Αυτά που ήθελαν να δουν Dior και Μαρέβα στην Καλαμάτα

Η είδηση λέει ότι ο οίκος Dior σχεδιάζει την δημιουργία μιας collection με αφορμή την συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Για τον λόγο αυτό  στελέχη του ιστορικού οίκου μόδας με επικεφαλής την καλλιτεχνική διευθύντρια Μαρία Γκράτσια Κιούρι και με τη συνοδεία της συζύγου του Πρωθυπουργού, Μαρέβας Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, ταξίδεψαν στην Καλαμάτα όπου επισκέφθηκαν τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια». Το μουσείο, που στεγάζει την εκπληκτική συλλογή άνοιξε ειδικά για την περίσταση, με παρούσα στην ξενάγηση και την ίδια την δημιουργό της.

H συλλογή φέρει τιμητικά το όνομά της Βικτωρίας Καρέλια καθώς είναι καρπός δικής της συλλεκτικής προσπάθειας 50 χρόνων. Δημιουργήθηκε αρχικά σαν προσωπική συλλογή. Στη συνέχεια η κυρία Καρέλια την παραχώρησε στο Λύκειο Ελληνίδων Καλαμάτας, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος και επί σειρά ετών πρόεδρος, προκειμένου να ενσωματωθεί σε έναν καταξιωμένο φορέα προστασίας και προβολής της ελληνικής παράδοσης.

Η «Συλλογή Καρέλια» στεγάζεται σε ένα  νεοκλασικό κτίριο της οδού Σταδίου, στο κέντρο της πόλης, από εκείνα που σώθηκαν μετά τον σεισμό, ο οποίος συγκλόνισε την Καλαμάτα το 1986. Το μουσείο ολοκληρώθηκε με δωρεές του Ιδρύματος Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια, το οποίο συνεχίζει να υποστηρίζει οικονομικά τη λειτουργία του.

Από τη στιγμή που περνάς το κατώφλι του διώροφου κτιρίου τα άριστα συντηρημένα εκθέματα ζωντανεύουν και αρχίζουν να αφηγούνται την ελληνική ιστορία με τον δικό τους μοναδικό τρόπο αποκαλύπτοντας μέσα από τους θησαυρούς της λαϊκής τέχνης, ήθη, έθιμα και παραδόσεις, κοσμήματα, ενδυμασίες, υλικά και τεχνικές ραφής και διακόσμησης.

Παθιασμένη συλλέκτρια, η Βικτωρία Καρέλια επί μισό αιώνα μάζευε ενδυμασίες γυναικείες και ανδρικές, πόρπες και κοσμήματα από όλη την Ελλάδα και τον ευρύτερο Ελληνισμό, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό σύνολο δειγμάτων του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτός άνθισε σε όλες τις κοιτίδες του, και μια από τις πληρέστερες συλλογές που υπάρχουν στη χώρα μας.

Η συλλογή περιλαμβάνει πλήρη ενδυματολογικά σύνολα, γυναικεία και ανδρικά, από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, χρυσοκέντητους επενδύτες, εξαιρετικά δείγματα της τέχνης των τερζήδων -όπως λέγονταν οι πλανόδιοι ραφτάδες που αναλάμβαναν τη ραφή και τη διακόσμηση των ρούχων. Εκτίθενται επίσης κοσμήματα, που δεν καλύπτουν απλώς τις ανάγκες συμπλήρωσης και στολισμού των ενδυμασιών, αλλά αποτελούν αυτόνομο και σημαντικό κομμάτι της.

Η μουσειολογική οργάνωση της  έκθεσης, ο σεβασμός στην παράδοση, η θεατρικότητα και ο υποβλητικός τρόπος με τον οποίο γίνεται η παρουσίαση των εκθεμάτων, μέσα από τα οποία προβάλλεται ο λαϊκός και ο αστικός πολιτισμός μας από τον 19ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου, καθιστούν τη Συλλογή «Βικτωρία Γ. Καρέλια» πραγματικό κόσμημα για το οποίο δικαίως είναι υπερήφανη η πόλη της Καλαμάτας.

Η κατάταξη των ενδυμασιών ακολουθεί τον τυπολογικό διαχωρισμό της λαογράφου Αγγελικής Χατζημιχάλη, σε φορεσιές με σεγκούνι, φορεσιές με καβάδι και φορεσιές με φουστάνι.

Στο ισόγειο του μουσείου παρουσιάζονται οι τοπικές ενδυμασίες με σεγκούνι, τον επενδύτη του αγροτικού και κτηνοτροφικού κόσμου της στεριανής Ελλάδας.

Στον πρώτο όροφο οι ενδυμασίες των νομαδικών και ημινομαδικών πληθυσμών συναντούν τον ενδυματολογικό κόσμο των κοινοτήτων με εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες, με τοπικές ενδυμασίες με καβάδι και αντερί.

Στον δεύτερο όροφο το φουστάνι – τσούκνα, σχηματική παραλλαγή της βυζαντινής δαλματικής, συναντάται με την αναγεννησιακή του εκδοχή, τα πολύπτυχα δηλαδή φουστάνια των παράλιων και νησιωτικών περιοχών που είχαν εμπορικές επαφές με τη Δύση.

Το όραμα

«Τα έργα της λαϊκής παράδοσης επιστρέφουν κάποτε στους λαούς που τα γέννησαν, ώστε να μπορούν ελεύθερα να τα θαυμάζουν, να τα εκτιμούν και να εμπνέονται και πάλι από αυτά», γράφει η δημιουργός της συλλογής Βικτωρία Καρέλια, στην ιστοσελίδα του μουσείου όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει μέρος των εκθεμάτων. «Οραματιζόμαστε νέες οπτικές μέσα από τις οποίες θα μπορεί κανείς να προσεγγίσει την ελληνική ενδυμασία για να φτάσει στον πυρήνα της, που είναι η ακάματη μετατροπή του εσωτερικού κόσμου του λαού μας σε φως».

Και συμπληρώνει: «Μέσα σε ένα αφαιρετικό περιβάλλον, τα ενδύματα αποσχίζονται από τον χρόνο και ανοίγονται στον καθαρό χώρο. Πραγματοποιείται, έτσι, μια μετάβαση από την κοινή ιστορική διάσταση σε μία διάσταση όπου έχουμε να κάνουμε με αξίες που θεωρούνται μόνο καθ’ αυτές, όπως είναι η ομορφιά»