Με τους πιο πρόσφατους προγόνους τους, τους περιπλανώμενους χίπηδες των δεκαετιών του 1960 και του 1970, μοιράζονται το πάθος για την ελευθερία, τη ροπή προς το άγνωστο και την περιπέτεια, την επιθυμία να ταξιδεύουν και να γνωρίζουν νέους τόπους και νέους ανθρώπους.
Αλλά εν έτει 2022, οι αποκαλούμενοι ψηφιακοί νομάδες – digital nomads – επιλέγουν να καταστούν περιοδεύοντες εργαζόμενοι για εντελώς διαφορετικούς λόγους σε σχέση με το παρελθόν. «Δεν ξεφεύγω από τίποτα, επιλέγω προσεκτικά τη χώρα που θέλω να μείνω την κάθε περίοδο», είπε στην Corriere della Sera ο 31χρονος Ζουλιάν Τραμπλέ ο οποίος κατάγεται από τον Καναδά ενώ αυτό το διάστημα κατοικεί στο Ντουμπάι.
Ο Ζουλιάν αποτελεί πρότυπο ψηφιακού νομάδα. Ανήκει στη γενιά των millennials και είναι μηχανικός λογισμικού ενώ για να μπορεί να εργάζεται, χρειάζεται μόνον έναν υπολογιστή και μια καλή σύνδεση στο Διαδίκτυο. Πριν από μία εξαετία, έχοντας κουραστεί από το δριμύ κλίμα του Καναδά, άρχισε να ταξιδεύει ανά τον κόσμο και από τότε έως σήμερα έχει ζήσει σε 35 χώρες. Κατά κανόνα δεν μένει πουθενά περισσότερο από μόλις έναν μήνα, εγκαταλείποντας τη Βαρκελώνη για να μεταβεί στο Λονδίνο και από εκεί στο Μπαλί και μετά στο Σαν Φρανσίσκο και ύστερα στη Βουδαπέστη ή στο Κίεβο ή στη Μπανγκόκ.
Πόσα μέλη αριθμεί ακριβώς η παγκόσμια κοινότητα των ψηφιακών νομάδων δεν είναι γνωστό και αυτό οφείλεται εν μέρει και στο ότι πρόκειται για έναν νεολογισμό που καλύπτει πολλούς τύπους εργαζομένων, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και startuppers αλλά και μισθωτούς που έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται εξ αποστάσεως. Ωστόσο είναι σίγουρο πως ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια και τα όποια επίσημα στοιχεία κοινοποιούνται είναι ενδεικτικά.
Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών και συμβουλευτικής σε εργασιακά θέματα Mbo Partners το 2019 στις ΗΠΑ 7,3 εκατομμύρια αμερικανοί εργαζόμενοι δήλωσαν ψηφιακοί νομάδες. Αλλά μέσα σε μόλις έναν χρόνο ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 49% με τους περιοδεύοντες εργαζόμενους των ΗΠΑ να ανέρχονται σε 11 εκατομμύρια σχεδόν ενώ το 2021 ήταν περισσότεροι από 15 εκατομμύρια.
Παραδόξως πολλές κυβερνήσεις αντιλήφθηκαν εγκαίρως ότι δεν πρόκειται περί ενός παροδικού φαινομένου και έσπευσαν να θεσπίσουν ειδικές βίζες, απαλλάσσοντας τους ψηφιακούς νομάδες από την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια, μέσω του καθορισμού ενός νομικού πλαισίου που προστατεύει, συγχρόνως, και τους ίδιους και τις εταιρείες που τους απασχολούν. Με αυτόν τον τρόπο οι περιοδεύοντες εργαζόμενοι μπορούν να παραμείνουν κάπου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ενώ οι χώρες που εκδίδουν ειδικές βίζες για αυτούς, καταφέρνουν να προσελκύουν νέες ειδικότητες εργαζομένων με εξαιρετικά, πολύ συχνά, προσόντα. Εως σήμερα ειδικές βίζες με στόχο την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων έχουν θεσπίσει 25 χώρες μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η Ελλάδα.
Ο Ζουλιάν Τραμπλέ αυτήν την περίοδο έχει δύο, μία από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και μία από τη Μάλτα. «Εχω την έδρα μου στο Ντουμπάι αλλά συνεχίζω να ταξιδεύω και η βίζα της Μάλτας είναι το διαβατήριό μου στην Ευρώπη». Προς το παρόν ο 31χρονος μηχανικός λογισμικού από τον Καναδά εξακολουθεί να φορολογείται στην πατρίδα του αλλά πλέον μπορεί να προσλαμβάνεται και από εταιρείες των χωρών στις οποίες επιλέγει να μεταβεί για να ζήσει και να εργαστεί, να ανοίξει έναν τραπεζικό λογαριασμό, να νοικιάσει ένα σπίτι, να έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Στην Ελλάδα
Φυσικά, δεν είναι λίγοι αυτοί που δουλεύουν ή θα ήθελαν να δουλέψουν από την Ελλάδα. Ο καλός καιρός και το μεσογειακό περιβάλλον κάνει την χώρα μας θελκτική για τους ψηφιακούς νομάδες ενώ από τον Απρίλιο του 2021 είχε δημοσιευθεί το ΦΕΚ για τις διαδικασίες υπαγωγής για τους κατοίκους εξωτερικού που μεταφέρουν την εργασία τους εδώ (άρθρο 5Γ), το λεγόμενο «50%» (περισσότερα εδώ).
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εντάσσεται σε μία σειρά νομοθετικών ενεργειών της κυβέρνησης για την προσέλκυση φυσικών προσώπων στην Ελλάδα.