Λίγες ώρες μετά την πρωτοφανή επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, που έφερε τη Μέση Ανατολή «στο χείλος της αβύσσου», οι ΗΠΑ και οι ευρωπαίοι σύμμαχοι του εβραϊκού κράτους ζητούν από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην ανταποδώσει το χτύπημα για να αποφευχθεί ένας ολοκληρωτικός πόλεμος.
«Ούτε η περιοχή, ούτε ο κόσμος αντέχουν κι άλλο πόλεμο», είπε στην εισήγηση με την οποία άρχισε η έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, την Κυριακή, ο Αντόνιο Γκουτέρες.
«Η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου. Οι λαοί της περιοχής είναι αντιμέτωποι με αληθινό κίνδυνο πλήρους καταστροφικού πολέμου. Είναι ώρα να τον εξουδετερώσουμε και να αποκλιμακώσουμε. Είναι ώρα να δείξουμε τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
«Είναι ζωτικής σημασίας να αποφύγουμε κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείζονες στρατιωτικές συγκρούσεις σε πολλαπλά μέτωπα στη Μέση Ανατολή», είπε.
Επανέλαβε την καταδίκη του για την πρωτοφανή επίθεση που εξαπέλυσε το βράδυ του Σαββάτου προς Κυριακή το Ιράν εναντίον του Ισραήλ, την οποία χαρακτήρισε «σοβαρή κλιμάκωση» και ταυτόχρονα τον αεροπορικό βομβαρδισμό εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό την 1η Απριλίου, υπενθυμίζοντας το «απαραβίαστο» των διπλωματικών εγκαταστάσεων.
Από την ισλαμική επανάσταση του 1979, η Τεχεράνη δεν κρύβει πως στόχος της είναι η εξάλειψη του εβραϊκού κράτους. Ως τώρα ωστόσο η Τεχεράνη δεν είχε επιτεθεί ποτέ απευθείας στο Ισραήλ και οι δυο χώρες αναμετρώνταν μέσω τρίτων, ενδιάμεσων, όπως για παράδειγμα της Χεζμπολάχ.
Ο Γκουτέρες ζήτησε για ακόμη μια φορά «άμεση κατάπαυση του πυρός» στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούν η Χαμάς και ο Ισλαμικός Τζιχάντ στη Γάζα.
Ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, ο οποίος υπέβαλε το αίτημα για την κατεπείγουσα συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ζήτησε από το κορυφαίο όργανο του ΟΗΕ, να προχωρήσει στην επιβολή «όλων των πιθανών κυρώσεων» σε βάρος του Ιράν.
«Το Συμβούλιο πρέπει να δράσει», είπε ο Γκιλάντ Ερντάν, και «να προχωρήσει στην επιβολή όλων των πιθανών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν προτού να είναι πολύ αργά».
Το Ιράν «δεν είχε άλλη επιλογή παρά να ασκήσει το δικαίωμά του στη νόμιμη άμυνα», υποστήριξε από τη δική του πλευρά ο πρεσβευτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί.
«Το Συμβούλιο Ασφαλείας παρέλειψε το καθήκον του να διατηρήσει τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια» όταν δεν καταδίκασε τον βομβαρδισμό της 1ης Απριλίου εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό και «σε αυτές τις συνθήκες, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν δεν είχε άλλη επιλογή παρά να ασκήσει το δικαίωμά της στη νόμιμη άμυνα», ισχυρίστηκε ο ιρανός διπλωμάτης, διαβεβαιώνοντας πως η Τεχεράνη δεν επιδιώκει κλιμάκωση αλλά θα αντιδράσει δυναμικά σε «οποιαδήποτε απειλή ή επίθεση».
Τι θα κάνει το Ισραήλ
Αναλυτές χαρακτηρίζουν αναπόφευκτη την ανταπόδοση του Ισραήλ. «Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι μόνο το εάν θα δράσει το Ισραήλ, αλλά και το τι θα επιλέξει να κάνει», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο αμερικανός αξιωματούχος, διαβεβαιώνοντας πως οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε «οποιαδήποτε» τέτοια επιχείρηση.
Το Ιράν μοιάζει να έχει σκοπό να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση, κατά την άποψη του Νικ Χέρας, αναλυτή του αμερικανικού New Lines Institute for Strategy and Policy. Η επίθεση ήταν σχεδιασμένη «για να την δει όλος ο κόσμος, αλλά όχι για να οδηγήσει στο ξέσπασμα πολέμου στην περιφέρεια», σημείωσε.
Το πολεμικό συμβούλιο του Ισραήλ συμφωνεί ότι πρέπει να υπάρξει απάντηση κατά του Ιράν για την επίθεση με πυραύλους και drones, αλλά διαφωνεί για τον χρόνο και την κλίμακα των αντιποίνων, δήλωσαν ισραηλινοί αξιωματούχοι.
Το πενταμελές πολεμικό συμβούλιο, στο οποίο ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο υπουργός Αμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ και ο υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, Μπένι Γκαντς, έχουν εξουσίες λήψης αποφάσεων, συνήλθε την Κυριακή και θα συνεδριάσει και πάλι τη Δευτέρα για περαιτέρω συνομιλίες.
Οι σκληροπυρηνικοί ακροδεξιοί υπουργοί στον κυβερνητικό συνασπισμό ζητούν άμεση και σφοδρή ανταπόδοση της ιρανικής επίθεσης, αλλά οι μετριοπαθείς υπουργοί διαφωνούν.
Χέρτζογκ: Προστατεύουμε την Ευρώπη από την αυτοκρατορία του κακού
Ο πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ χαρακτήρισε χθες την επίθεση του Ιράν «κήρυξη πολέμου» και υποστήριξε πως η χώρα του προστατεύει την Ευρώπη από την ιρανική «αυτοκρατορία του κακού» σε συνέντευξή του στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Sky News.
«Προστατεύουμε την Ευρώπη από αυτή την αυτοκρατορία το κακού και είναι καιρός να γίνει σαφές αυτό», είπε. «Είναι καιρός ο κόσμος να αντιμετωπίσει αυτή την αυτοκρατορία του κακού στην Τεχεράνη και να ξεκαθαρίσει στο ιρανικό καθεστώς πως αυτό δεν μπορεί να περάσει έτσι, πως αυτό είναι απαράδεκτο», επέμεινε.
Καταφέρθηκε επίσης εναντίον των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, που υποστηρίζονται από το Ιράν, διότι αυξάνουν το κόστος ζωής σε όλο τον κόσμο εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Αντεν, ενώ στάθηκε στην ιρανική βοήθεια στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις στον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου χρησιμοποιούνται drones ιρανικού σχεδιασμού.
ΗΠΑ: Καταρρίψαμε 80 drones και έξι πυραύλους
Οι Αμερικανοί κατέρριψαν πάνω από 80 τηλεκατευθυνόμενα drones και τουλάχιστον έξι βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν και των ανταρτών Χούθι της Υεμένης που είχαν στόχο το Ισραήλ, έκανε γνωστό το μεικτό διοικητήριο των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ που είναι αρμόδιο για την περιοχή της Μέσης Ανατολής (CENTCOM).
Ανάμεσά τους ήταν βαλλιστικός πύραυλος πάνω στο όχημα από το οποίο επρόκειτο να εκτοξευθεί και επτά UAVs που καταστράφηκαν στο έδαφος σε περιοχές των Χούθι στην Υεμένη, διευκρίνισε.
Συνολικά, το Ιράν και σύμμαχοί του εξαπέλυσαν πάνω από 350 τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα φορτωμένα εκρηκτικά, πυραύλους Κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον στρατιωτικών στόχων στο Ισραήλ τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή.
Οι περισσότεροι πύραυλοι και τα περισσότερα drones εξαπολύθηκαν από το έδαφος του Ιράν. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, δεν καταγράφτηκαν παρά ελαφριές υλικές ζημιές, καθώς, κατ’ αυτόν, καταρρίφθηκαν «όλα» τα drones και «όλοι» οι πύραυλοι Κρουζ πριν καν φτάσουν στον ισραηλινό εναέριο χώρο, ενώ διαπέρασαν την αντιπυραυλική ασπίδα του μόνο «κάποιοι» βαλλιστικοί πύραυλοι. Η αναχαίτιση και η καταστροφή τους έγινε από το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας Σιδηρούς Θόλος και από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιορδανίας.
Η CENTCOM τόνισε πως παραμένει έτοιμη «να υποστηρίξει το Ισραήλ να αμυνθεί» μπροστά στις «επικίνδυνες ενέργειες του Ιράν» σε συνεργασία «με τους συμμάχους μας στην περιοχή» στην ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
Η αντίδραση της Ευρώπης
Ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Ζεράλντ Νταρμανέν έδωσε την Κυριακή εντολή στις τοπικές αρχές να ενισχύσουν τα μέτρα ασφαλείας στους εβραϊκούς χώρους λατρείας, καθώς και στα εβραϊκά σχολεία, μια ημέρα μετά την άνευ προηγουμένου απευθείας επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ και ενόψει του Πέσαχ, του εβραϊκού Πάσχα.
Ο υπουργός ζήτησε οι νομάρχες να φροντίσουν να υπάρξει παρουσία, «στατική και ορατή», δυνάμεων επιβολής της τάξης μπροστά σε χώρους λατρείας της εβραϊκής κοινότητας και στα κτίρια που θεωρούνται πιο «εμβληματικά» ή «νευραλγικά».
Καθώς πλησιάζει το Πέσαχ (22-30 Απριλίου), τους κάλεσε ακόμη να δώσουν ιδιαίτερη «προσοχή» στις λειτουργίες και στις συγκεντρώσεις που «παραδοσιακά» συγκεντρώνουν πολύ κόσμο.
Ακόμα, ο υπουργός Εσωτερικών ζήτησε να υπάρχουν μπροστά σε εβραϊκά ιεροδιδασκαλεία ήδη από σήμερα «συστηματικά, στατικοί φρουροί τις ώρες εισόδου και εξόδου των μαθητών».
Επιπλέον ο Νταρμανέν ζήτησε να γίνονται «τακτικά διελεύσεις δυνάμεων της αστυνομίας και της χωροφυλακής» μπροστά σε «εξειδικευμένα καταστήματα» της εβραϊκής κοινότητας λόγω του «πολύ υψηλού επιπέδου τρομοκρατικής απειλής», της «διατήρησης σε υψηλό επίπεδο των ενεργειών αντισημιτικού χαρακτήρα» στη Γαλλία, καθώς και της συνέχισης «των εντάσεων σε διεθνές επίπεδο», πάνω απ’ όλα «της επίθεσης του Ιράν στο Ισραήλ».
Την ίδια στιγμή, η γερμανίδα ΥΠΕΞ, Ανναλένα Μπέρμποκ, κάλεσε να επιβληθούν πιο σκληρές κυρώσεις στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.
Βρίσκονται ήδη σε ισχύ κυρώσεις εξαιτίας της χρήσης ιρανικών drones (Σαχέντ) από τη Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία, υπενθύμισε. «Τάσσομαι σθεναρά υπέρ της επέκτασής τους διότι βλέπουμε πόσο επικίνδυνες είναι οι (ιρανικές) ενέργειες», δήλωσε στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο ARD.
Ο Ολαφ Σολτς προειδοποίησε το Ιράν να μην πραγματοποιήσει νέα επίθεση στο Ισραήλ αλλά σημείωσε ότι και η ισραηλινή κυβέρνηση θα πρέπει να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης.
«Ο τρόπος με τον οποίο το Ισραήλ πέτυχε με τους διεθνείς εταίρους και εκείνους στο έδαφος να αποκρούσει αυτή την επίθεση είναι πραγματικά εντυπωσιακός. Είναι μια επιτυχία που ίσως δεν πρέπει να χαθεί, εξ ου και η συμβουλή μας να συμβάλουμε στην αποκλιμάκωση», δήλωσε ο γερμανός καγκελάριος.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανήγγειλε πως οι Βρυξέλλες θα εξετάσουν την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων στην Τεχεράνη, προκειμένου να πλήξουν ιδίως τα ιρανικά προγράμματα κατασκευής drones και πυραύλων.
Η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν τον Δεκέμβριο για να εμποδίσει την παραγωγή των Σαχέντ, που χρησιμοποιούνται ευρέως από τον ρωσικό στρατό στην ουκρανική επικράτεια.
«Βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού και πρέπει να απομακρυνθούμε απ’ αυτό», δήλωσε ο Ζοσέπ Μπορέλ μιλώντας στον ισπανικό ραδιοσταθμό Onda Cero. «Πρέπει να πατήσουμε φρένο και να βάλουμε όπισθεν».
Ο Μπορέλ δήλωσε ότι περιμένει ότι το Ισραήλ θα απαντήσει στην άνευ προηγουμένου αεροπορική επίθεση που δέχθηκε από το Ιράν, όμως ελπίζει ότι η απάντησή του δεν θα πυροδοτήσει περαιτέρω κλιμάκωση.
Ο ίδιος δήλωσε ότι υπάρχει «βαθιά διαίρεση» στο εσωτερικό του κυβερνώντος δεξιού συνασπισμού ανάμεσα στους σκληροπυρηνικούς, που επιδιώκουν σφοδρά αντίποινα, και μια «πιο μετριοπαθή και συνετή» παράταξη.
Η παράταξη αυτή υποστηρίζει την πραγματοποίηση αντιποίνων, δήλωσε ο Μπορέλ, «αλλά με τρόπο ώστε να αποφευχθεί μια απάντηση στην απάντηση».
Η Γαλλία θα κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει την περαιτέρω κλιμάκωση στη σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν στη Μέση Ανατολή, όπως δήλωσε τη Δευτέρα ο Εμανουέλ Μακρόν, καλώντας το Ισραήλ να επιδιώξει την περαιτέρω απομόνωση του Ιράν.
«Ολοι ανησυχούμε για μια πιθανή κλιμάκωση», είπε ο Μακρόν σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο BFM TV και στον ραδιοφωνικό σταθμό RMC, κατηγορώντας την Τεχεράνη ότι αποφασίζοντας να «χτυπήσει το Ισραήλ» από το έδαφός της, προκάλεσε «βαθιά ρήξη».
Οπως επισήμανε ο ίδιος, η Γαλλία πραγματοποίησε «αναχαιτίσεις» ιρανικών πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών με στόχο το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της νύχτας από το Σάββατο προς την Κυριακή κατόπιν αιτήματος της Ιορδανίας.
Από την πλευρά του ο Ντέιβιντ Κάμερον κάλεσε το Ισραήλ να μην προχωρήσει σε αντίποινα εις βάρος της Τεχεράνης σχολιάζοντας ότι η κίνηση του Ιράν ήταν σχεδόν απόλυτη αποτυχία και ότι το επίκεντρο θα πρέπει να παραμείνει μια συμφωνία για εκεχειρία στη Γάζα.
«Αν κάποιος είναι στο Ισραήλ σήμερα το πρωί, θα σκέφτεται πολύ σωστά, “έχουμε κάθε δικαίωμα να απαντήσουμε σε αυτό” και πράγματι. Αλλά κάνουμε έκκληση να μην το κλιμακώσουν. Από πολλές απόψεις αυτή ήταν διπλή ήττα για το Ιράν. Η επίθεση ήταν σχεδόν απόλυτη αποτυχία και (το Ιράν) αποκάλυψε στον κόσμο ότι είναι η κακή επιρροή στην περιοχή που είναι έτοιμη να κάνει κάτι τέτοιο. Επομένως ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρξουν αντίποινα», είπε ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών τη Δευτέρα στο Sky News.
Ερωτηθείς αν η βρετανική κυβέρνηση θα εξετάσει την επιβολή περισσότερων κυρώσεων στο Ιράν, ο Κάμερον απάντησε στο BBC: «Ναι, απολύτως. Ηδη έχουμε σε ισχύ 400 κυρώσεις εις βάρος του Ιράν. Επιβάλαμε στο τέλος του περασμένου χρόνου ένα νέο πακέτο κυρώσεων, το οποίο αποδεικνύεται πολύ αποτελεσματικό. Επιβάλαμε κυρώσεις εις βάρος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, στο σύνολό τους, και θα συνεχίσουμε να εξετάζουμε τι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε», είπε ο Κάμερον καταλήγοντας ότι το Λονδίνο θα συνεχίσει να εξετάζει αν θα πρέπει να απαγορεύσει τον κλάδο αυτό των ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αυτοσυγκράτηση ζητά και η Ρωσία
Το Κρεμλίνο ζήτησε τη Δευτέρα από το Ιράν και το Ισραήλ να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» και να αποφύγουν κάθε νέα «κλιμάκωση».
«Ανησυχούμε εξαιρετικά για την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή», δήλωσε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. «Ζητάμε από όλες τις χώρες στην περιοχή να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Η περαιτέρω κλιμάκωση δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Υποστηρίζουμε ότι όλες οι διαφωνίες μπορούν να επιλυθούν αποκλειστικά με πολιτικές με διπλωματικές μεθόδους».