Ενα τέλος στον πιο μακροχρόνιο πόλεμο στην ιστορία των ΗΠΑ προσπαθεί να βάλει ο Τζο Μπάιντεν, κάτι που δεν κατάφερε κανένας από τους προκατόχους του, προσφέροντας στους Ταλιμπάν, την επιστροφή στην εξουσία.
Μετά από 20 χρόνια αιματοχυσίας και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, ο αμερικανός πρόεδρος πρότεινε στους ισλαμιστές να παραδώσουν τα όπλα τους με αντάλλαγμα την συγκυβέρνηση με το αφγανικό καθεστώς.
Καθώς η προθεσμία της 1ης Μαΐου για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων πλησιάζει, και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ταλιμπάν και αφγανικής κυβέρνησης δεν έχουν αποτέλεσμα, ο Μπάιντεν υπέβαλε την οκτασέλιδη πρότασή του για μεταβατική κυβέρνηση στις δύο πλευρές, σύμφωνα με τους Times.
Οι ισλαμιστές θα καταλάβουν έτσι το 50% των θέσεων-κλειδιά και θα έχουν τη δύναμη να καταθέσουν νομοσχέδια, αλλά και προτάσεις για νέο Σύνταγμα. Οι υπόλοιπες θέσεις θα ανήκουν σε μέλη της κυβέρνησης του προέδρου Ασράφ Γκάνι, ο οποίος θα έχει και την καθοριστική ψήφο.
Ως αντάλλαγμα για πλήρη κατάπαυση του πυρός, οι Ταλιμπάν θα αποκτήσουν θέση σε μία νέα στρατιωτική επιτροπή, δίνοντάς τους έτσι πρόσβαση στον αφγανικό στρατό. Η πρόταση δεν απαιτεί από τους Ταλιμπάν να διαλυθούν, αλλά να διακόψουν κάθε σχέση με ξένες δυνάμεις, να μην επεκτείνουν τις θέσεις τους και να μην στρατολογήσουν νέους πολεμιστές.
Η Τουρκία προτείνεται ως η τοποθεσία της συνόδου για την υπογραφή της συμφωνίας, όπως ήταν η Βόννη το 2001, μετά την πτώση των Ταλιμπάν από την εξουσία.
Η πρόταση Μπάιντεν είναι διαφορετική από τις προηγούμενες των ΗΠΑ. Δεν δίνει περισσότερες εξουσίες στην αφγανική κυβέρνηση, αλλά βάζει ισομερώς τους Ταλιμπάν στην εικόνα, και δείχνει πόσο πολύ θέλει να ξεφορτωθεί το πρόβλημα του Αφγανιστάν ο νέος πρόεδρος.
Από τότε που οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ αποχώρησαν, το 2014, οι Ταλιμπάν έχουν εξαπλωθεί και πάλι στη χώρα, καταλαμβάνοντας μεγάλες εκτάσεις στην περιφέρεια και πολιορκώντας πολλές πόλεις. Παρά τα δισεκατομμύρια δολάρια που επένδυσαν στον πόλεμο οι ΗΠΑ, την τελευταία 20ετία, ο αφγανικός στρατός δεν κατάφερε να κρατήσει τις θέσεις του στην επαρχία ούτε να αποφύγει το αιματηρό αδιέξοδο.
Οι γυναίκες όμως του Αφγανιστάν, όπως και οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουν τρομοκρατηθεί στην ιδέα της επιστροφής των Ταλιμπάν στην εξουσία -και όχι άδικα. Η συμφωνία περιλαμβάνει δικλείδες ασφαλείας για τα κεκτημένα τους, από το 2001 και μετά, όμως δεν τους καθησυχάζει. Τη δεκαετία του ’90, οι Ταλιμπάν ήταν ένα από τα πιο άγρια και σκληρά καθεστώτα στον πλανήτη.
Ο Αμρουλάχ Σαλέχ, αντιπρόεδρος του Αφγανιστάν, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επιβάλουν μία συμφωνία στην εκλεγμένη από τον αφγανικό λαό κυβέρνηση: «Μπορούν να αποφασίσουν για τα στρατεύματά τους, αλλά όχι τον λαό του Αφγανιστάν», είπε.
Ο Γκάνι συναντήθηκε στην Καμπούλ την περασμένη εβδομάδα με τον Ζαλμάι Χαλιζάντ, τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για το Αφγανιστάν. Ο αφγανός πρόεδρος είπε μεν ότι οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση πρέπει να εκλεγεί από τους ψηφοφόρους, όχι από μία ξένη δύναμη, αλλά δεν απέρριψε τη συμφωνία: «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για νέες, εθνικές εκλογές με διαφάνεια, υπό την εποπτεία της διεθνούς κοινότητας».
Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι η ηγεσία τους εξετάζει την πρόταση.