Οσοι προέβλεψαν τα χειρότερα στο Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των Αμερικανών, δικαιώνονται: Οι Ταλιμπάν συνεχίζουν την ολομέτωπη επίθεσή τους στο βόρειο τμήμα της χώρας, την οποία ο αφγανικός στρατός φαίνεται πως αδυνατεί να ανακόψει, ενώ δολοφονούν πολιτικούς, δημοσιογράφους και πολίτες, ακόμα και στην Καμπούλ.
Την Κυριακή τρεις ακόμη επαρχιακές πρωτεύουσες, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλούπολης Κουντούζ, έπεσαν στα χέρια τους.
Μέσα σε μερικές ώρες, οι ισλαμιστές αντάρτες κατέλαβαν έπειτα από σφοδρές μάχες την Κουντούζ, που είχαν περικυκλώσει εδώ και μερικές εβδομάδες· την Σαρ-ι-Πουλ· και, στο τέλος της ημέρας, την Ταλοκάν. Οι δύο τελευταίες είναι οι πρωτεύουσες των επαρχιών που βρίσκονται νότια και ανατολικά της Κουντούζ.
Ετσι, κατέχουν πλέον πέντε από τις πρωτεύουσες των 34 επαρχιών του Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με τον Ζαμπιουλά Χαμίντι, κάτοικο της Ταλοκάν, της πρωτεύουσας της επαρχίας Ταχάρ, με τον οποίο επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο, οι αντάρτες επιτέθηκαν το πρωί και μπόρεσαν να καταλάβουν την πόλη «χωρίς πολλές μάχες», καθώς αξιωματούχοι και οι δυνάμεις ασφαλείας τράπηκαν σε φυγή.
«Οι Ταλιμπάν είναι παντού μέσα στην πόλη, με τα φορτηγάκια τους και με τα Χάμβι τους. Ορισμένοι πυροβολούν στον αέρα για να πανηγυρίσουν (τη νίκη τους)», αφηγήθηκε. «Φοβόμαστε, δεν τολμάμε ακόμη να βγούμε από τα σπίτια μας».
Αξιωματικός των δυνάμεων ασφαλείας επιβεβαίωσε ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις και τοπικοί αξιωματούχοι έφυγαν με προορισμό κοντινή περιοχή.
«Η κυβέρνηση δεν έστειλε ενισχύσεις και αποσυρθήκαμε από την πόλη», είπε.
Ο Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, επιβεβαίωσε την κατάληψη της Ταλοκάν, διαβεβαιώνοντας ότι «η ασφάλεια αποκαταστάθηκε» στην πόλη, όπως και στην Κουντούζ και στη Σαρ-ι-Πουλ, που καταλήφθηκαν από τους αντάρτες χθες το πρωί.
Οι Ταλιμπάν τοποθέτησαν μαχητές «σε όλα τα κτίρια-κλειδιά της πόλης».
Η πόλη των περίπου 300.000 κατοίκων, που είχε πέσει στα χέρια των ισλαμιστών δύο φορές τα τελευταία χρόνια, το 2015 και το 2016, αποτελεί σταυροδρόμι στρατηγικής σημασίας στο βόρειο τμήμα του Αφγανιστάν, ανάμεσα στην Καμπούλ και το Τατζικιστάν.
Η κατάληψη της Κουντούζ χαρακτηρίζεται η πρώτη μεγάλη στρατιωτική επιτυχία των Ταλιμπάν αφότου εξαπέλυσαν τον Μάιο την γενικευμένη έφοδό τους. Η αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στις 31 Αυγούστου.
Αφού κατέλαβαν συναντώντας ασθενική αντίσταση αχανείς εκτάσεις στις επαρχίες, οι Ταλιμπάν στράφηκαν εδώ και μερικές ημέρες εναντίον μεγάλων αστικών κέντρων, περικυκλώνοντας επαρχιακές πρωτεύουσες.
Νευραλγικός άξονας
Στα τέλη Ιουνίου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν το συνοριακό φυλάκιο Σιρ Χαν Μπαντάρ, στη μεθόριο Αφγανιστάν-Τατζικιστάν, πάνω σε έναν νευραλγικό άξονα για τις οικονομικές σχέσεις με την κεντρική Ασία.
Το υπουργείο Άμυνας διαβεβαίωσε ότι κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούν να ανακτήσουν τομείς-κλειδιά της Κουντούζ. Ειδικές Δυνάμεις «διεξάγουν εκκαθαριστική επιχείρηση. Ορισμένα κτίρια, όπως αυτό της εθνικής ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης, απελευθερώθηκαν», διαβεβαίωσε.
«Η κατάληψη της Κουντούζ είναι αληθινά σημαντική, διότι θα επιτρέψει μεγάλος αριθμός μαχητών των Ταλιμπάν να κινηθούν προς άλλες περιοχές στον Βορρά» του Αφγανιστάν, σημείωσε ο Ιμπραχίμ Θούριαλ Μπάις, της μη κυβερνητικής οργάνωσης International Crisis Group (ICG).
Μετά την Κουντούζ, στα χέρια των ανταρτών έπεσε και η Σαρ-ι-Πουλ. Είχαν ήδη καταλάβει το Σάββατο, βορειότερα, τη Σεμπεργάν, προπύργιο του διαβόητου πολέμαρχου Άμπντουλ Ρασίντ Ντόστουμ.
Ο Μιρουάις Στανικζάι, εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών, ανέφερε από την πλευρά του ότι στάλθηκαν ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων μελών των Ειδικών Δυνάμεων, στη Σαρ-ι-Πουλ και στη Σεμπεργάν.
«Οι πόλεις που θέλουν να κυριεύσουν οι Ταλιμπάν σύντομα θα γίνουν οι τάφοι τους», είπε.
Ταχεία προέλαση
Η ανικανότητα των αρχών στην Καμπούλ να διατηρήσουν τον έλεγχο του βόρειου Αφγανιστάν ίσως αποδειχθεί κρίσιμη για τις πιθανότητες επιβίωσης της κυβέρνησης. Το βόρειο Αφγανιστάν ήταν άλλωστε η περιοχή όπου οι Ταλιμπάν συνάντησαν την πιο σθεναρή αντίσταση όταν είχαν καταλάβει την εξουσία στη χώρα, τη δεκαετία του 1990.
Ο Ράιαν Κρόκερ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Καμπούλ, εκτίμησε ότι είναι πιθανότερος ένας παρατεταμένος εμφύλιος, παρά η ταχεία κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν.
«Κάνουν αυτό που κάνουν εν μέρει για να δημιουργήσουν κλίμα φόβου, πανικού», είπε στο ABC.
Την Παρασκευή, οι ισλαμιστές κατέλαβαν επίσης την πόλη Ζαράνζ, πρωτεύουσα της επαρχίας Νιμρόζ (νότια), στα σύνορα με το Ιράν.
Η Κανταχάρ (νότια) και η Χεράτ (δυτικά), η δεύτερη και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Αφγανιστάν αντίστοιχα, δέχονται επίσης επιθέσεις εδώ και αρκετές ημέρες, όπως και η Λασκάρ Γκα (νότια), πρωτεύουσα της επαρχίας Χελμάντ, προπυργίου των Ταλιμπάν.
Η ταχύτητα της προέλασης των ισλαμιστών μαχητών κατέλαβε εξαπίνης παρατηρητές αλλά και τις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας, καθώς σημειώνεται παρά την υποστήριξη της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Οι ΗΠΑ πολλαπλασίασαν τα αεροπορικά πλήγματα, παραδέχεται η Νικόλ Φεράρα, εκπρόσωπος του μεικτού διοικητηρίου του αμερικανικού στρατού που είναι αρμόδιο για το Αφγανιστάν, της Κεντρικής Διοίκησης (USCENTCOM). Το Σάββατο δήλωνε πως «οι αμερικανικές δυνάμεις προχώρησαν τις τελευταίες ημέρες σε αρκετά αεροπορικά πλήγματα για να υπερασπιστούν τους αφγανούς εταίρους μας».
Οι μάχες και οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί ανάγκασαν εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Επιθέσεις σε δημοσιογράφους
Οι Ταλιμπάν σκότωσαν στην Καμπούλ τον διευθυντή ενός αφγανικού ραδιοσταθμού και απήγαγαν στη νότια επαρχία Χελμάντ έναν δημοσιογράφο.
Ηταν δύο ακόμα επιθέσεις σε εργαζομένους στα μέσα ενημέρωσης.
Ενοπλοι πυροβόλησαν και σκότωσαν τον Τουφάν Ομαρ, τον διευθυντή του ραδιοσταθμού Πάκτια Γαγκ και αξιωματούχο της NAI, μιας οργάνωσης που υποστηρίζει τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης στο Αφγανιστάν, την Κυριακή, στην πρωτεύουσα.
«Ο Ομαρ σκοτώθηκε από άγνωστους ενόπλους. Μας βάζουν στόχο επειδή δουλεύουμε ανεξάρτητα», δήλωσε ο Μουτζίμπ Χελβατγκάρ, επικεφαλής της NAI.
Τον περασμένο μήνα η έκθεση της NAI ανέφερε πως τουλάχιστον 30 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης σκοτώθηκαν, τραυματίσθηκαν ή απήχθησαν από μαχητικές οργανώσεις στο Αφγανιστάν, μέσα στο 2021.
Εξάλλου, στη νότια επαρχία Χελμάντ, αξιωματούχοι δήλωσαν πως οι Ταλιμπάν απήγαγαν την Κυριακή, τον δημοσιογράφο Νεματουλάχ Χεμάτ, από το σπίτι του στη Λάσκαρ Γκαχ, την πρωτεύουσα της επαρχίας.
«Δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδειξη για το πού μετέφεραν οι Ταλιμπάν τον Χεμάτ… βρισκόμαστε πραγματικά σε κατάσταση πανικού», δήλωσε ο Ραζουάν Μιαχέλ, επικεφαλής του ιδιωτικού τηλεοπτικού καναλιού Gharghasht TV, όπου εργαζόταν ο Χεμάτ.