Εχει στην πλάτη της μια καριέρα 52 χρόνων, καθώς πρωτοεμφανίστηκε σε ένα διαφημιστικό για αντηλιακό σε ηλικία μόλις τριών ετών αντικαθιστώντας την τελευταία στιγμή τον αδελφό της Μπάντι που αρνήθηκε να παίξει. Ως παιδί-πόρνη στον «Ταξιτζή» η Τζόντι Φόστερ κατάφερε να μαγνητίσει τους σινεφίλ, προηγουμένως όμως είχε εντυπωσιάσει και τον συμπρωταγωνιστή της Ρόμπερτ ντε Νίρο, ο οποίος την πήρε υπό την προστασία του καθοδηγώντας την κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.
Στη συνέχεια υποδύθηκε την πράκτορα του FBI, μια άγρια γυναίκα στο δάσος, μια επιστήμονα που επικοινωνεί με εξωγήινους, μια μητέρα που ψάχνει το εξαφανισμένο παιδί της, μια γυναίκα θύμα ομαδικού βιασμού σε μπαρ, ακόμη και τη σύζυγο κάποιου που μπορεί να επικοινωνεί μόνο μέσω μιας μαριονέτας, πράγμα που αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει ένας τυπικός ρόλος Τζόντι Φόστερ.
Υπάρχει, ωστόσο, μια τυπική έκφραση «Τζόντι Φόστερ». Γιατί αν προσπαθήσει να τη φανταστεί κανείς, το πιθανότερο είναι ότι θα προβάλει στην οθόνη του μυαλού του μια γυναίκα με οργισμένο βλέμμα, σφιγμένα χείλη και κάθε νεύρο του κορμιού της τεντωμένο και άκαμπτο σε κατάσταση συναγερμού μεν αλλά και απόλυτου αυτοελέγχου. Με δεδομένη τη ζωή της, όμως, αυτή η έκφραση χαρακτηρίζει απόλυτα τη Τζόντι Φόστερ.
Για φανταστείτε πόσο αυτοέλεγχο χρειάζεται να έχει μια ηθοποιός που έγινε σταρ μεγατόνων σε παιδική ηλικία, που ένας άνθρωπος –όταν η Φόστερ σπούδαζε στο Yale- αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν προσπαθώντας να την εντυπωσιάσει, όπως είπε, και ένας δεύτερος θέλησε να ολοκληρώσει αυτό που δεν κατάφερε ο πρώτος. Η Τζόντι υποδύθηκε, εξάλλου, ρόλους που την συμβούλευαν να απορρίψει καθώς ήταν χαρακτήρες υπερβολικά επικίνδυνοι, συμπεριλαμβανομένων των ρόλων της Σάρα Τομπάιας που είχε πέσει θύμα ομαδικού βιασμού στους «Κατηγορούμενους» και της Κλάρις Στάρλινγκ στη «Σιωπή των Αμνών». Αυτοί οι ρόλοι, όμως, της χάρισαν τα δύο Όσκαρ της καριέρας της ενώ ακόμη έχει βραβευτεί με δύο Χρυσές Σφαίρες, τρία BAFTA και ένα Screen Actors Guild Award.
Επιπλέον δεν μιλούσε για την προσωπική της ζωή. Και μόνο όταν έγινε 51 επιβεβαίωσε δημόσια ότι είναι ομοφυλόφιλη: «Ελπίζω να μην απογοητευτείτε που δεν θα υπάρξει μια ομιλία μεγάλων αποκαλύψεων απόψε, επειδή έχω κάνει ήδη την αποκάλυψή μου πριν από περίπου χίλια χρόνια στην πέτρινη εποχή… Αλλά τώρα μου λένε, ότι κάθε celebrity αναμένεται να τιμήσει τις λεπτομέρειες της ιδιωτικής ζωής της με μια συνέντευξη τύπου και ένα reality show. Λυπάμαι: απλά δεν είμαι εγώ αυτό», είπε κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στις Χρυσές Σφαίρες. Και σαρκάζοντας την ιδέα ότι ως celebrity όφειλε στο κοινό την αποκάλυψη, επιβεβαίωσε για ακόμη μια φορά ότι κανείς δεν μπορεί να βγάλει τη Φόστερ από τον δρόμο που έχει χαράξει.
Φέτος, πέντε χρόνια μετά το «Elysium», στο οποίο συμπρωταγωνίστησε με τον Ματ Ντέιμον, χωρίς να φοβάται να τσαλακώσει το πρόσωπό της με ψεύτικες ρυτίδες, η Φόστερ επιστρέφει δυναμικά με το «Hotel Artemis». Και μεταμορφώνεται σε μία 70χρονη νοσοκόμα που διοικεί (με το στυλ της Μπάρμπαρα Στάνγουικ) ένα παράξενο υπερσύγχρονο νοσοκομείο αποκλειστικά για εγκληματίες στο Λος Αντζελες του 2028. Πρόκειται για μια φουτουριστική περιπέτεια σε σενάριο και σκηνοθεσία του Ντρου Πιρς (ήταν συν-σεναριογράφος στο «Iron Man 3»), που συνδυάζει το νουάρ με την επιστημονική φαντασία και την καταιγιστική δράση. Στην ταινία εμφανίζονται ακόμη οι ηθοποιοί Τζεφ Γκόλντμπλαμ, Ντέιβ Μπαουτίστα, Σοφία Μπουτέλα, Τζένι Σλέιτ, Στέρλινγκ Κ. Μπράουν και Τσάρλι Ντέι, ενώ η μουσική είναι του Κλιφ Μαρτίνεζ («Drive») και η φωτογραφία του Τσανγκ Χουν Τσανγκ («Oldboy»).
«Η ηλικία των 50 είναι μια μεταβατική περίοδος για τις ηθοποιούς» λέει η 55χρονη Τζόντι Φόστερ σε συνέντευξή της στον Guardian του Λονδίνου με αφορμή τη νέα της ταινία. «Δεν είσαι αρκετά μεγάλη για να παίξεις ώριμους χαρακτήρες αλλά ούτε αρκετά μικρή για να υποδυθείς νεαρές». Ετσι, αποφάσισε για ένα διάσημα να εκφραστεί με τη σκηνοθεσία (στο διάστημα της απουσίας της σκηνοθέτησε την ταινία «Το παιχνίδι του χρήματος» με τον Τζορτζ Κλούνεϊ και την Τζούλια Ρόμπερτς, και διάφορα επεισόδια τηλεοπτικών σειρών)
Το πρωτότυπο σενάριο του «Hotel Artemis», όμως δεν θα μπορούσε να την αφήσει ασυγκίνητη. Μα να παίξει μια γυναίκα 20 χρόνια μεγαλύτερή της; Η αλήθεια είναι ότι το Χόλιγουντ (παραδοσιακά) αντιμετωπίζει με φρίκη τις γυναίκες που δεν δείχνουν αισθησιακές στην οθόνη, όμως η Φόστερ δεν φόρεσε ποτέ χωρίς λόγο σέξι ρούχα ούτε ψηλά τακούνια σε ταινίες δράσης. Το «Hotel Artemis», μάλιστα, υπογραμμίζει με έμφαση πόσο σπάνιο είναι αυτό για μια ηθοποιό: ενώ η Φόστερ τρέχει στους διαδρόμους του ξενοδοχείου-νοσοκομείου με γκρίζα μαλλιά και βαθιές ρυτίδες, η Σοφία Μπουτέλα, η μοναδική άλλη γυναίκα στην ταινία, εμφανίζεται -χωρίς προφανή λόγο- με βραδινή τουαλέτα και έντονο μακιγιάζ.
«Το φόρεμα της Σοφίας είναι μέρος του χαρακτήρα της», λέει η Τζόντι, «Υποδύεται μια διεθνή δολοφόνο! Σύμφωνα με το σενάριο προηγουμένως βρισκόταν σε μια εκδήλωση τέχνης, έτσι υπήρχε λόγος», λέει, τονίζοντας επίσης τις διαφορετικές καριέρες των δύο γυναικών: «[Η Μπουτέλα] προέρχεται από το πεδίο του φανταστικού κινηματογράφου, ενώ η δική μου καριέρα βασίστηκε λίγο περισσότερο στην πραγματικότητα. Υπάρχουν λοιπόν διαφορετικές αναφορές», λέει.
Είναι γνωστό, πάντως, ότι η Φόστερ δεν παίρνει θέση. Αποφεύγει επίσης να κάνει πολιτικές δηλώσεις. Οταν η δημοσιογράφος του Guardian τη ρωτάει, για παράδειγμα, πώς είναι να ζει στις ΗΠΑ του Τραμπ, απαντάει με μια αλήθεια μεν αλλά και υπεκφυγή ταυτόχρονα: «Ζούμε σε πολύ παράξενους καιρούς παγκοσμίως». Ανάλογη είναι και η απάντησή της, «Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε εκείνη την εποχή ιστορικά», για το αν το κίνημα #MeToo άλλαξε το Χόλιγουντ. Σημειώστε ότι η ταινία της «Οι κατηγορούμενοι» υπήρξε ποικιλοτρόπως προφητική 30 χρόνια πριν.
Είναι σαφές ότι η Φόστερ έχει άποψη και η άρνησή της, διαχρονικά, να τη μοιραστεί είναι απλά άλλο ένα σημάδι του αυτοελέγχου της. Όπως είπε στις Χρυσές Σφαίρες, δεν θα παίξει το παιχνίδι των celebrity κάνοντας αυτό που περιμένουν οι άλλοι αν δεν το θέλει η ίδια. Απροσδόκητη απόδειξη είναι εξάλλου, και το γεγονός ότι δεν δίστασε να πάρει τον Μελ Γκίμπσον στην ταινία «Ο Αλλος μου Εαυτός», την οποία σκηνοθέτησε, πρωταγωνιστούσε επίσης μαζί του, τιμώντας τη φιλία τους μια εποχή που ο αυστραλός ηθοποιός ήταν ανεπιθύμητος στο Χόλιγουντ μετά από πολλά σκάνδαλα ρατσισμού, αντισημιτισμού και σεξισμού.
«Τον αγαπώ, και όταν έχεις φίλους που τους αγαπάς, τους στηρίζεις στον αγώνα τους», λέει. Παραδέχεται ότι ο φίλος της «πρέπει να ζήσει με τις συνέπειες των πράξεών του, και ότι θα έλεγε το ίδιο πράγμα», ξέρει, επίσης, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τον αποδοκιμάζουν αλλά δεν την νοιάζει.
Η Τζόντι γεννήθηκε στο L.A. και ήταν η μικρότερη από τα τρία παιδιά της οικογένειας. Οι γονείς της χώρισαν πριν γεννηθεί και άρχισε να εργάζεται από την ηλικία των τριών ετών. Το ταλέντο της αναγνωρίστηκε αμέσως αλλά δεν υποδύθηκε ποτέ το είδος των χαριτωμένων ρόλων που επιφυλάσσονται σε ηθοποιούς-παιδιά. Από την αρχή της καριέρας της προτιμούσε σκληρούς χαρακτήρες, πολύπλοκους και προκλητικούς, δεν έπαιξε ποτέ την «ερωμένη» ή τη «σύζυγο».
«Ποτέ δεν με ενδιέφερε μια καριέρα για χάρη της καριέρας. Απλά ήθελα να λέω τις ιστορίες που βρίσκω ενδιαφέρουσες και δεν ήμουν πολύ καλή παίζοντας τη φίλη, οπότε, δεν το έκανα ποτέ αυτό. Απλά δούλευα όταν έβρισκα κάτι που με συγκινούσε», λέει. Και επειδή το Χόλιγουντ έχει αποδείξει ότι φοβάται τους ενδιαφέροντες γυναικείους ρόλους οι εμφανίσεις της είναι σχετικά λίγες. Πόσες φορές άλλωστε εμφανίζεται ένα σενάριο για μια πράκτορα του FBI που κυνηγάει έναν serial killer με τη βοήθεια ενός κανιβάλου…
«Είναι αλήθεια ότι δούλεψα λιγότερο από άλλους, αλλά προτιμούσα να είμαι πιο απαιτητική… Το μόνο που εμπιστεύομαι είναι η ποιότητα των ιστοριών και αποφάσισα να επικεντρωθώ σε αυτό. Κάποιες από τις ταινίες μου δεν “δούλεψαν”, αλλά τουλάχιστον έμεινα πιστή στις αρχές μου. Γι’ αυτό και δεν είμαι η πλουσιότερη ηθοποιός ή η πιο επιτυχημένη. Αλλά νομίζω ότι είχα την πιο μακρόχρονη καριέρα », λέει.
Η Μπράντι, η μητέρα της, την οδήγησε στη βιομηχανία του κινηματογράφου καθοδηγώντας την όσο ήταν παιδί. Οι δυο τους έχουν πολύ στενή σχέση και τώρα πια η Φόστερ την ευγνωμονεί γιατί την προστάτευσε και την βοήθησε να περάσει από παιδικούς ρόλους σε ρόλους για ενήλικες. Όμως η ίδια συνειδητά δεν θέλει τα παιδιά της να ακολουθήσουν καριέρα ηθοποιού.
Η Τζόντι (παντρεμένη με τη φωτογράφο Αλεξάντρα Χέντισον), με την προηγούμενη σύντροφό της, Σίντνεϊ Μπέρναρντ, απέκτησε δυο γιους, 20 και 16 χρονών, σήμερα. «Ξέρω τους μεγάλους κινδύνους που υπάρχουν όταν ένας γονέας εμπλέκεται στη μορφή της τέχνης σου. Ο μεγάλος μου γιος ενδιαφέρεται περισσότερο για την ηθοποιία τώρα και χαίρομαι που το ανακάλυψε αργά. Ο μικρός είναι πολύ ντροπαλός και μπορώ να σας υποσχεθώ ότι ποτέ δεν θα γίνει ηθοποιός», λέει με υπερηφάνεια.
Και τα μελλοντικά της σχέδια; Προς το παρόν, δεν έχει κάτι άμεσο και δεν τη νοιάζει. «Μ’ αρέσει να περιμένω», λέει, «Και ξέρετε, με ενθουσιάζει υπερβολικά η ιδέα να παίζω στα 60 και στα 70 μου. Νομίζω ότι οι ρόλοι θα είναι πολύ πιο ενδιαφέροντες!»