Η άθλια κατάσταση της τουρκικής οικονομίας έχει φέρει χιλιάδες επαγγελματίες στο χείλος της χρεοκοπίας, με τη νυχτερινή διασκέδαση να παλεύει καθημερινά για την επιβίωσή της. Ειδικά η κοσμοπολίτικη Κωνσταντινούπολη πληρώνει ακριβά, όχι μόνο το τίμημα της οικονομικής κρίσης της χώρας, αλλά και την εχθρική στάση της τουρκικής κυβέρνησης απέναντι στην τουριστική ψυχαγωγία.
Σε ένα εστιατόριο στην ταράτσα ξενοδοχείου της Πόλης, ο τούρκος DJ παίζει εγχώρια ποπ τραγούδια στη διαπασών και τρία κορίτσια εκτελούν τον παραδοσιακό χορό της κοιλιάς. Εδώ οι άνθρωποι περνούν ώρες πίνοντας, ακούγοντας μουσική και παρακολουθώντας χορούς της κοιλιάς – βασικό στοιχείο της τουρκικής κοινωνικής ζωής εδώ και αιώνες.
Καθώς το τρίο των χορευτριών κινείται μεταξύ των διαφορετικών τραπεζιών λικνίζοντας τα σώματά τους δίπλα στους θαμώνες, αρχίζουν τα κόλπα τους – η πληθωρική Ασλι Καν κάνει μια πίσω κάμψη πάνω από ένα τραπέζι καθώς χορεύει. Μέσα σε μισή ώρα, το μπούστο της είναι γεμάτο χαρτονομίσματα των 100 λιρών.
Αλλά ενώ τα χαρτονομίσματα μοιάζουν να είναι πολλά χρήματα, η αξία τους μειώνεται διαρκώς, ακόμη και όσο η Καν χορεύει, αναφέρει ρεπορτάζ της Guardian. Το 2021 η τουρκική λίρα έχασε τη μισή αξία της έναντι του δολαρίου και έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών τις εβδομάδες μετά την επανεκλογή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις του τούρκου προέδρου έχουν κάνει τη ζωή επικίνδυνη για τις μικρές επιχειρήσεις και έχουν υποτιμήσει τους μισθούς. Η αύξηση του κατώτατου μηνιαίου μισθού για τους εργαζομένους του δημόσιου τομέα στις 15.000 λίρες (530 ευρώ) δεν επεκτάθηκε και στους σερβιτόρους, τους DJs, τις χορεύτριες, τους promoters των κλαμπ και τους ιδιοκτήτες των μπαρ που συνθέτουν τη ζωντανή σκηνή της νυχτερινής ζωής της Κωνσταντινούπολης.
«Υπήρχαν στιγμές που κάποιοι μού έδιναν φιλοδώρημα 100 δολάρια» αποκαλύπτει στην Guardian με έναν αναστεναγμό η Καν, η οποία χορεύει εδώ και 30 χρόνια. Τώρα όλοι οι πελάτες μαζί τής δίνουν 100 λίρες (3,5 ευρώ) για έναν χορό: πριν από την οικονομική κρίση του 2018 οι 100 τουρκικές λίρες ισοδυναμούσαν με 26 ευρώ.
Η κρίση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αργό θάνατο μια βιομηχανία που παρέχει όχι μόνο μια ζωτικής σημασίας χρηματοοικονομική σανίδα στην πιο πολυπληθή και ζωντανή πόλη της Τουρκίας, αλλά και ένα ουσιαστικό κομμάτι του χαρακτήρα της – το οποίο έχει παραμεληθεί εδώ και καιρό από τη δημοτική διοίκηση και την κυβέρνηση.
Εν τω μεταξύ, η κρίση κόστους ζωής στην Τουρκία επηρεάζει τους πάντες, από θαμώνες μέχρι χορευτές και ιδιοκτήτες κλαμπ. Το επίσημο ποσοστό του πληθωρισμού είναι κοντά στο 40%, αλλά η ανεξάρτητη εταιρία Inflation Research Group (ENAGrup) εκτιμά ότι στην πραγματικότητα είναι πάνω από 100%.
Οι αυξήσεις των τιμών είναι έντονα αισθητές σε τουρίστες και εργαζόμενους. Μόνο τον Μάιο, η ENAGrup αποτύπωσε αύξηση 7% στις τιμές των τροφίμων και 9% σε καφετέριες και εστιατόρια. Η βραδινή έξοδος έχει γίνει μια απόλαυση απαγορευμένη για τους πολλούς.
Η οδυνηρά αργή ανάκαμψη από την πανδημία της Covid-19 περιελάμβανε την ευρέως αντιδημοφιλή απαγόρευση της μουσικής μετά τη 01:00 το πρωί, που διήρκεσε μέχρι το τέλος του φετινού Ιουνίου – χρόνια μετά την άρση όλων των άλλων κανονισμών. Ενας βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) ήταν τόσο εξοργισμένος, που ζήτησε κοινοβουλευτική έρευνα, εξηγώντας ότι η βιομηχανία της νυχτερινής διασκέδασης είχε υποστεί τεράστια ζημιά από την πανδημία.
Αλλά ακόμη και μετά την άρση της απαγόρευσης, όσοι εργάζονται στην οικονομία της νύχτας έχουν να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια. «Για τους ανθρώπους που βγαίνουν για πάρτι δεν υπάρχει δεύτερο ή τρίτο ποτό. Δεν μπορείς, είναι αδύνατο» λέει στην Guardian ο Τούνα Οζτούρκ, γνωστός επαγγελματικά ως Tuna Oz, DJ και μπάρμαν, εργαζόμενος στη νυχτερινή Κωνσταντινούπολη επί δεκαετίες.
Ο Οζτούρκ έχει συνηθίσει να κάνει πολλές δουλειές για να επιβιώσει, περνώντας τις μέρες του σε ένα μπαρ χωμένο σε ένα στενάκι της πόλης, και τις νύχτες του στο γειτονικό Club Banger. Η ελάχιστη αμοιβή που περιμένει από οποιοδήποτε από τα νυχτερινά μαγαζιά στα οποία παίζει είναι 1.000 λίρες (35 ευρώ) – μερικές φορές αυξάνεται σε 2.500 λίρες (90 ευρώ) για τα μεγαλύτερα κλαμπ. Συχνά τα κλαμπ είναι τόσο άδεια, που νιώθει ένοχος όταν ζητάει να πληρωθεί.
Τόσο η Καν όσο και ο Οζτούρκ λένε στον Guardian ότι η στεγαστική κρίση και άλλες επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης έχουν κάνει το κόστος ζωής τους σχεδόν αφόρητο. Μια πολύ καλή εβδομάδα με εκτέλεση χορού της κοιλιάς θα αποφέρει στην Καν 5.000 λίρες (176 ευρώ), αλλά αυτές οι εβδομάδες είναι σπάνιες. Ασχολείται και με τη χειρομαντεία ως παράλληλη εργασία, αλλά εξακολουθεί να ζορίζεται οικονομικά.
Ο Οζτούρκ, εν τω μεταξύ, περνάει τις μέρες του παίζοντας χαλαρωτική κλασική μουσική στο καφέ όπου εργάζεται πριν πέσει το φως της ημέρας. Σε αντίθεση με άλλες πόλεις, όπου η νυχτερινή ζωή είναι πολύτιμο κομμάτι της τοπικής κουλτούρας, οι καταγγελίες από την αστυνομία της Κωνσταντινούπολης για τον θόρυβο ή για τους θαμώνες που συζητούν έξω από τα μπαρ είναι συχνές.
«Αν η αστυνομία θέλει να σου επιβάλει πρόστιμο, θα σου επιβάλει πρόστιμο – κάτι θα βρει» αποκαλύπτει ο ίδιος στον Guardian. «Δεν έχουμε δει ποτέ καμία υποστήριξη από την κυβέρνηση ή τον δήμο – αντίθετα, το μόνο που δεχόμαστε από αυτούς είναι άγχος και πίεση».
Παρότι η Κωνσταντινούπολη έχει έναν κατ’ όνομα φιλελεύθερο δήμαρχο από το αντιπολιτευόμενο κόμμα CHP, η προστασία της νυχτερινής ζωής δεν αποτελεί μέρος των προτεραιοτήτων του. Επιπλέον, η συνοικία Μπεγιογκλού, ο κόμβος των μπαρ και των νυχτερινών κέντρων της πόλης, ελέγχεται από το κόμμα του Ερντογάν, το οποίο από καιρό θεωρεί τη νυχτερινή ζωή ανάθεμα για τον παραδοσιακό τουρκικό πολιτισμό – παρά τη μακρά ιστορία του στην Κωνσταντινούπολη.