Στη Βρετανία δεν υπάρχουν ούτε φθονερές «μονταζιέρες», ούτε «παρερμηνείες δηλώσεων», ούτε το ασφαλές καταφύγιο τού «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη» και συνεχίζω – στη Βρετανία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, οι υπουργοί παραιτούνται. Αμέσως. Ετσι, σε δεινή θέση βρίσκεται εκ νέου η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι, μετά την παραίτηση της υπουργού Εσωτερικών Αμπερ Ραντ, η οποία οδηγήθηκε στην έξοδο λόγω σκανδάλου σχετικά με τη μεταχείριση των μεταναστών –και μάλιστα προερχόμενων από χώρες της Κοινοπολιτίες– από τις υπηρεσίες της.
Η παραίτηση της υπουργού, που θεωρείτο βασική εσωκομματική σύμμαχος της Μέι, είναι ένα βαρύτατο πλήγμα για την πρωθυπουργό, η οποία έχει μπει πλέον στα αχαρτογράφητα νερά της τελευταίας χρονιάς των διαπραγματεύσεων ενόψει της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Μάρτιο του 2019. Ταυτόχρονα, στερεί από την κυβέρνησή της μια φιλοευρωπαϊκή φωνή. Και όλα αυτά λίγα 24ωρα πριν από τις περιφερειακές εκλογές της 3ης Μαΐου.
«Η πρωθυπουργός απεδέχθη απόψε την παραίτηση της υπουργού Εσωτερικών», ανέφερε το βράδυ της Κυριακής εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ.
Η 54χρονη Ραντ είχε βρεθεί στο στόχαστρο εδώ και μέρες, μετά την αποκάλυψη ότι οι υπηρεσίες της είχαν ορίσει συγκεκριμένο αριθμό-στόχο ως προς τις απελάσεις παράτυπων μεταναστών. Αρχικά, η Ραντ είχε αρνηθεί ότι ήταν ενήμερη για την ύπαρξη τέτοιου στόχου, μιλώντας στα μέλη αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής.
«Άθελά μου, παραπλάνησα την κοινοβουλευτική επιτροπή εσωτερικών υποθέσεων ως προς τους στόχους για τους επαναπατρισμούς παράτυπων μεταναστών κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων για την (σ.σ. υπόθεση της μεταχείρισης των μεταναστών από την Καραϊβική και των απογόνων τους, που είναι γνωστοί στη Βρετανία ως η γενιά) Γουίντρας», παραδέχθηκε η Ραντ στην επιστολή της παραίτησής της που επιδόθηκε στην Τερέζα Μέι.
Η Ραντ πληρώνει το τίμημα για το σκάνδαλο Γουίντρας, τη μεταχείριση των μεταναστών από τα νησιά της Καραϊβικής που είχαν συρρεύσει στο Ηνωμένο Βασίλειο αμέσως μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο – μια υπόθεση που προκάλεσε κύμα οργής στη Βρετανία κι όχι μόνο.
Μισό εκατομμύριο μετανάστες από χώρες της Κοινοπολιτείας μετεγκαταστάθηκαν στη Βρετανία από το 1948 –όταν το πλοίο «Empire Windrush», το πρώτο που μετέφερε ταξιδιώτες από την Καραϊβική, τους αποβίβαζε κοντά στο Λονδίνο– ως τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Οι μετανάστες αυτοί πήγαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να βοηθήσουν στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση κι έλαβαν άδεια παραμονής επ’ αόριστον.
Αλλά εκείνοι που δεν ζήτησαν ή δεν έλαβαν ποτέ έγγραφα ταυτότητας βρέθηκαν το τελευταίο διάστημα αντιμέτωποι με μια μεταχείριση παρόμοια με εκείνη των παράνομων μεταναστών: διατρέχουν τον κίνδυνο απέλασης αν δεν παρουσιάσουν αποδείξεις για κάθε χρονιά διαμονής τους στο Ηνωμένο Βασίλειο
Αντιμέτωπη με την κατακραυγή που προκάλεσε η απειλή των απελάσεων, η Μέι αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη από τους ηγέτες των χωρών καταγωγής των μεταναστών της λεγόμενης «γενιάς Γουίντρας», κατά τη διάρκεια της συνόδου της Κοινοπολιτείας στο Λονδίνο (16η-18η Απριλίου).
Την περασμένη Δευτέρα, η Ραντ είχε δηλώσει ότι «τη λυπεί βαθύτατα» η κατάσταση αυτή, υπογραμμίζοντας «τη σημαντική συνεισφορά της γενιάς Γουίντρας» στο Ηνωμένο Βασίλειο κι εξαγγέλλοντας στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι θα τους χορηγηθεί η υπηκοότητα δωρεάν.
Όμως η υπουργός βρέθηκε σε ακόμα πιο δύσκολη θέση όταν αποκαλύφθηκε ότι οι υπηρεσίες της είχαν συγκεκριμένους, αριθμητικούς στόχους για τους μετανάστες που θα επαναπατριστούν. Η υπουργός αρχικά διέψευσε ότι ήταν σε γνώση της αυτοί οι αριθμοί, απαντώντας σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής εσωτερικών του κοινοβουλίου την περασμένη Τετάρτη.
Αλλά νέες αποκαλύψεις, κυρίως από την εφημερίδα Guardian, για ένα εσωτερικό έγγραφο που μοιάζει να αποδεικνύει πως ήταν πράγματι ενήμερη, έκαναν αδύνατη την παραμονή της στην κυβέρνηση.
Ο ρόλος της Τερέζα Μέι
Το Εργατικό Κόμμα απαίτησε επανειλημμένα την παραίτηση της Ραντ και επισήμανε ότι είναι η Τερέζα Μέι –η προκάτοχος της Ραντ στο υπουργείο Εσωτερικών μέχρι το 2016– αυτή που έχει την κύρια ευθύνη για την υπόθεση. Το κόμμα του Τζέρεμι Κόρμπιν αξίωσε η πρωθυπουργός των Τόρις να δώσει εξηγήσεις για τον δικό της ρόλο στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής έναντι των μεταναστών.
«Η αρχιτέκτων αυτής της κρίσης, η Τερέζα Μέι, πρέπει τώρα να κάνει ένα βήμα μπροστά και να δώσει άμεσες, πλήρεις και έντιμες εξηγήσεις για το πώς προέκυψε αυτή η ασυγχώρητη κατάσταση με δική της ευθύνη», τόνισε η Νταϊάν Άμποτ, βουλεύτρια και σκιώδης υπουργός Εσωτερικών των Εργατικών.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, ηγέτης των οπαδών του Brexit στην κυβέρνηση, από την πλευρά του απέτισε φόρο τιμής μέσω Twitter σε μια «συνάδελφο (…) που έφερε σε πέρας εξαίρετο έργο κατά τη διάρκεια των (τρομοκρατικών) επιθέσεων της περασμένης χρονιάς».
Η παραίτηση της πιστής της συμμάχου αποτελεί νέο πολιτικό πλήγμα για τη Μέι μερικά εικοσιτετράωρα πριν από τις τοπικές εκλογές που χαρακτηρίζονται δοκιμασία για την κυβέρνησή της, η οποία ήδη σπαράσσεται εξαιτίας των διαφωνιών στους κόλπους της για το Μπρέξιτ και δεν διαθέτει παρά οριακή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
Εξάλλου η υπόθεση της πολιτικής έναντι των μεταναστών συνδέεται άρρηκτα κι εγείρει άβολα ερωτήματα για το πώς το Λονδίνο θα επιδιώξει τη μείωση των μεταναστευτικών ροών μετά το Brexit, ενώ οι Τόρις διαβεβαιώνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει εξωστρεφής οικονομία.
Η Μέι ζήτησε συγγνώμη για το σκάνδαλο με επιστολή της στην εφημερίδα The Voice, που απευθύνεται στην αφροκαραϊβική κοινότητα.
Η παραίτηση της Ραντ είναι η τέταρτη κυβερνητικού στελέχους σε έξι μήνες: προηγήθηκαν εκείνες του υπουργού Aμυνας Μάικλ Φάλον, του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ντέιμιαν Γκριν, αλλά και της υφυπουργού αρμόδιας για την αναπτυξιακή βοήθεια Πρίτι Πατέλ.