«Από τις δίωρες ουρές στον Πύργο του Αϊφελ στο Παρίσι μέχρι την Αθήνα, που έθεσε ανώτατο όριο στους επισκέπτες της υπερπλήρους Ακρόπολης, ο συνωστισμός των τουριστών που επέστρεψαν στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι ήταν δύσκολο να μη γίνει αντιληπτός». Με την παρατήρηση αυτή, που φέρνει στον νου τις εικόνες που είδαμε στην Αθήνα, οι Financial Times, αρχίζουν το ρεπορτάζ για την πορεία του τουρισμού στην Ευρώπη το 2023. Η Ελλάδα, παρά τον πληθωρισμό, τον καύσωνα και τις καταστροφικές πυρκαγιές, όλα δείχνουν ότι κατέγραψε άλλη μια ισχυρή τουριστική χρονιά.
Τα πρώτα στοιχεία για την Ευρώπη δείχνουν κατά τους FT ότι «η τουριστική βιομηχανία της περιοχής είχε φέτος την καλύτερη καλοκαιρινή περίοδο από την εποχή προ της πανδημίας, καθώς η αύξηση των αμερικανών επισκεπτών βοήθησε ώστε να αντισταθμιστεί ο αντίκτυπος της ακραίας ζέστης και του επίμονου πληθωρισμού». Ωστόσο, η εφημερίδα υπογραμμίζει ότι η αύξηση των αμερικανών τουριστών έχει καταστήσει πολλούς εγχώριους προορισμούς απρόσιτους για ορισμένες ευρωπαϊκές οικογένειες. Ενα φαινόμενο που έγινε οδυνηρά αισθητό στην Ελλάδα και το 2023.
Η χώρα μας ήταν ο μόνος μεγάλος προορισμός στην Ευρώπη όπου οι συνολικές κρατήσεις πτήσεων μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον οργανισμό συγκέντρωσης δεδομένων ForwardKeys, οι καλοκαιρινές κρατήσεις στις πτήσεις προς την Ελλάδα ήταν κατά 10% υψηλότερες από το 2019. Στο δημοσίευμα περιλαμβάνονται αναλυτικά στοιχεία που δείχνουν ότι το ίδιο τρίμηνο όλες οι άλλες μεγάλες αγορές (Τουρκία, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία) κινήθηκαν από 5% ως 15% κάτω από τις αεροπορικές αφίξεις του 2019.
«Η ακραία ζέστη σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη και οι πυρκαγιές στο ελληνικό νησί της Ρόδου, οι οποίες έκαψαν το 15% της γης και οδήγησαν σε σχεδόν 20.000 εκκενώσεις, απασχόλησαν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά δεν μείωσαν τη ζήτηση για τα ηλιόλουστα τοπία της Ευρώπης» σημειώνουν οι Financial Times.
Ευρύτερα, σε σύγκριση με το 2022, παρά την εκτίναξη των τιμών λόγω του πληθωρισμού, οι κρατήσεις πτήσεων προς τη Νότια Ευρώπη από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 2023 αυξήθηκαν κατά 13%, σύμφωνα και πάλι με τον οργανισμό ForwardKeys. Ο Σάιμον Βίνσεντ, επικεφαλής του ομίλου ξενοδοχείων Hilton για τις περιοχές της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, απέδωσε την επιτυχία της καλοκαιρινής περιόδου «στην ανθεκτικότητα των καταναλωτών και στον μεγάλο αριθμό των Αμερικανών».
Η βρετανική οικονομική εφημερίδα σημειώνει επίσης ότι η πληρότητα των ξενοδοχείων σε όλη την Ευρώπη κινήθηκε τον Ιούλιο μόλις 4% κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα (τον αντίστοιχο, δηλαδή, μήνα του 2019), σύμφωνα με τα στοιχεία της εν λόγω αγοράς που συγκεντρώνει ο οργανισμός STR. Η καλή πορεία των κρατήσεων δεν επηρεάστηκε από την εκτίναξη των μέσων ημερήσιων τιμών των δωματίων σε τουριστικά hotspots, όπως για παράδειγμα το Παρίσι, όπου ήταν κατά 79% υψηλότερες τον φετινό Ιούλιο συγκριτικά με το 2019.
Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ροές. Στην Ιταλία, το θερμότερο νότιο τμήμα της χώρας κατέγραψε μείωση των τουριστών, σε αντίθεση με πόλεις όπως η Βενετία, η Ρώμη και η Φλωρεντία, όπου υπήρξε εισροή ξένων επισκεπτών. Σύμφωνα με την ένωση του κλάδου Assoturismo, στη γειτονική μας χώρα έγιναν 82 εκατ. κρατήσεις ξενοδοχείων τον Αύγουστο, 800.000 λιγότερες από ό,τι τον ίδιο μήνα πέρυσι, μια μείωση που ορισμένοι ειδικοί αποδίδουν στα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των FT, η ροή των ξένων παραθεριστών αναζωπυρώνει επίσης τις συζητήσεις σχετικά με τον υπερτουρισμό σε ορισμένα από τα ταξιδιωτικά hotspots της Ευρώπης. Το δημοτικό συμβούλιο του Αμστερνταμ, για παράδειγμα, απαγόρευσε τον περασμένο μήνα την είσοδο των κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι, ενώ το ιταλικό παραθαλάσσιο θέρετρο Πορτοφίνο απείλησε να επιβάλει πρόστιμο στους τουρίστες έως και 270 ευρώ για την παραμονή τους σε πολυσύχναστα σημεία για να βγάζουν selfies!
Στη Βενετία, η επιστροφή των τουριστών έδωσε ώθηση στις επιχειρήσεις, αλλά αποδείχθηκε πικρό χάπι για ορισμένους ντόπιους που αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν εν μέσω της εκτίναξης των τιμών, του συνωστισμού και της μειωμένης πρόσβασης σε κατοικίες, καθώς οι ιδιοκτήτες προσπαθούν να νοικιάσουν τα σπίτια τους στους παραθεριστές.
«Πολλοί άνθρωποι της ηλικίας μου μετακομίζουν επειδή η ζωή σε αυτή την πόλη είναι απλώς πολύ δύσκολο να διατηρηθεί οικονομικά και κοινωνικά» δήλωσε στην εφημερίδα η Τζούλια, 28 ετών, η δουλειά της οποίας είναι να εμποδίζει τους τουρίστες να κάθονται στα σκαλοπάτια στους δρόμους γύρω από την πλατεία του Αγίου Μάρκου…