσθεσε στη δήλωσή του.
Ο επίτροπος σωφρονιστικών ιδρυμάτων της Αλαμπάμα, Τζον Χαμ, δήλωσε ότι το τρέμουλο του Σμιθ στο φορείο, με το οποίο τον απομάκρυναν, φαινόταν να είναι ακούσιες κινήσεις.
«Ηταν όλα όπως τα περιμέναμε», είπε.
Ομως, σε δήλωση των αρχών της Αλαμπάμα στο δικαστήριο, κατά την εξέταση μία από τις εφέσεις του Σμιθ, ανέφεραν ότι ο θανατοποινίτης θα έχανε τις αισθήσεις του μέσα σε δευτερόλεπτα και σε λίγα λεπτά θα πέθαινε, κάτι που δεν συνέβη.
Σύμφωνα με τον Τζεφ Χουντ -πνευματικό της οικογένειας του θανατοποινίτη- ο οποίος παρακολούθησε όλη τη διαδικασία, η εκτέλεση του Σμιθ διήρκεσε πολύ περισσότερο χρόνο απ’ όσο είχαν πει οι αρμόδιοι ότι θα χρειαζόταν.
Ο Χουντ αποκάλεσε την εκτέλεση το «χειρότερο πράγμα» που έχει δει στη ζωή του και υποστήριξε πως ακόμη και οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι «έμειναν φανερά έκπληκτοι με το πόσο άσχημα πήγε».
Το φονικό
Ο Σμιθ ήταν ο ένας από τους δύο άνδρες που καταδικάστηκαν για τη δολοφονία της Σένετ με αντάλλαγμα 1.000 δολάρια από τον σύζυγό της, το 1988.
Οι δύο άνδρες μπήκαν στο σπίτι, χτύπησαν την 45χρονη με ένα βαρύ αντικείμενο από το τζάκι και την μαχαίρωσαν στο στήθος και τον λαιμό, σκηνοθετώντας διάρρηξη.
Ο Τσαρλς Σένετ, ιερέας, είχε πολλά χρέη και είχε καταστρώσει το σχέδιο για να εισπράξει την ασφάλεια ζωής της γυναίκας του. Ο ίδιος αυτοκτόνησε, όταν οι αστυνομικοί έφτασαν κοντά στην επίλυση της υπόθεσης.
Ο συνεργάτης του Σμιθ, Τζον Φόρεστ Πάρκερ, εκτελέστηκε το 2010.
Στη δίκη του ο Σμιθ παραδέχτηκε ότι ήταν παρών όταν σκοτώθηκε το θύμα, αλλά δήλωσε ότι δεν συμμετείχε στην επίθεση.
Αντιδράσεις ΟΗΕ και ΕΕ
Η εκτέλεση στις ΗΠΑ με την εισπνοή αζώτου, σε παγκόσμια πρώτη, «μπορεί να συνιστά βασανιστήριο», κατήγγειλε ο Υπατος Αρμοστής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Φόλκερ Τουρκ.
«Λυπάμαι πολύ για την εκτέλεση του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα παρά τις σοβαρές ανησυχίες για το γεγονός ότι η μη δοκιμασμένη αυτή μέθοδος της ασφυξίας με άζωτο μπορεί να συνιστά βασανιστήριο ή βάναυση, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση», δήλωσε ο Τουρκ.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση κατήγγειλε, με τη σειρά της, την «ιδιαίτερα βάναυση» εκτέλεση με εισπνοή αζώτου στις ΗΠΑ, αναφέρεται σε ανακοίνωση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση εκφράζει την βαθιά της λύπη για την εκτέλεση του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα» και καταγγέλλει την «ιδιαιτέρως βάναυση» μέθοδο εκτέλεσης που «επιβαρύνεται από το γεγονός ότι ο φυλακισμένος υπήρξε ήδη αντικείμενο απόπειρας εκτέλεσης τον Νοέμβριο 2022», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.
Η ΕΕ υπενθύμισε ότι είναι αντίθετη με την επιβολή της θανατικής ποινής «υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».