Τη θέση του ότι η Μόσχα θα είναι έτοιμη να επιστρέψει στη συμφωνία εξαγωγής σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας μόλις εκπληρωθούν τα ρωσικά αιτήματα που σχετίζονται με αυτή επανέλαβε ο ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά τη συνάντηση που είχε με τον τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Σότσι τη Δευτέρα. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, από την πλευρά του, εξέφρασε την αντίθεσή του σε οποιεσδήποτε εναλλακτικές στη συμφωνία.
«Θα είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε το ενδεχόμενο αναβίωσης της συμφωνίας για τα σιτηρά και το είπα ξανά σήμερα στον κύριο πρόεδρο – θα το κάνουμε μόλις εφαρμοστούν πλήρως όλες οι συμφωνίες για την άρση των περιορισμών στις εξαγωγές ρωσικών γεωργικών προϊόντων» δήλωσε ο Πούτιν στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Ερντογάν μετά τις συνομιλίες τους.
Παράλληλα, ο ρώσος πρόεδρος επανέλαβε την κριτική του στη Δύση σχετικά με τη συμφωνία.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία –εκ των βασικών παραγωγών γεωργικών προϊόντων στον κόσμο, μαζί με την Ουκρανία– αποφάσισε τον Ιούλιο να αποχωρήσει από τη λεγόμενη Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, συμφωνία καίριας σημασίας για τον παγκόσμιο επισιτιστικό εφοδιασμό, καταγγέλλοντας πως η διάθεση των δικών της αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων στη διεθνή αγορά συνεχίζει να εμποδίζεται εξαιτίας των δυτικών κυρώσεων.
Ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται στις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η Μόσχα αναφέρει, συγκεκριμένα, ότι οι περιορισμοί σε πληρωμές, στην υλικοτεχνική υποστήριξη και την ασφάλιση εμποδίζουν τις αποστολές.
Εκτοτε, η Μόσχα απειλεί πως θα μπορούσε να πλήξει πλοία που αναχωρούν από ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα.
«Η Δύση συνεχίζει να εμποδίζει τον εφοδιασμό σιτηρών και λιπασμάτων από τη Ρωσική Ομοσπονδία στις παγκόσμιες αγορές» τόνισε ο Πούτιν, προσθέτοντας ότι η Δύση «εξαπάτησε» τη Ρωσία αναφορικά με τη συμφωνία.
Συνέχισε λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί της Δύσης πως η Ρωσία πυροδότησε μια επισιτιστική κρίση με την αποχώρησή της από τη συμφωνία είναι εσφαλμένοι, καθώς οι τιμές δεν αυξήθηκαν κατά την αποχώρηση της Μόσχας από τη συμφωνία. «Δεν υπάρχει έλλειψη τροφίμων», δήλωσε ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου.
«Εφικτό να επιτύχουμε αποτελέσματα», λέει ο Ερντογάν
Ο Ερντογάν, με τη σειρά του, εξέφρασε την αντίθεσή του σε «εναλλακτικές» στη συμφωνία για τα σιτηρά, λέγοντας ότι η Αγκυρα προετοιμάζει «νέες προτάσεις» από κοινού με τον ΟΗΕ για την αναβίωση της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών το καλοκαίρι του 2022 με στόχο να επιτραπούν οι εξαγωγές σιτηρών μέσω ουκρανικών λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα.
«Εναλλακτικές προτάσεις στην ατζέντα δεν μπορούν να προσφέρουν ένα βιώσιμο και ασφαλές μοντέλο βασισμένο στη συνεργασία μεταξύ των πλευρών, όπως (μπορεί) η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας», είπε ο τούρκος πρόεδρος. «Εχουμε ετοιμάσει μια σειρά νέων προτάσεων σε συνεννόηση με τον ΟΗΕ. Πιστεύω ότι είναι εφικτό να επιτύχουμε αποτελέσματα» συμπλήρωσε.
Επιπρόσθετα ο Ερντογάν σημείωσε πως η Ουκρανία θα πρέπει να χαλαρώσει τη διαπραγματευτική της στάση έναντι της Ρωσίας στις συνομιλίες για την αναβίωση της συμφωνίας. «Η Ουκρανία πρέπει να γίνει πιο ελαστική συγκεκριμένα ως προς τις προσεγγίσεις της ώστε να είναι εφικτή η υιοθέτηση κοινών βημάτων με τη Ρωσία», επισήμανε, προσθέτντας ότι τα περισσότερα σιτηρά πρέπει να προορίζονται για την Αφρική και όχι για τις ευρωπαϊκές χώρες.
Εξάλλου, ο ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι η χώρα του θα παραδώσει σύντομα δωρεάν σιτηρά σε έξι αφρικανικές χώρες –όπως είχε δεσμευτεί– στα τέλη Ιουλίου. «Είμαστε έτοιμοι να συνάψουμε συμφωνίες με έξι αφρικανικά κράτη τα οποία σκοπεύουμε να προμηθεύσουμε δωρεάν σιτηρά μέσα στις επόμενες εβδομάδες», είπε.
Εν αναμονή για επαφές με Ερντογάν το Κίεβο
Στον απόηχο της συνάντησης των δύο προέδρων ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα δήλωσε από την πλευρά του ότι αναμένεται επικοινωνία Ζελένσκι-Ερντογάν.
«Είμαι πεπεισμένος ότι, με βάση τα αποτελέσματα της συνομιλίας του Ερντογάν με τον Πούτιν, θα υπάρξει επαφή μεταξύ του προέδρου Ερντογάν και του προέδρου Ζελένσκι», δήλωσε ο Κουλέμπα από το Κίεβο. «Υπάρχει εμπιστοσύνη στις σχέσεις μεταξύ του προέδρου Ζελένσκι και του προέδρου Ερντογάν».
ΕΕ προς Ρωσία: Επιστρέψτε στην συμφωνία για τα σιτηρά
Σημειώνεται ότι τη Δευτέρα η ΕΕ κάλεσε τη Ρωσία να επιστρέψει στη συμφωνία για τα σιτηρά καθώς και να σταματήσει την παράνομη, όπως τη χαρακτήρισε, επίθεση και τον αποκλεισμό της Μαύρης Θάλασσας μέσω των ενόπλων δυνάμεών της.
«Οταν η Ρωσία αποχώρησε τον Ιούλιο από τη συμφωνία για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα, ουσιαστικά υπονόμευσε τον πιο βιώσιμο τρόπο εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά. Αυτό δεν είναι αποδεκτό», απάντησε συγκεκριμένα ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Πίτερ Στάνο, ερωτηθείς σχετικά με τη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν.
Ο ίδιος τόνισε ότι η Ρωσία επιτίθεται σε λιμενικές υποδομές για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Δούναβη, αλλά και στους εναλλακτικούς τρόπους για την έξοδο των σιτηρών, όπως είναι οι «λωρίδες αλληλεγγύης», θέτοντας σε κίνδυνο εκατομμύρια ευάλωτα άτομα σε όλο τον κόσμο.
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής πρόσθεσε επίσης ότι η Ρωσία επωφελείται από αυτή την κατάσταση γιατί ανεβαίνουν οι παγκόσμιες τιμές και αυξάνει τις δικές της εξαγωγές.
«Η γενική προσδοκία είναι τουλάχιστον η Ρωσία να επιστρέψει στη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας και η κύρια προσδοκία είναι η Ρωσία να σταματήσει την παράνομη επιθετικότητά της κατά της Ουκρανίας, μέρος της οποίας είναι και ο αποκλεισμός της Μαύρης Θάλασσας που στοχεύει ιδιαίτερα τις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών», ανέφερε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.