Μπορεί η τρίτη οικονομία της Ευρωζώνης να έχει έναν δηλωμένο ευρωσκεπτικιστή για υπουργό Οικονομικών; Αυτό το ερώτημα που αντανακλά στα θεμέλια της Ευρωζώνης αλλά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκαλεί ρίγος, τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στη Ρώμη. Διότι στην Ιταλία τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, είναι ιδρυτικό μέλος της ΕΟΚ και ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, δεν έχει καμία διάθεση να αφήσει τη χώρα του να διασύρεται και να πρωταγωνιστεί σε μια ιστορική υποχώρηση. Οταν ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε —παιδί της καινοφανούς συμμαχίας Λέγκας και Πέντε Αστέρων— τού είπε ότι θέλει για υπουργό Οικονομικών τον Πάολο Σαβόνα, έναν 81χρονο καθηγητή, δηλωμένο πολέμιο του ευρώ, τού έστειλε την εισήγηση πίσω.
Ο Ματαρέλα τιμά το αξίωμά του, του το αναγνωρίζει και ο ιταλικός Τύπος. Αρνείται να βυθιστεί η Ιταλία σε έναν ακόμα βαθύτερο βούρκο λαϊκισμού από αυτόν που ήδη έχει πέσει μετά την επικράτηση της ξενοφοβικής Λέγκας και του αντισυστημικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Το ζήτημα είναι ποιος από τους δύο θα αντέξει.
Διότι από τη Λέγκα φωνάζουν ήδη ότι ο Ματαρέλα κάνει ό,τι του πει το Βερολίνο («γερμανοτσολιά» δεν τον έχουν πει, επειδή απλώς δεν υπάρχουν στην Ιταλία τσολιάδες), αλλά ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας παρέμενε ως και το Σάββατο αμετακίνητος.
Και ήδη έχουν περάσει τρεις ημέρες από τότε που ο Κόντε έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. «Εργαζόμαστε γι’ αυτό», αρκέσθηκε να πει ο τελευταίος το πρωί του Σαββάτου, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους βγαίνοντας από την κατοικία του στη Ρώμη.
Αυτές οι καθυστερήσεις, όπως σημειώνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, δεν αρέσουν στους πολιτικούς υποστηρικτές του. «Είμαι αληθινά νευριασμένος», έγραψε χθες το βράδυ στο Facebook ο Ματέο Σαλβίνι, επικεφαλής της ακροδεξιάς Λέγκα, που μαζί με το αντισυστημικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S) έφερε τον Κόντε στην πρωθυπουργία.
Παρά τον θυμό της Λέγκας ο Ματαρέλα δεν εννοεί να παραιτηθεί από το προνόμιό του να διορίζει πρωθυπουργό και υπουργούς για δύο λόγους, όπως σχολιάζουν ιταλικά ΜΜΕ: να μην απομονώσει την Ιταλία στην Ευρώπη και να προστατεύσει το προεδρικό αξίωμα.
Καθώς δεν έχει πεισθεί για το κύρος του Κόντε, ο Ματαρέλα, εγγυητής του σεβασμού των διεθνών συνθηκών και εκλεγμένος από ένα κοινοβούλιο στο οποίο κυριαρχούσε τότε η Κεντροαριστερά, επιμένει να σεβαστεί η Ιταλία τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της.
Ο Ματέο Σαλβίνι, 45 ετών και σε πολιτική άνοδο μετά τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου, δεν θέλει ούτε αυτός να υποχωρήσει, ενισχυμένος από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της οποίας είναι ένας από τους ηγέτες, μαζί με τον Λουίτζι Ντι Μάιο, επικεφαλής του M5S. Σε σημείο, σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο, «να τα τινάξει όλα στον αέρα» και να προκαλέσει νέες εκλογές.
Ο Λουίτζι Ντι Μάιο αρκέσθηκε να κάνει «like» στον θυμό του Ματέο Σαλβίνι στο Facebook, σύμφωνα με τον τρόπο επικοινωνίας που οι δύο άνδρες έχουν επιβάλει τελευταία.
Το μπρα-ντε-φερ
Σε αυτό το μπρα-ντε-φερ, που διαρκεί από την Πέμπτη, ο πρόεδρος Ματαρέλα φαίνεται από την πλευρά του μάλλον διακριτικός. Όμως την Πέμπτη είχε καταγγείλει ξεκάθαρα τις «υπαγορεύσεις» πολιτικών κομμάτων υπενθυμίζοντας τις συνταγματικές προνομίες του.
Αντιθέτως το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι δεν μασάει τα λόγια του. «Παίζετε πάνω στην πλάτη του λαού για να υπερασπιστείτε τα άθλια συμφέροντά σας», γράφει ο Μαουρίτσιο Μαρτίνα, ο οποίος ηγείται του PD μετά την παραίτηση του Ρέντσι.
Καμιά συνάντηση δεν είχε προγραμματιστεί για το Σάββατο ανάμεσα στον Τζουζέπε Κόντε και τους επικεφαλής της Λέγκας και του M5S και συνεπώς τίποτε δεν δείχνει πως θα μπορέσει να βρεθεί λύση μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Αυτό το αδιέξοδο είχε κάνει νευρικές τις χρηματαγορές ήδη από την Παρασκευή: το χρηματιστήριο του Μιλάνου έκλεισε και πάλι με πτώση, -1,54%. Τα σπρεντ έφθασαν το απόγευμα τις 217 μονάδες, στο υψηλότερο σημείο από τον Δεκέμβριο 2013, πριν κλείσουν στις 206 μονάδες, πάνω από το όριο των 200 μονάδων, για πρώτη φορά από τον Ιούνιο 2017.
Financial Times: ανησυχία και για τη Μαδρίτη
Αλλά δεν είναι μόνο η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία που προκαλεί ανησυχία. Ασχημα μηνύματα έρχονται και από τη Μαδρίτη, μετά την πρόταση μομφής κατά του Μαριάνο Ραχόι, στη σκιά του μεγάλου σκανδάλου διαφθοράς του Λαϊκού Κόμματος. Οι εντεινόμενοι φόβοι για εκδήλωση πολιτικής αστάθειας στην Ιταλία και στην Ισπανία προκάλεσαν ρίγη στις αγορές ομολόγων των δύο χωρών την Παρασκευή, με τους επενδυτές να προχωρούν σε ρευστοποιήσεις και να στέλνουν χαμηλά τις τραπεζικές μετοχές, γράφουν οι Financial Times
Το μακρόσυρτο ιταλικό δράμα ήρθε να συνοδεύσει η προοπτική της κατάρρευσης της ισπανικής κυβέρνησης μετά την υποβολή από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρότασης μομφής κατά του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.
Το χρηματιστήριο της Μαδρίτης κατέγραψε απώλειες 2,7%, και οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων αυξήθηκαν, ωστόσο η Ιταλία παρέμεινε στο πολιτικό και οικονομικό προσκήνιο. «Είδαμε στην περίπτωση της Ελλάδας πόσο επικίνδυνο είναι για μια χώρα να συσσωρεύει χρέη. Ελπίζω να μην έχουμε μια δεύτερη Ελλάδα στην περίπτωση της γειτονικής μας Ιταλίας», δήλωσε στους FT ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς.
Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s έσπευσε να καταφέρει ένα ακόμη πλήγμα στην εκκολαπτόμενη κυβέρνηση, θέτοντας το αξιόχρεο της χώρας υπό εξέταση, ενόψει ενδεχόμενης υποβάθμισης. Η Ισπανία παραμένει σε καλύτερη θέση, έχοντας μειώσει κατά πολύ το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το ποσοστό του χρέους της. Η πολιτική αστάθεια ωστόσο, που ίσως επιφέρει πρόωρες εκλογές, έρχεται σε δύσκολη συγκυρία, με την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην οικονομία της Ευρωζώνης να εξασθενεί, τονίζουν οι FT.
Σε μια ακόμη υπενθύμιση του πόσο ορισμένα πράγματα στην Ιταλία της Λέγκας και των 5 Αστέρων μοιάζουν με την Ελλάδα των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ο Ματέο Σαλβίνι βρήκε αμέσως τον εχθρό: φταίνε οι Γερμανοί. Ο γραμματέας της Λέγκας παρενέβη και πάλι μέσω Facebook μετά την την αρνητική στάση του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας, ως προς την πιθανότητα να είναι ο «ευρωσκεπτικιστής καθηγητής» Πάολο Σαβόνα, ο νέος υπουργός Οικονομικών.
«Γερμανοί πολιτικοί και εφημερίδες προπηλακίζουν: ιταλοί ζητιάνοι, τεμπέληδες, φοροφυγάδες, που πάνε να ρίξουν τους άλλους και δεν γνωρίζουν την ευγνωμοσύνη. Και εμείς θα έπρεπε να διαλέξουμε έναν υπουργό Οικονομικών που να εγκρίνουν αυτοί; Όχι, ευχαριστώ», έγραψε ο επικεφαλής της Λέγκα στην σελίδα του στο Facebook.
Aπό τις Βρυξέλλες, στο μεταξύ, έφτασε μια καθησυχαστική δήλωση. «Eνα Italexit είναι εντελώς απίθανο. Η Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια δεν έχουν κανένα συμφέρον να γίνουν πραγματικότητα τα χειρότερα σενάρια», δήλωσε ο επίτροπος αρμόδιος για τον προϋπολογισμό της Ένωσης Γκίντερ Eτινγκερ.