«Τα συμβόλαια χρησιμεύουν μόνο για να τα βρίσκουμε στην αποζημίωση». Το έχει ομολογήσει -σε μια σπάνια στιγμή ειλικρίνειας- ιδιοκτήτης και πρόεδρος μεγάλης ΠΑΕ. Περιγράφοντας κυνικά, αλλά ρεαλιστικά, τη διεθνή πραγματικότητα στο ποδόσφαιρο. Και, επειδή είναι απείρως δυσκολότερο να διώξεις ένα τσούρμο παίκτες -όταν κάτι δεν πάει καλά-, φεύγει ο προπονητής.
Το τι μπορεί να μην πηγαίνει καλά, δεν το χωράει ο νους. Δεν είναι μόνο τα άσχημα αποτελέσματα. Μπορεί να είναι μια δήλωση που ο προπονητής δεν έπρεπε να κάνει, η αντιτουριστική φάτσα του, η άρνησή του να παίζουν οπωσδήποτε τα χαϊδεμένα παιδιά του προέδρου, η απαίτησή του να έχει λόγο στις μετεγγραφές, το οτι μια ομάδα με σχετικά φτηνούς παίκτες δεν παίζει σαν την Μπαρτσελόνα… Ή, απλώς, οι απολύσεις τεχνικών να είναι το χόμπι του αφεντικού.
Στη γειτονιά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου οι προπονητοφάγοι είναι γνωστοί και μη εξαιρετέοι. Ο πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, Φλορεντίνο Πέρεθ, ο ιδιοκτήτης της Τσέλσι, Ρομάν Αμπράμοβιτς, και ο ιστορικός ηγέτης της Ιντερ, Μάσιμο Μοράτι, είναι οι πιο διάσημοι. Αλλά δεν είναι οι μόνοι…
Ο «θείος Φλο» χτύπησε τελευταίος, διώχνοντας τον Ράφα Μπενίτεθ, που είχε τριετές συμβόλαιο, στους επτά μήνες. Με μεγάλη πείρα στις απολύσεις προπονητών, αποφάσισε να τον «καθαρίσει», κατά σύμπτωση, μερικές ημέρες πριν από τις 15 Ιανουαρίου. Διότι μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, θα έπρεπε -βάσει συμβολαίου- να του καταβάλει τις αποδοχές και των τριών ετών, κι όχι μόνο της φετινής σεζόν.
Στα σχεδόν 13 χρόνια του στην προεδρία της Ρεάλ, ο Πέρεθ έχει αλλάξει προπονητή 11 φορές. Στο ίδιο διάστημα, η ομάδα του κατέκτησε μόλις επτά από τους 37 τίτλους που διεκδίκησε.
Ο Βιθέντε ντελ Μπόσκε (1999-2003) ήταν το πρώτο του θύμα. Τον βρήκε στη Ρεάλ, όταν εξελέγη πρόεδρός της για πρώτη φορά (το 2000) και τον έδιωξε, το 2003, αν και είχε πάρει δυο Πρωταθλήματα (2001 και 2003), ένα Σούπερ Καπ Ισπανίας (2001), δυο Champions League (2000 και 2002), ένα Σούπερ Καπ Ευρώπης (2002) και ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο (2002). Το μοιραίο λάθος του πολυνίκη ντελ Μπόσκε ήταν, οτι ζήτησε από τον πρόεδρο να λέει τη γνώμη του για τις μετεγγραφές. Υπήρχε και κάτι ακόμη: το παρουσιαστικό του, που θύμιζε μπακάλη, δεν ταίριαζε με τη γαλαξιακή ομάδα που οραματιζόταν ο αριστοκράτης Πέρεθ.
Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς αγόρασε την Τσέλσι το 2003 και έως το 2012, δηλαδή σε εννέα χρόνια, πρόλαβε να απολύσει οκτώ προπονητές, πληρώνοντας σε αποζημιώσεις πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ
Από όλους τους υπόλοιπους που ο πρόεδρος της Ρεάλ έστειλε στην ανεργία, ξεχωρίζουν δυο περιπτώσεις: Η πρώτη είναι του Χοσέ Αντόνιο Καμάτσο, ο οποίος τον Μάιο του 2004 υπέγραψε συμβόλαιο δυο ετών, απολύθηκε τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Πού είναι το παράξενο; Οτι, επειδή μεσολάβησε το καλοκαίρι, μέτρησε μόλις έξι παιχνίδια, στα οποία έκανε δυο ήττες (3-0 από την Μπάγερ Λεβερκούζεν στο Champions League και 1-0 από την Εσπανιόλ στο πρωτάθλημα). Κι αυτές ήταν αρκετές, ώστε να κριθεί ακατάλληλος. Η δεύτερη, του Μπερντ Σούστερ. Το πρόβλημα με τον Γερμανό ήταν μια δήλωσή του: «Ακόμα και σήμερα, είναι σχεδόν αδύνατο για τη Ρεάλ να νικήσει στο Καμπ Νου». Την έκανε πριν από ένα ντέρμπι με την Μπαρτσελόνα και θεωρήθηκε προσβλητική για τη «Βασίλισσα». Πάει κι αυτός…
Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς αγόρασε την Τσέλσι το 2003 και έως το 2012, δηλαδή σε εννέα χρόνια, πρόλαβε να απολύσει οκτώ προπονητές, πληρώνοντας σε αποζημιώσεις πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ. Οκτώ προπονητές μετρούσε η Τσέλσι στα 75 χρόνια της πριν από τον Ρώσο μεγιστάνα, ενώ τόσοι είχαν περάσει και από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, από το 1937 και μετά…
Το highlight του Αμπράμοβιτς είναι, ασφαλώς, η απόλυση του Ρομπέρτο ντι Ματέο, το 2012. Τον Ιταλό τον έδιωξε, αν και στις 262 ημέρες που κάθισε στον πάγκο της Τσέλσι, του είχε χαρίσει την κούπα του Champions League και το Κύπελλο Αγγλίας – τους δυο πρώτους τίτλους του από τότε που μπήκε στο ποδόσφαιρο. Γιατί; Επειδή -λέει- η Τσέλσι έπρεπε να παίζει όπως η Μπαρτσελόνα… Ο Αμπράμοβιτς ξαναχτύπησε λίγο πριν βγει το 2015. Δεν δίστασε να απολύσει τον Μουρίνιο για δεύτερη φορά μέσα σε οκτώ χρόνια. Τον προπονητή που δοξάστηκε όσο κανείς άλλος στο «Στάμφορντ Μπριτζ», προφανώς επειδή το 2005 έφερε στην Τσέλσι το Πρωτάθλημα Αγγλίας για πρώτη φορά έπειτα από 50 χρόνια. Στο ερώτημα, γιατί τον έδιωξε την πρώτη φορά, έχει απαντήσει ο Ράφα Μπενίτεθ: Ο Αμπράμοβιτς είχε πει στον Πορτογάλο τεχνικό οτι σκοπεύει να ξοδέψει 100 εκατ. ευρώ για μετεγγραφές, αρκεί να μην του υποδείξει (ο Μουρίνιο) τους παίκτες που θα του αγοράσει. Κι εκείνος, φυσικά, αρνήθηκε.
Σημειωτέον οτι το 2009 ο Αμπράμοβιτς είχε απολύσει και τον Γκους Χίντινκ, τον οποίο προ εβδομάδων προσέλαβε ξανά.
Ο Μάσιμο Μοράτι, της Ιντερ, από το 1995 που ανέλαβε τα ηνία της ιταλικής ομάδας, έχει «καθαρίσει» πάνω από 20 προπονητές. Μόνο μια φορά αποφάσισε να εμπιστευτεί κάποιον, κι αυτός ήταν ο Ζοσέ Μουρίνιο. Με τον Πορτογάλο στο τιμόνι (2007-2010), η Ίντερ κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης για πρώτη φορά έπειτα από 45 χρόνια (2010). Ο Πορτογάλος πήρε επίσης δύο Πρωταθλήματα, ένα Κύπελλο και ένα Σούπερ Καπ Ιταλίας, προτού αποχωρήσει, μια εβδομάδα μετά τον θρίαμβό του στο Champions League, για τη Ρεάλ Μαδρίτης. Για να ξαναρχίσει, ο Μοράτι, τα δικά του…
Αυτοί οι τρεις είναι οι διασημότεροι, όμως όχι οι μεγαλύτεροι προπονητοφάγοι. Ο Ιλχάν Τσαβτσάβ, ο Τούρκος ιδιοκτήτης μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες που κατασκευάζουν πλαστικές σακούλες, είναι το αφεντικό της Γκεντσλερμπιρλιγκί -ομάδας της τουρκικής Σούπερ Λιγκ- από το 1981. Για την ακρίβεια, στην προεδρική καρέκλα κάθισε το 1978 αλλά τυπικά ανέλαβε τα ηνία το 1981. Εκτός από το ποδόσφαιρο, λατρεύει να απολύει προπονητές. Στην τρέχουσα σεζόν έχει αλλάξει πέντε (!), με το τελευταίο του θύμα, τον Γιλμάζ Βουράλ, να κάθεται στον πάγκο… έξι μέρες και μόλις για ένα ματς. Αυτή ήταν η 64η απόλυση στα 35 χρόνια που διοικεί ο Τσαβτσάβ.
Ο 80χρονος πρόεδρος έχει κι άλλες ιδιορρυθμίες. Τον Νοέμβριο του 2014 ανακοίνωσε πως απαγορεύει στους ποδοσφαιριστές της Γκεντσλερμπιρλιγκί να έχουν γένια. «Κοντεύω τα 80 και ξυρίζομαι κάθε μέρα. Δεν καταλαβαίνω, γιατί θα πρέπει ένας επαγγελματίας ποδοσφαιριστής να πηγαίνει στη δουλειά του αξύριστος και να δημιουργεί κακό πρότυπο στα νέα παιδιά», είχε εξηγήσει πριν από το… δια ταύτα: «Κάθε παίκτης μου που θα εμφανίζεται με γένια, θα πληρώνει 10.000 ευρώ πρόστιμο».
Ο Ιταλός Μαουρίτσιο Τζαμπαρίνι, επιχειρηματίας κι αυτός, ο οποίος μπήκε στο ποδόσφαιρο το 1987 αγοράζοντας τη Βιτσέντσα, από το 2002 έχει στην ιδιοκτησία του και την Παλέρμο. Επί Τζαμπαρίνι αυτές οι δυο ομάδες άλλαξαν 53 προπονητές. Η Βιτσέντσα 25 και η Παλέρμο 28. Εχει και την εξήγηση: «Ενα νέο αφεντικό είναι κίνητρο, για να δουλέψουν οι εργαζόμενοι πιο σκληρά».
Ο Μάσιμο Τσελίνο είναι, από τον Ιανουάριο του 2014, ιδιοκτήτης της αγγλικής Λιντς. Σε αυτά τα δυο χρόνια έχει αλλάξει πέντε προπονητές. Ενας από αυτούς, ο Σλοβένος Ντάρκο Μίλανιτς, εγκατέλειψε το 2014 την ηρεμία της Στουρμ Γκρατς για να υπηρετήσει τον νεόκοπο παράγοντα, ο οποίος τον είχε πείσει οτι μαζί θα καταπλήξουν το Νησί. Μέγα λάθος. Ο Μίλανιτς έμεινε στον πάγκο της Λιντς μόλις 32 ημέρες, καταρρίπτοντας έτσι το ιστορικό ρεκόρ του Μπράιαν Κλαφ, ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας των 70s είχε «αντέξει» 44 εικοσιτετράωρα, στην ίδια ομάδα.
Αν είχε ρωτήσει -τότε- ο Μίλανιτς, θα τον είχαν προειδοποιήσει οτι ο Τσελίνο κάνει κουμάντο και στην Κάλιαρι, από το 1991. Και οτι σε αυτά τα 23 χρόνια έχουν παρελάσει από εκεί, 36 προπονητές. Τον Νο 17, τον απέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες. Ο λόγος; Θεωρεί τον αριθμό αυτόν γρουσούζικο. Για τον ίδιο λόγο, το «17» δεν υπάρχει, ούτε στα καθίσματα του γηπέδου, ούτε στις φανέλες της Λιντς. Ο,τι πει το αφεντικό…
Δυο ομάδες έχει κι άλλος ένας προπονητοφάγος. Δυο και… μισή, πιο σωστά. Πρόκειται για τον Τζιανπάολο Πότσο, ιδιοκτήτη της ιταλικής Ουντινέζε και της ισπανικής Γρανάδα. Στο Ούντινε αλλάζει προπονητή κάθε χρόνο (30 σε 30χρόνια). Στα επτά χρόνια του στη Γρανάδα, έχει ήδη αλλάξει εννέα. Ο γιος του, Τζίνο, αγόρασε τη Γουότφορντ (το 2012). Σε αυτά τα σχεδόν τέσσερα χρόνια, η αγγλική ομάδα έχει αλλάξει οκτώ προπονητές. Αραγε, κάνει κουμάντο και εκεί ή, απλώς, το μήλο έπεσε κάτω από τη μηλιά;
Αλοίμονο, διότι πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε οτι οι Πότσο ενδιαφέρονται για τον Παναθηναϊκό…